img055 (40)

roślinności lub w wodzie. U człowieka przywry dojrzewają płciowo przez około 2 miesiące po wniknięciu do przewodów żółciowych i mogą przeżywać nawet do 20 lat. Gorączka, zapalenie dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego, utrata wagi, anemia, a także reakcja alergiczna mogą towarzyszyć zarażeniu F.hepatica. Wykrywanie. Mikroskopowym badaniem kału osoby zarażonej F. hepatica można wykryć charakterystyczne jaja. Zdarzają się fałszywie dodatnie wyniki, jeżeli dochodzi do zjedzenia zarażonej bydlęcej wątroby - w tych przypadkach jaja F. hepatica tylko przechodzą przez organizm człowieka.

Zapobieganie. Konieczne jest leczenie zarażonych przeżuwaczy, należy unikać jedzenia surowych roślin wodnych i picia nie gotowanej wody.

T

Schistosomz hjemątobium - Przywra krwi schistosomoza (schistosomosis), bilharziosis

~v

Morfologia. Dorosłe formy S. haematobium różnią się od większości przywr, ponieważ są rozdzielnopłciowe, mają ciało wydłużone podobnie jak u nicieni.Samiec (10-15mm) ma głęboki kanał brzuszny, w którym umieszczona jest smukła,

15-20mm długa, samica.

Przyssawki gębowa i brzuszna są położone blisko przedniego końca ciała. Inwazyjne jajo (55 x 170jj.m nie posiada wieczka, jest wydłużone i wyposażone w charakterystyczny biegunowy kolec.

Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Te rozdzielnopłciowe przywry występują w Azji Mniejszej i Afryce oraz endemicznie na Półwyspie Indyjskim. Różne gatunki ślimaków z rodzaju Bulinus są żywicielami pośrednimi - człowiek jest żywicielem ostatecznym tej przywry. Wychodzące z jaj w środowisku wodnym miracidia wnikają do ślimaka, w którym rozwijają się sporocysty i furkocerkarie. Zbiorniki wodne są głównym źródłem inwazji S. haematobium. Stadium inwazyjnym dla człowieka są opuszczające ślimaka i pływające w wodzie furkocerkarie. Penetrują one poprzez skórę, głównie nóg, wnikając do naczyń krążenia obwodowego. Transportowane poprzez prawą część serca i płuca ostatecznie lokalizują się w naczyniach systemu moczo-płciowego, gdzie dojrzewają. W rozwoju tej przywry nie występuje stadium metacerkarii. Jaja S. haematobium dzięku biegunowemu kolcowi przebijają się przez śródbłonek do pęcherza moczowego i wraz z moczem wydostają z organizmu człowieka. Okres prepatentny wynosi około 5-8 tygodni. Ze względu na złożony cykl rozwojowy w warunkach naturalnych nie występuje transmisja człowiek-człowiek.

Wylu ywuiiie. Bezpośrednie mikroskopowe badanie moczu pozwala ujawnić jaja haematobium z charakterystycznym biegunowym kolcem. W chronicznych mwii/jach, kiedy nie wykrywa się jaj w moczu, polecane jest wykonanie testów imuuinodiagnostycznych.

/.u pobieganie. Konieczne jest leczenie osób zarażonych, a także ochrona zbiorników wodnych przez zanieczyszczeniem moczem osób zarażonych.

Schistosomj mansoni schistosomoza jelitowa

Schistosomą japonicum schistosomoza orientalna

Morfologia. Przywry te są strukturalnie podobne do poprzednio opisanego gatunku, jednak różnią się pewnymi cechami ważnymi dla diagnostyki różnicowej. Owalne jajo S. mansoni posiada ostry kolec boczny, jajo S. japonicum jest wyposażone w boczny guzikowaty wyrostek. S. mansoni występuje w Afryce i Ameryce Południowej oraz w rejonie Morza Karaibskiego, ślimak z rodzaju Biomphalaria jest żywicielem pośrednim tej przywry, człowiek jest żywicielem ostatecznym. S. japonicum występuje na dalekim wschodzie, ślimak z rodzaju Oncomelania jest żywicielem pośrednim tej przywry; człowiek oraz koty, psy, świnie i bydło stanowią żywicieli ostatecznych.

Podobnie jak w przypadku S. haematobium, formą inwazyjną dla człowieka tak w przypadku & mansoni jak i Ś. japonicum są furkocerkarie, penetrujące poprzez skórę.

Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Dorosłe przywry lokalizują się w żyłach jelitowych, wątrobowych. Zarażenie tymi przywrami może powodować zaczopowanie naczyń krwionośnych jelita i wątroby, chroniczy stan zapalny oraz hepatosplenomegalię.

Wykrywanie. Mikroskopowe badanie kału lub moczu może ujawnić obecność charakterystycznych jaj. Przydatne są także testy serologiczne, szczególnie w inwazjach chronicznych; stosuje się również test prowokowania wychodzenia miracidium z otoczek jajowych.

Zapobieganie. Niezbędna jest ochrona zbiorników wodnych, szczególnie plantacji ryżu, przed zanieczyszczeniem kałem lub moczem osób zarażonych. Konieczne jest także propagowanie wiedzy na temat inwazji Schistosoma, szczególnie w rejonach endemicznych.