3148972524

Jesteśmy zgodni co do początku - udomowienie jest stworzeniem przez człowieka nowej odmiany rośliny lub rasy zwierzęcia - różniących się od dzikich przodków lub krewnych; rozpoczęcie udomowienia jest umownie uważane za początek rolnictwa, pośrednio także hodowli roślin i zwierząt, co miało miejsce w neolicie, około 10-12 tys. lat temu.

(Mannion 2001)

Według współczesnej definicji (Runowski 1997) postęp biologiczny obejmuje udoskonalanie organizmów roślinnych i zwierzęcych oraz zwiększanie liczby gatunków roślin i zwierząt użytecznych dla człowieka. Pozwala na obniżenie kosztów wytwarzania, w tym zwłaszcza energii, podwyższenie potencjału produkcyjnego roślin, w celu lepszego wykorzystania warunków glebowych i klimatycznych, aby uzyskać większą wydajność z punktu widzenia wykorzystania sił przyrody i przemysłowych środków do produkcji oraz sprostać coraz to większym jakościowym wymaganiom człowieka. W dwudziestoleciu powojennym głównym czynnikiem wzrostu produkcyjności roślin było nawożenie mineralne (47%) i ochrona roślin (22%), obecnie największe znaczenie przypisuje się postępowi biologicznemu (52%), który jako jedyny z tych czynników ma charakter ekologiczny.

ilr^jjjJiij W^hMidir

Zwierząt i Gospodarki Paszowej prof. dr hab. Jan Mikołajczak wzięli udział w jubileuszu 60-lecia powstania Fakulty Agrobiologie a Po-travinovych Zdrojov Uniwersytetu Rolniczego w Nitrze (Słowacja). Za dotychczasową współpracę wydział został uhonorowany okolicznościowym medalem Uniwersytetu Rolniczego

Zenon Bernacki

Wydział Mechaniczny

•    07.11. Rada Wydziału Mechanicznego podjęła uchwałę o nadaniu stopnia naukowego doktora nauk technicznych w dyscyplinie budowa i eksploatacja maszyn mgr. inż. Bogdanowi Ligajowi na podstawie rozprawy pt: "Analiza zastosowania tablic korelacyjnych w badaniach trwałości zmęczeniowej". Promotorem rozprawy był prof. dr hab. inż. Józef Szala -kierownik Katedry Podstaw Konstrukcji Maszyn.

•    W dniach od 30.08. do 02.09. w Ośrodku Pracy Naukowej i Praktyk Studenckich "Warszawianka” w Dusznikach odbyła się III Konferencja Naukowo-Techniczna nt.: "Problemy jakościowe, energetyczne i eksploatacyjne w maszynach cieplnych". Organizatorem spotkania była Katedra Techniki Cieplnej i Metrologii (kierownik dr hab. inż. Ryszard Jedliński, prof. ATR) oraz Koło Uczelniane SIMP

•    W dniach 11 -14.09. odbyło się w Bydgoszczy i Bierzgłowie X Seminarium Naukowe nt.: "Postępy w konstrukcji i sterowaniu", którego organizatorem była Katedra Sterowania i Konstrukcji (kierownik - prof. dr hab. inż. Janusz Sempruch).

•    W dniach 12-14.09. w Ośrodku Pracy Naukowej i Praktyk Studenckich "Warszawianka" w Dusznikach odbyły się III Warsztaty Naukowe "Komputerowe Wspomaganie Nauki i Techniki CAX'2006", organizowane przez Koło Naukowe Mechaników (opiekun dr inż. Tadeusz Mikołajczyk) oraz Katedrę Inżynierii Produkcji (kierownik prof. dr hab. inż. Hubert Latoś).

•    W dniach 14-16.09. w Pieczyskach k.Byd-goszczy odbyła się VII Konferencja Naukowo--Techniczna "Regeneracja '06", której organizatorami była Katedra Maszyn Roboczych i Pojazdów (kierownik prof. dr hab. inż. Bogdan Żółtowski), Sekcja Eksploatacji Maszyn Oddział SIMP w Bydgoszczy oraz Stowarzyszenie Absolwentów ATR.

•    20.09. Katedra Podstaw Konstrukcji Maszyn zorganizowała prezentację termowizyjnych systemów badawczych firmy FLIR.

•    28.09. Odbyło się kolejne seminarium zorganizowane przez Katedrę Techniki Tworzyw (kierownik dr hab. inż. Marek Bieliński, prof. ATR) z udziałem przedstawicieli firmy ENGEL (Austria), jednego ze światowych liderów w produkcji wtryskarek (szersza relacja w oddzielnym artykule).

•    W dniach 16-17.10. odbyło się seminarium CNC. Organizatorem spotkania była Katedra Inżynierii Produkcji oraz Centrum Handlu i Remontu Obrabiarek Marcosta z Tarnowa (szersza relacja w oddzielnym materiale).

Różnicowanie i rozprzestrzenianie się roślin uprawnych

Pierwszy etap gospodarki ludzkiej -użytkowanie naturalnych płodów przyrody był niezmiernie łatwy dzięki bogactwu dzikich form roślinnych. Skąd owe bogactwo się brało? Przypisuje się to różnorodności i krańcowości warunków klimatycznych i glebowych w górskich terenach podzwrotnikowych. W górach na stosunkowo małych obszarach, w układzie pionowym występują różne strefy klimatyczne i związana z nimi roślinność. Trudne warunki klimatyczne, a zwłaszcza klimatyczne przeciwieństwa następujące po sobie w czasie lub istniejące obok siebie w przestrzeni, wyzwalają twórczy dynamizm; w takim środowisku pojawiają się często formy po-liploidalne, tzn. zawierające w jądrach swych komórek zwielokrotniony garnitur chromosomów. Roślinność stref wysokogórskich o ostrym klimacie, podobnie jak flora podbiegunowa, ma szczególnie wysoki odsetek form poliploidal-nych. Takie formy występowały również w plejstocenie na krańcach lądolodów. Zmiana liczby chromosomów powoduje z reguły znaczne zmiany morfologiczne i fizjologiczne, pozwalające na łatwiejsze przystosowanie ekologiczne. Wśród form poliploidalnych wiele ma właściwości korzystne dla człowieka, np. większe i pożywniejsze owoce, bardziej mięsiste, smaczniejsze, jadalne bulwy czy korzenie. Stąd już tylko krok do selekcji agronomicznej. Od tych zmian zależała możliwość bytowania człowieka pierwotnego i rozwoju jego kultury materialnej, opartej głównie na uprawie pierwszych roślin i udomowieniu zwierząt.

Najbardziej zróżnicowane morfologicznie i użytkowo rośliny rozwijały się w dolinach m.in. Eufratu i Tygrysu, Nilu, Amu-dari i Syr-darii, Gangesu i Brah-maputry, Mekongu, Huang-ho oraz Jang-Ciang, w Europie w dolinie Dunaju z dopływami, a na półkuli zachodniej w dolinach Missisipi i Missouri oraz Amazonki i Orinoko. Człowiek przenosił rośliny przez siebie wyodrębnione i udomowione z tych ognisk na żyzne tereny równinne, przede wszystkim nadrzeczne, które użyźniane stale przez okresowe wylewy rzek nadawały się doskonale na prehistoryczne ośrodki upraw rolniczych. Znaleziska antropologiczne wskazują, że są to właśnie miejsca pojawienia się człowieka lub pólczłowieka, tereny, na których Pithe-cantropus, Protanthropus i Sinanthro-pus, dzięki budzącej się w nich świadomości ludzkiej, wyzbyły się półzwie-rzęcości, stając się nowym gatunkiem człowieka - Homo neandertalensis, później Homo sapiens. Z pierwotnych ośrodków (ognisk) różnorodności form roślinnych typy przynoszące pożytek

14 BIULETYN