skanuj0021 (104)

Mimo lo również autorzy chrześcijańscy nic są zgodni co do sposobu porządkowania omawianej przez nich materii etycznej. Jedni (np. Utz. Styczeń²⁰) rozpoczynają od analizy zjawiska powinności, inni (de Finance. Rodziński²¹) na pierwszym miejscu stawiają problem wartości, nic brak takich, dla których punktem wyjścia jest zjawisko sumienia (Sortais²²). Ogromna jednak większość kontynuuje linię Tomaszową. Omawiają w ięc wpierw problem celu i szczęścia ludzkiego, następnie przechodzą do zagadnienia dobra moralnego i prawa naturalnego, kończą zaś na traktacie o sumieniu. Ta metoda wykładu zostanie zastosowana również w niniejszym opracowaniu, gdyż, jak się zdaje, najbardziej odpow-iada obiektywnej strukturze fenomenu moralności.

Etyka szczegółowa dzieli się z kolei na etykę indywidualną oraz społeczną, które z kolei podlegają dalszym podziałom. Chwilowo bliżej się nimi nie będziemy zajmować, gdyż zawarta w nich doktryna wypełni treść dw u dalszych tomów niniejszego podręcznika.

Konkluzja

Dotychczasowe stw ierdzenia miały na celu sformułować ogólne określenie, czym jest etyka jako nauka filozoficzna, wyszczególnić jej źródłu, zarysować metody filozofowania etycznego, a wreszcie ustalić stosunek do innych nauk. Wszystkie te ustalenia zostały dokonane ze stanowiska etyki chrześcijańskiej w jej przyjętym w niniejszym podręczniku „aksjo- j nomicznym rozumieniu”.

Zarysowany obraz metodologicznej podbudow y etyki filozoficznej nic jest - jak to już z wcześniej poczynionych wzmianek wynika - w obrębie etyki chrześcijańskiej jedyną powszechnie przyjętą koncepcją naukowego statusu tej etyki. Występujące różnice nic są jednak tak głębokie, aby nadwyrężyły przynależność autorów różniących się między sobą w nieistotnych kwestiach do jednego kierunku filozoficznego etyki chrześcijańskiej. Zaznaczyć również wypada, że nic wszystkie zagadnienia poruszane w dyskusjach nad wstępnymi przesłankami naukowo uprawomocnionej etyki

^:: A. Utz, Approches d unc philosophie morale. 1'aris-Fnbourg (Suissc) 1972. s 9-11. T. Styczeń. Problem możliwości etyki. p. 26 naH. tenże, Etyka niezależna?, s 65.

J. dc Finance, Ethiąue generale, s. 31-79, A. Rodziński, U podstaw kultury moralnej. Warszawa 1980.

^}ł G. Sortais, Haiti de Philoiohpic t. II. Morale. Estetiyuc metaphysiąue. Pocabubire philosophtąue. ćd 5*. Paris 192*1. *. 15-18

•    lais prze/ nas uwzględnione. Do takich należy od dawna znany, ale -Minich dziesiątkach lat wciąż od nowa podejmow any problem przej-

i. m « >d /dań orzekających o tym. ..co jest" do zdań pow innościowych o tym. ... by{ powinno". Podobnie ma się sprawa ze świeżej daty problemem,

i..... .-nu zenie dla etycznego dyskursu mają semantyczne analizy języka

i i - go. Zagadnienia te, chw iłowo pominięte, zostaną podjęte w bardziej , . i« mu odpow iednim czasie. Na razie poprzestać można na stw ierdzeniu.

• w yniku badań prowadzonych nad tymi zagadnieniami doszło do znacz-... i u./budowy tych wstępnych zagadnień, które z uwagi na ich spccyficz-. .li ir.iktcr zwykło się określać mianem „metaetyka”.

I*, dsumowując zatem całokształt ustaleń dokonanych w niniejszym roz-•l/ialo można się pokusić o sprecyzowanie pojęcia mctactyki. Metaetyka

■    i.m rozumieniu oznacza w stępną refleksję metodologiczną nad etyką lilo/nflc/ną. której zadaniem jest ustalić warunki i kryteria, od któ-

•    w li zależy filozoflczno-naukowy status etyki.

Ib zdanie zamykając aktualny rozdział naszego wykładu, tłumaczy za-

■    • - m. dlaczego otwierający ten w ykład tytuł brzmi właśnie „metaetyka".