fizjologia1

Fizjologia

spokojny wdech

spokojny wydech

maks. wydech

Ryc. 7.1. Objętości pfuc

maks. wdech

•    Objętość zapasowa wydechowa (ERV) -

największa ilość powietrza, która może być usunięta z płuc podczas maksymalnego wydechu od szczytu spokojnego wydechu.

•    Objętość zalegająca (RV) - powietrze zalegające w płucach po maksymalnym wydechu.

V Tabela 7.1. Średnie wartości objętości płuc

Objętość (1)
		Kobiety	Mężczyźni
VC	IRV	1,9	3,3
	TV	0,5	0,5
	ERV	0,7	1,0
	RV	1,1	1,2
	TLC	4,2	6,0

f/ • Pojemność życiowa płuc (VC) - największa ilość powietrza, którą można usunąć z płuc po maksymalnym wdechu.

• Całkowita pojemność płuc (TLC) - ilość powietrza pozostająca w płucach na szczycie maksymalnego wdechu.

Pomiar pojemności życiowej jest często stosowany jako wskaźnik siły mięśni oddechowych i innych przejawów czynności płuc. Dodatkowych informacji dostarcza badanie ilości powie

trza wydychanej w pierwszej sekundzie natężonego i maksymalnie szybkiego wydechu -FEV_r Wskaźnik ten jest wyrażany w procentach natężonej pojemności życiowej płuc (FVC) i oznacza się go symbolem FEV₁%. W prawidłowych warunkach wynpsi on ok. 80% FVC lub więcej. Natężoną objętość wydechową pierw-szosekundową wyznacza się w próbie Tiffene-au, która polega na wykonaniu maksymalnego wdechu, a następnie jak najszybszego wydechu przez ustnik spirometru. W próbie tej ocenia się opór dróg oddechowych. Obniżenie FEVj i FEV % występuje w chorobach obturacyjnych płuc (przebiegających ze zwężeniem dróg oddechowych), tj. astma czy przewlekle zapalenie oskrzeli. Pojemność życiowa płuc wówczas nie ulega zmniejszeniu. Odmienne wyniki badania spirometrycznego uzyskamy w chorobach płuc typu restrykcyjnego (guzy płuc, zapalenia, stany po resekcji), w których dochodzi do ubytku czynnej tkanki płucnej. W tych jednostkach chorobowych VC ulega zmniejszeniu, natomiast FEV % przyjmuje prawidłowe wartości. Próba Tiffeneau stanowi więc proste badanie diagnostyczne, pozwalające stwierdzić rodzaj dysfunkcji płuc.

W spoczynku człowiek oddycha 12-15 razy na minutę, co daje ok. 6 litrów powietrza wprowadzanych do płuc w ciągu jednej minuty. Para-

68