Decyzje w sprawie wydatków na turystykę, czyli na konsumpcję turystyczną, są na ogół podejmowane w gronie rodziny, jako podstawowej komórce społecznej. Od strony statystycznej przyjmuje się pod tym względem stan faktyczny, dlatego też wydatki na konsumpcję turystyczną bada się w ramach budżetów gospodarstw domowych lub rodzin biologicznych. W prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny badaniach budżetów gospodarstw domowych, których wyniki są publikowane w takich opracowaniach, jak Budżety gospodarstw domowych w roku ... czy też specjalnych „Informacjach i opracowaniach statystycznych” - Gospodarstwa domowe - wybrane elementy życia ludności w roku ..., nie ma wydzielonej, samodzielnej pozycji „wydatki na turystykę” czy też „wydatki na konsumpcję turystyczną”. Wydatki na turystykę występują razem z wydatkami na inne dobra i usługi. Tak więc w publikacji Gospodarstwa domowe - wybrane elementy... wydatki na turystykę mieszczą się przypuszczalnie w jakiejś mierze w pozycji „kultura, sport i wypoczynek”, natomiast w publikacji Budżety gospodarstw domowych - w pozycji „Sport, turystyka i wypoczynek”. W tej pozycji wyraźnie występują wydatki na turystykę. Obejmuje ona trzy grupy wydatków:
• sprzęt sportowy, turystyczny, myśliwski i wędkarski: sprzęt lekkoatletyczny, gimnastyczny, do gier sportowych, dla ciężarowców i bokserów, dla szermierzy, sprzęt narciarski, saneczkarski, żeglarski, wioślarski, turystyczny (m.in. turystyczne butle gazowe, walizki, plecaki, ubiory, okrycia, obuwie sportowe i turystyczne), myśliwski łącznie z amunicją, wędkarski, pływacki, przyczepy kempingowe, pozostałe;
• wydatki związane z uprawianiem sportu, turystyki i wypoczynku w kraju i za granicą: opłaty za wycieczki organizowane, zakwaterowanie w hotelu, schronisku, domu wypoczynkowym, za wynajem kwatery prywatnej, kemping, pole namiotowe, informację turystyczną, koszty wyżywienia i przejazdu, opłaty za wczasy, za korzystanie z basenów, plaż, lodowisk, przystani, wyciągów narciarskich, przejazdy kolejkami górskimi, wypożyczanie sprzętu sportowego i turystycznego, napełnianie turystycznych butli gazowych, opłata klimatyczna i turystyczna, pozostałe;
• opłaty za kolonie, obozy i zimowiska dla młodzieży (opłata za pobyt łącznie z przejazdem).
Naszym zdaniem, pozycja „kultura, sport i wypoczynek” kamufluje pewną część wydatków na turystykę. Udział tej pozycji jako całości w przeciętnych miesięcznych wydatkach na jedną osobę w gospodarstwach domowych w 1995 r. wynosił 4,5%. Udział pozycji „sport, turystyka i wypoczynek” wynosił 1,8%. Ze względu na wyszczególnione elementy można uznać, iż udział ten, chociaż nieco zdeformowany wydatkami na sport, jest bardziej zbliżony do rzeczywistej konsumpcji turystycznej w gospodarstwach domowych niż w przypadku poprzedniej pozycji.
115