Foto0706

vV Istota Ki plec/cństu n I jtgo funkcje XI v W pro* adicnic w d^kurs

Dla lepszego rozumienia istoty bezpieczeilsiwa w niniejszym podroż* I dziale starano się przedstawić efekty dwóch rodzajów prac myślowych. I W pierwszej części próbowano przybliżyć fenomen bezpieczeństwa w synte- I tycznej, zwartej fermie, korzystając z dotychczasowych analiz* Przedstawiona więc w niej została istota bezpieczeństwa na znacznym poziomic ogólności I - czyli tak jakby patrząc na to zjawisko z pewnej odległości. Można to porów- fl nać do sytuacji, kiedy patrząc z oddali widzimy np. las i kontury drzew, jednak n nie jesteśmy w stanie zauważyć gałęzi i rosnących na nich liści czy igieł.

Zaś w drugiej części tego podrozdziału dokonano rozwinięcia tych I ogólnych rozważań, czyli - używając metafory lasu - starano się przybliżyć ten I ogólny obraz zjawiska bezpieczeństwa tak jakby patrząc na niego przez lornet- : kę. Próbowano więc rozwinąć podstawowe pojęcia charakteryzujące zjawisko bezpieczeństwa ukazując jednocześnie relacje między nimi.

W jednym z wcześniejszych podrozdziałów wspomniano już, że o bez- l piec/cństwie możemy mówić patrząc na nie z różnych perspektyw, zlgunktu Widzenia poszczególnych dziedzin i dyscyplin wiedzy²⁰¹. Taka perspektyw myślenia o bezpieczeństwie pozwoliła wyszczególnić opisane na początku rdz-; działu II takie kluczowe pojęcia, jak: podmiot -1 punktu widzenia którego bezpieczeństwo jest analizowane oraz śr&dowishti (otoczenie) - dzięki któremu podmiot .przedłuża swoje trwanie^ realizuje określone cele I wartości oraz za* ’j 1 spokaja swoje podstawowe potrzeby.

Ważną kategorią w myśleniu o bezpieczeństwie są relacje (związki) ^ między podmiotem a jego uf u wen tern (środowinktem). Hardziej precyzyjni* I mówiąc chodzi o fshltijs między podmiotami a różnymi rodzajami środowisk Ą w kłótyeh (dzięki kłótym) podmiot ftmkejonują. Oczywiste jest, że te trzy cl*- >:i memyi podmiot, jego oio&śtite i /Wt/ę/e między podmiotem a Jego środowi⁵1| sklettt są jakby ,.zanurzone" w naste i piwstrwni, Jest to czwarta z podstawi) wych kategorii niezbędnych do opisywania zjawiska bezpieczeństwa 1 Omówiono je w miarę szczegółowo w poprzednich podrozdziałach ?

Korzystając z tych podwnwwyeh terminów (podmiot, środowisko, iy^: i lodę* tern i 0£00m śle także uwzględniając inne, „przylegające" do nich 1 pojęcia (nazwijmy je omtelniaiwyml), w kolejnych podrozdziałach podjęło g próbę syntetycznego przedstawienia tego, czym jest bezpieczeństwo i do czego m służy,

Zagadnienie in góltjinil s«r*g oroówinnc w rozdziale Ul,

3,2. Bezpieczeństwo z oddali | próba syntetycznego spojrzenia

Z dotychczasowych badań wynika, że: bezpieczeństwo można traktować jako fenomen psychospołeczny i organizacyjny (prakseologiczny) o charakterze: a/ subiektywnym i b/ obiektywnym , ale także jako jedną z podstawowych potrzeb i wartości danego podmiotu, a tym samym jeden z jego głównych celów. Te potrzeby, wartości i cele realizowane są i osiągane dzięki odpowiednim relacjom między podmiotem a jego otoczeniem (środowiskiem)²⁰³, rozpatrywanym w określonym miejscu i czasie nie tylko w odniesieniu do bezpieczeństwa danego podmiotu (jogo życia, zdrowia i pozostałych elementów dobrostanu) oraz różnych sfer aktywności (gospodarczej, politycznej, publicznej, militarnej, informacyjnej, itp.), ale także z punktu widzenia jakości i trwałości środowiska postrzeganego nie tylko „tu i teraz”, ale także w przyszłości, czyli „gdzieś i kiedyś”

Zachowanie względnej harmonii między podmiotem i jego otoczeniem (środowiskiem) dzięki odpowiednim relacjom między nimi i posiadanym zdolnościom do zrównoważonego rozwoju, stanowi jeden z podstawowych warunków długotrwałego bezpieczeństwa podmiotu i jego środowiska²⁰⁴.

Bezpieczeństwo rozumiane jest również jako stan, czyli coś, co jest w danej chwili I w danym miejscu, czyli jakby,.zatrzymane w kadrze zdjęcie” przedstawiające sytuację bezpieczeństwa. O bezpieczeństwie możemy również myśleć jako o procesie, czyli o czymś, co się zmienia i staje się wraz z upływem czasu 1 (lub) zmianą miejsca. W tym znaczeniu bezpieczeństwo możemy porównywać do dziejącej się akcji podczas wyświetlanego (limu - „filmu życia”

Bezpieczeństwo to także skutek funkcjonowania podmiotu w jego środowisku (otoczeniu), rozpatrywany w czasoprzestrzeni (w określonym miejscu i czasie), będący efektem istnienia i jakości relacji (albo ich braku) między pif⁵* miotem a Jego otoczeniem (środowiskiem). Skutek ten powinien być rozpady* wany nie tylko „tu i teraz”, ale także „gdzieś i kiedyś”, czyli w przyszłości. Najogólniej biorąc możemy przyjąć, że bezpieczeństwo służy do; a/ zapewnienia bytu (trwaniu) danego podmiotu w (zw. sytuacjach normalnych

b/ jego przetrwaniu (w sytuaąjaelt trudnych, kryzysowych), e/ I rozwoju (w sytuacjach „normalnych'' I kryzysowych).

Zapewnienie irwmla, pmlrmniio i rozwoju danego podmiotu i jego środowiska lo trzy podstawowe funkcje bezpieczeństwa. W warunkach gleba*

H P< Prei. Sieherelwin (inindlnyum der Weil. VerlAg W< Kalhaininer. Siuiijwrd 1077,

'■ Niiiofińlnls! binrąe molna ni wyrńłnić i«kip rmbaje trodmywli, jak, n> irndnwinko naturalne, w tym przyrodniku, W 4fQdf)Wllk0 ipulewm. W trniluwUkn kMl(ttro\vt>, u w nimi ^roilnwiskn symbolizm? (inńirmnpyjne). umlmieiim. m^hnolngi^no. iid-

^ W Mdnis$.ąUlt du śfeąowiśkfj: przyrodniczego jęsi 10 dNlofó o fticlinwimie ckosyiitymdw i związani* z tym możliwość Ich odnąwiąnla *i«.

129