184
gdzie: ATk m - średnia różnica temperatur pomiędzy czynnikiem chłodzonym
i ogrzewanym w wymienniku krzyżowym lub o prądzie mieszanym,
eAT = —--poprawka.
ATln,p
Wartość poprawki eAT odczytuje się z wykresów dla odpowiednich typów wymienników w funkcji dwu bezwymiarowych parametrów:
(9.14)
p _ T2 ~ T2 _ at2 T| — T2 ATmax
oraz
(9.15)
Rr at!
t2-t2 at2
Jak >vynika ze wzorów na moc cieplną, poprawka wyraża stosunek pola powierzchni wymiennika przeciwprądowego do pola powierzchni wymiennika projektowanego o takich samych wartościach temperatury obu czynników na wlocie i wylocie, współczynnika przenikania ciepła i pojemności cieplnych strumieni czynników.
Badanie rurowego wymiennika ciepła umożliwia stanowisko pomiarowe, przedstawione na rys. 9.3, które składa się z wymiennika ciepła i aparatury pomiarowej, rejestrującej wybrane parametry celem sprawdzenia bilansu cieplnego wymiennika. Zestaw pomiarowy składa się z wymiennika ciepła W, grupy
termopar Tj,Tj ,T2,T2,Tw , przełącznika P, naczynia termostatycznego temperatury odniesienia T0, miliwoltomierza mV, ultratermostatów UT1 i UT2 oraz rotametrów R1 i R2.
W zależności od połączenia przewodów, doprowadzających czynnik grzewczy i ogrzewany, możemy uzyskać wymiennik współprądowy lub przeciwprą-dowy. Układ pomiarowy, zestawiony jak na rys. 9.3, tworzy współprądowy wymiennik ciepła. Czynnik grzewczy przepływa wewnętrzną rurą wymiennika, a czynnik ogrzewany w przestrzeni międzyrurowej. Czynnikem roboczym w obu przypadkach jest woda. W celu zapewnienia dużej intensywności wymiany ciepła rura wewnętrzna jest wykonana z materiału charakteryzującego się znaczną przewodnością cieplną. Przepływ czynnika grzewczego, wewnętrzną rurą wymiennika, jest wymuszony przez pompę, zabudowaną w ultratermostacie UT1. Ultratermostat jest wyposażony dodatkowo w grzałkę, która - włączona w obwód elektryczny z termometrem kontaktowym TK1 - pozwala na stabilizację temperatury czynnika grzewczego. Przepływ czynnika ogrzewanego jest wymuszony przez pompę, zabudowaną w ultratermostacie UT2. Ponieważ pojemność cieplna tego płynu jest niewielka, więc konieczne jest jego chłodzenie, co czyni się za pomocą dodatkowego obiegu wody chłodzącej w ultratermostacie UT2. Temperaturę czynnika ogrzewanego można stabilizować także, wykorzystując grzałkę włączoną w obwód elektryczny z termometrem kontaktowym TK2. Ciągły pomiar strumienia objętościowego przepływających czynników umożliwiają rotametry R1 i R2.
UT1, UT2 - ultratermostaty T0-termostat
TK1, TK2 - termometry kontaktowe mV - miliwoltomierz
T1,T1,T2,T2,Tw - termopary m, , m2 - strumienie czynników
1 - powierzchnia wewnętrzna wewnętrznej rury wymiennika
2 - powierzchnia zewnętrzna zewnętrznej rury wymiennika
Rys. 9.3. Schemat stanowiska pomiarowego
Pomiar temperatury obu czynników na wejściu i wyjściu z wymiennika oraz na ściance rury wewnętrznej dokonuje się za pomocą termoelementów NiCr-Ni. Spoiny pomiarowe termopar, mierzących temperaturę obu płynów, są umieszczone w przekroju początkowym i końcowym każdego kanału przepływowego.