ekonomika (199)

.......- IX l\»luykatitmpawpo*

nlodbnnych dziedzin wspólne] polityki transportowe): kolejnictwa, lotnictwa, transportu morskiego, publicznego transportu zbiorowego i ekologii.

Wr wrześniu 2001 roku została przedstawiona najnowsza biała księga: Europejska polityka transportowa do 2010 ruta; au na decyzji?", stanowiąca program działania do 2010 roku. Odstawowym celem realizacji tego programu jest zredukowanie dysproporcji pomiędzy poszczególnymi elementami systemów transportowych. Optymalizacja europejskiego systemu transportowego jest konieczna ze względu na wymogi wynikające z rozszerzania Unii Europejskiej i zapewnienia zrównoważonego rozwoju. Przedstawiono główne cele polityki transportowej:

•    zrównoważenie struktury gałęziowej przewozów;

•    eliminacja wąskich gardeł w infrastrukturze transportowej;

•    umiejscowienie użytkowników transportu w sercu polityki transportowej;

•    spowolnienie globalizacji transportu.

Omówiono wiele konkretnych zadań, które Unia Europejska powinna zrealizować w ramach odnowionej polityki transportowej. Do najważniejszych można zaliczyć: ożywienie transportu kolejowego, rozwój transportu intermodalnego, jako alternatywy dla transportu samochodowego, promowanie żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, rozbudowę transeuropejskiej sieci transportowej, poprawę bezpieczeństwa na drogach, rozwój nowoczesnego transportu miejskiego oraz poprawę jakości transportu samochodowego®.

Oceniając rezultaty wspólnej polityki transportowej Unii Europejskiej, można stwierdzić, że mimo wielu napotykanych trudności udało się dokonać znaczącego postępu w rozwiązywaniu następujących problemów***:

•    eli ninacji praktyk dyskryminacyjnych i nieuczciwych praktyk konkurencyjnych na rynku;

•    wr' o wodzeni u jednolitych unormowań technicznych, prawnych, finansowa co. kompetencyjnych oraz wzorców etycznych i moralnych dla firm;

•    liberalizacji dostępu do międzynarodowych i wewnętrznych (kabotażowych) rynków transportowych;

•    zwiększeniu bezpieczeństwa we wszystkich gałęziach transportu;

•    poprawie ochrony socjalnej pracowników transportu;

•    wzmocnieniu ochrony praw konsumentów, zwłaszcza w transporcie lotniczym;

•    zmniejszeniu różnic między narodowymi systemami fiskalnymi, odnoszącymi się do transportu;

^5łł Europom transport paticy for 2010: las to dmdr. COM (2001) 370.

^5U Bullehn EU 9-2001 Transport (1/12) http://curopa.eu. int/abc/dodofl/bull/cn/ZOOW/ pl04043.htm#anch0157 z 05.09.2005.

*“ W. Grzywacz, K. Wojewódzka-Król. W. Rydzkowski, op. df., s. 367.

•    uproszczeniu lub eliminacji odpraw granicznych, wdrożeniu systemu karnetów TIR;

•    ujednoliceniu zasad udzielania pomocy ze środków publicznych przedsiębiorstwom transportowym;

•    doprowadzeniu do wzajemnego uznawania przez państwa członkowskie dyplomów, certyfikatów i innych dokumentów transportowych, ujednoliceniu zasad wydawania i form prawa jazdy;

•    ujednoliceniu zasad statystycznej ewidencji działalność transportowej. Oprócz zapisów w białych księgach, politykę transportową Unii Europejskiej wyznaczają liczne programy rozwoju infrastruktury. Rozwój infrastruktury transportowej jest szczególnie ważny z punktu widzenia integracji przestrzennej, ponieważ obecnie infrastruktura w Europie me tworzy jednolitej sieć. Parametry techniczno-eksploatacyjne infrastruktury w poszczególnych gałęziach są znacznie zróżnicowane, a jej układ nie odpowiada kierunkom międzynarodowej współpracy gospodarczej. Zróżnicowane zagospodarowanie infrastrukturą transportową w poszczególnych krajach wynika również z odmiennych priorytetów co do struktury gałęziowej przewozów i z dostępność źródeł finansowania. Konieczne jest stworzenie takiej sieć transportowej, która układem i parametrami odpowiadałaby potrzebom wynikającym z postępu procesów integracyjnych. Dla wszystkich gałęzi transportu lądowego zostały ustalone docelowe schematy infrastruktury liniowej i punktowej, które są aktualizowane wraz ze zmieniającą się w Europie sytuacją polityczno-gospodarczą i ze zmianami preferencji co do struktury gałęziowej przewozów na rzecz bardziej ekologicznych gałęzi transportu⁵¹.

Program rozwoju sieć transportowej, przebiegającej przez całą Europę, był rozwijany na trzech paneuropejskich konferencjach transportowych, w Pradze (1991), na Krecie (1994) i w Helsinkach (1997), w wyniku których postanowiono stworzyć sieć 10 multimodalnych korytarzy transportowych. Korytarz transportowy jest to ciąg komunikacyjny o znaczeniu międzynarodowym, w którym znajdują się co najmniej dwie różne drogi transportowe o określonych parametrach technicznych, z odpowiednio rozmieszczonymi węzłami komunikacyjnymi Paneuropejska sieć transportowa składa się z następujących elementów⁵¹⁵:

•    TEN-T (Trans-European Transport Netuiork) na terytorium krajów Unii Euro-pejsldej;

•    sieć TINA ('Transport Infastrudure Nteds Assessment) na terytorium krajów kandydujących do Unii Europejskiej;

A Kodak: Harmonizacja tp. dl.. 1190.

^m Statut t/At Pm-ŁiinpmTrmiparlCondpnaiidTruuporlArm. Vicnna 2002, s. 7. hilp^/ec.eu-ropacwiiwiranspoTVc3iten«l_dimemlon/hlgra»_03_3ncnLa>ns'^{lllalion/do</comdor}-^slalus-^re‘ port_2000_2001_en.pdf z 06ÓMP0S.