ekonomika (22)

42 2, Ekonomiczne

lab. 12 Nakłady budżetu państwa na infrastrukturę transportowy w latach 1999-2003 (min al)

Wyszczególnienie	1999	2000	2001	2002	2003
Infrastruktura kolejowa	365,4	468,5	381,7	156,2	190/1
Infrastruktura drogowa (finansowanie rządowe)	1389,5	1684,2	1933,1	1767,4	1771.9
Infrastruktura drogowa (finansowanie samorządowe)	22203	24103	2873,0	2567,5	2657,9
Budowa autostrad	206,2	110,0	50,0	131,0	85/)
Odbudowa dróg i mostów	66,5	922	126,8	-	-
Przejścia graniczne	115,7	96,9	58,1	8,9	26,8
Inwestycje urzędów morałach i PRO	15,0	31,6	38,1	272	21,6
Inne (lokalne i miejskie)	-		135,2	91/)	-
Razem	4378,6	4893,6	5596,0	4749,2	4753,6
Razem w min euro (wg kursu NBP)	1035,9	1220,0	1525,4	1236,1	1250,9

Zrtdlo | Bumewtez, K Sułudi Wjtytotzkrikasrua w Unii Eumpeptn m transport u Police UKIE. War-aiwi 3003,128

Podstawą działalności inwestycyjnej PKP PLK są plany działalności inwestycyjnej przyjmowane przez zarząd spółki i zatwierdzane przez walne zgromadzenie. W ostatnich latach inwestycje infrastrukturalne polegały przede wszystkim na modernizacji linii kolejowych położonych w głównych korytarzach transportowych, celem dostosowania ich do standardów europejskich w zakresie przepustowość i parametrów technicznych. Źródłami finansowania inwestycji są dotacje budżetowe, środki własne przedsiębiorstwa, fundusze Unii Europejskiej i kredyty z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Wysokość nakładów na inwestycje infrastrukturalne w 2003 roku, z podziałem na źródła pochodzenia, pokazano w tab. 23.

W Polsce drogi kołowe są własnośćą skarbu państwa i są finansowane z budżetu państwa oraz z budżetów terenowych, w zależności od znaczenia przypisanego drodze przez państwo. Wraz ze zmianą od 1 stycznia 1999 roku podziału terytorialnego Polski i wdrażanymi zmianami podziału kompetencji pomiędzy organami władzy centralnej i terenowej, wprowadzono istotne zmiany w aktach prawnych, dotyczących funkcjonowania polskiej administracji drogowej. Przyjęto pojęće zarządcy drogi, jako organu administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego odpowiedzialnego za sprawy z zakresu planowa-

15 Finansowanie rozwoju Infrastruktury transportu

Tab. 2.3. Nakłady na infrastrukturę transportu kolejowego w Polsce w 2003 roku

Wyszczególnienie	Udział w nakładach (%)	Kwota nakładów (min zł)
Dotacja budżetowa	22,4	190,87
Kredyt EBI	12,3	104,68
PHARE	44	41,42
ISPA	27,6	235,09
Środki własne PKP PLK SA	32,9	281,13
Razem	100	853,19

Źródło: obliczenia własne na podst. Raport roczny PKP PUC SA 2003. http://www.plk-sa.pl/plild/ra-port/str_09-20 pdf z 31.08.2005.

nia, budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg oraz zapewnienia źródeł finansowania tej działalność. Zarządcami poszczególnych kategorii dróg są³*:

•    dróg krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;

•    dróg wojewódzkich - zarząd województwa;

•    dróg powiatowych - zarząd powiatu;

•    dróg gminnych - zarząd gminy.

Centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach dróg krajowych, jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA), do której należy wykonywanie zadań zarządcy dróg krajowych i realizacja budżetu państwa w zakresie dróg krajowych. Podstawowymi źródłami finansowania infrastruktury drogowej są środki z Krajowego Funduszu Drogowego, z budżetu państwa i z funduszy Unii Europejskiej. Zgodnie z ustawą o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (KFD), podstawowe źródła zasilania KFD stanowią stałe wpływy z opłaty paliwowej pobieranej od producentów i importerów paliw, opłaty za korzystanie z dróg, pobierane przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, a także różnego rodzaju płatność od koncesjonariuszy, opłaty za dzierżawę gruntów i innych nieruchomość w pasach drogowych autostrad i dróg krajowych³³. Wielkość nakładów w transporcie drogowym w 2005 roku przedstawiono w tab. 2.4 i na rys. 2.2.

Znaczącym źródłem finansowania inwestycji infrastrukturalnych w Polsce są środki pochodzące z funduszy Unii Europejskiej. Jeszcze w okresie przedakcesyjnym możliwe było wykorzystanie na inwestycje infrastrukturalne w transporcie środków pochodzących z dwóch funduszy: PHARE, ISPA. W pew-

⁵³ J. Bumewicz, M. Bęk: Dostosowanie zarządzania siecią drogową w Polsce do wymogów integracji europejskiej i rozwoju samorządu terytorialnego. Materiały konferencyjne. Sopot 1999, s. 47.

³³ Ustawa z 14 listopada 2003 o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o zmianie niektórych ustaw. DzU nr 217, poz. 2124.