Herold naczynia643

Doustne leczenie przeciwzakrzepowe zaleca się także u chorych z migotaniem    .

ków (INR powinien wynosić 2,0—3,0).

Skala oceny ryzyka krwawienia u chorych leczonych doustnymi środkami przeci l pliwymi:    ^

Czynnlk/Wskaintk	Liczba punktów
Wiek >65 lat	^1
Stan po krwawieniu z przewodu pokarmowego	1 ssis
Stan po mózgowym udarze krwotocznym	! i
Choroby współistniejące: —    cukrzyca lub —    stan po zawale serca, lub —    niewydolność nerek, lub —    niedokrwistość	1 '
Liczba uzyskanych punktów	Ryzyko krwawienia w ciągu 4 lat
0	3%
1-2	ok. 10%
3-4	ok. 50%

2. Lek! hamujące agregację płytek:

• Kwas acetylosalicylowy:

Mechanizm działania:

Nieodwracalny inhibitor cyklooksygenazy 1 (COX-l). Działanie przeciwzakrzepowe polega na nieodwracalnym hamowaniu wytwarzania tromboksanu A2, który pobudza agregację płytek.

Działania niepożądane: nadżerkowe zapalenie błony śluzowej żołądka, owrzodzenie żołądka i dwunastnicy, krwawienie z żołądka (spowodowane hamowaniem wytwarzania działających ochronnie na błonę śluzową prostaglandyn oraz upośledzeniem agregacji płytek), astma rzekomouczuleniowa u chorych wrażliwych (może być wywołana przez każdy inhibitor COX), zwiększone ryzyko krwawienia (dlatego leki tej grupy należy odstawić na tydzień przed planowanym zabiegiem chirurgicznym).

Interakcje z innymi lekami: równoczesne podawanie innych inhibitorów COX (np. ibu-profenu) może zmniejszyć działanie przeciwzakrzepowe kwasu acetylosalicylowego. Leki przeciwkrzepliwe zwiększają ryzyko krwawienia.

Przeciwwskazania: skaza krwotoczna, choroba wrzodowa, nadwrażliwość na kwas acetylosalicylowy, takie choroby jak astma oskrzelowa i upośledzenie czynności nerek, a także ostatni trymestr ciąży.

Wskazania: wtórna prewencja zatoru tętnicy u chorych z miażdżycą.

Dawkowanie: 75—325 mg/d.

• Klopidogrel (Plavix):

Mechanizm działania: inhibitor płytkowego receptora ADP (P2Yu). Działanie przeciwzakrzepowe jest spowodowane nieodwracalnym hamowaniem agregacji płytek zależnej od ADP. Klopidogrel zapobiega powikłaniom zatorowo-zakrzepowym u chorych z miażdżycą w podobnym stopniu jak kwas acetylosalicylowy.

Działania niepożądane: dolegliwości żołądkowo-jelitowe, bóle i zawroty głowy, zwiększone ryzyko krwawienia (dlatego w razie planowanego zabiegu chirurgicznego należy przerwać podawanie leku tydzień wcześniej). Bardzo rzadko plamica małopłytkowa.

ifokazania:

J Lek rezerwowy w profilaktyce zatorów tętniczych u chorych z nietolerancją kwasu acetylosalicylowego.

Leczenie niestabilnej dławicy piersiowej, w połączeniu z kwasem acetylosalicylowy^* ,    .    '    |

Okresowe leczenie po przezskómej angioplastyce naczyń wieńcowych (PTCA) i po założeniu sten tu.

nnwkowanie:    ^mg/d (dawka początkowa: 1 x 300 mg).

hlbitory receptora giikoproteinowego Hb/llla (antagoniści GP Ilb/Illa): %różnia się 2 grupy tych leków:

^przeciwciała monoklonalne: abciksimab (Reo Pro).

¹ peptydy małocząsteczkowe: cptifibatid (Integrilin), tirofiban (Aggrastat).

2* fantem działania: hamowanie wiązania fibiynogenu do aktywowanego receptora p jib/IIIa płytek. Następstwem jest hamowanie agregacji płytek, silniejsze niż po po-Srniu kwasu acetylosalicylowego-

tftrazania: krótkotrwałe leczenie ostrych stanów, np. stan po PTC A lub stentowamu, •stabilna dławica piersiowa/ostry zespół wieńcowy (p. odpowiedni rozdz.).

Wależy zwrócić uwagę na działania niepożądane (np. krwawienia) i przeciwwskazania.

Zatory

to "zawleczenie elementów upostaciowanych do łożyska naczyniowego. Zawleczony materiał określa się mianem zatoru. Najczęściej jest to zakrzep (zator skrzeplinowy), w następnej kolejności zator cholesterolowy pochodzący z blaszki miażdżycowej, pourazowy zator tłuszczowy lub powietrzny, zator bakteryjny (septyczny u chorego na bakteryjne zapalenie wsierdzia), zator nowotworowy będący elementem powstawania przerzutów, zator z wód płodowych (podczas porodu), zator z ciała obcego (np. oderwany cewnik) oraz zator powstały z talku.

Uwaga. U chorych z zakrzepami żylnymi największe niebezpieczeństwo zatorów istnieje w ciągu pierwszych 8 dni, kiedy zakrzep nie jest jeszcze ustabilizowany przez ziarninę.

Układ żylny    Układ tętniczy

Bardzo rzadko może powstać paradoksalnie —►    zator tętniczy u chorego z otwartym otworem    ^

owalnym i nadciśnieniem płucnym

▼ ▼ Krążenie małe:    Krążenie duże:

»tor płucny    zator tętniczy

60V«

Etiologia:

1.    Zatory żylne:

Patrz rozdz.: Zakrzepica żył głębokich.

2.    Zatory tętnicze:

Patrz niżej.

Umiejscowienie zatorów tętniczych: miejscami szczególnie narażonymi są rozgałęzienia i fizjologiczne zwężenia naczyń.

1071