HPIM6073

Do pomiaru oporów elementu oporowego może być użyty mostek Wbeatstone'a, mostek kompensacyjny lub magnetoelektryozny przyrząd Ilorazowy o skrzyżowanych cewkaoh - tzw. logometr. Dwa pierwsze sposoby stosuje się przy dokładnyoh 1 odpowiedzialnych pomiarach, natomiast trzeol znajduje zastosowanie przy pomiarach przemysłowyoh.

£±

Na Rfcrs. 7 przedstawiono jeden z układów laboratoryjnych,a mianowicie pomiar przy pomocy mostka Wheatstone'a. Pomiar polega na wyzerowaniu układu oporem zmiennym R, tak by miernik 6 wskazywał zero. Zwykle opornik suwakowy zaopatrzony jest w

Rys. 7. Termometr oporowy    skalę zpodźlałkąw ⁰tJ,

Metoda ta nosi nazwę metody zrównoważonego mostka Wheatstone a lub metody zerowej.

Istnieje również odmiana tej metody,tzw, metoda mostka niezrównoważonego, polegająca na odczyoie temperatury z miernika wywzorcowanego w °C.

Zasadę działania termometru oporowego w układzie ilorazowym czyli z logometrem przedstawia Rys. 8,

Rys. 8. Termometr oporowy

Prąd z ogniwa E wywołuje w skrzyżowanych cewkaoh moment obrotowy proporcjonalny doR^, jak również do Ilorazu prądów płynąoyoh przez te cewki. Opór porównawczy R_q lub R_2Q jest tak dobrany, aby przy temperaturze punktu podstawowego podzlałkl 0°C lub 20°C odpo-władał on oporowi termometry-cznemu,tj.zeru na skali logarytmu.

Dokładność pomiaru temperatury przy pomocy termometrów o-porowyoh jest stosunkowo wysoka. Przy pomiarach metodą logomet-ryozną osiąga się na ogół taką samą dokładność, jak dla termometrów rtęciowych; natomiast metody laboratoryjne mają błędy pomiaru rzędu + 0,1 % i mniej zależnie od jakośoi zastosowanyoh przyrządów w układzie.

Ostatnio w termometrii stosuje się termlatory Jako czujniki oporowe. Są to półprzewodniki odznaczające się dużym ujemnym współczynnikiem temperaturowym oporności prądu -2 do -6 deg” . Zastosowanie termlatorów Jako termometrów Jest oparte na wykorzystaniu objętościowego zjawiska wzbudzania oleplnego elektronów określanego następującą zależnością oporu dd temperatury

R = A, exp (§)»    (T)

gdzie: A i fc - stałe zależne od rodzaju tworzywa termlstorowe-go, przy czym pożądana Jest możliwie 4uża wartość stałej B. .

Ze względu na korzystne wartości współczynników A i B, najczęściej stosowanymi materiałami są mieszaniny tlenków niklu i manganu. Od termietorów wymaga się dużej stałości w ozasle współczynników oharakterystyoznych; nie powinny one wykazywać efektu starzenia.

Termlstory mogą być stosowane do 400°C, przy czym charakteryzują się kilkukrotnie większą czułością niż termometry oporowe. Dalszą korzystną ceohą Jest to, że czujniki termistorowe można dowolnie kształtować, a wymiary ich mogą być bardzo małe np. w formie perełek o średnicy około 0,4 mm. Niestety dwie aktualnie występująoe oeohy eliminują Je z powszechnego zastosowania, a mianowioie niemożność produkcji masowej o powtarzalnych właśnościach fizycznyoh, oraz zjawisko starzenia elementów termistorowyoh połączone ze zmiękną własności fizyoznych.

1.2.3.2. Termopary

Jeżeli w obwodzie 'składająoym się z dwóch metali temperatura spojeń jest różna, wówczas powstaje wypadkowa siła elektromotoryczna, zwana termoelektryczną, która jest funkcją różnioy temperatur spojeń czyli:

E = f (ńt).    (8)

Jest to tzw. zjawisko Seebecka, na którym opiera się zasada działania i budowa termometrów termoelektrycznych;-