HWScan00094

(3.15)

a dla X = 6

W ten sam sposób obliczamy też wydajność koparek jednonaczyniowych i zgarniakowych. Liczbę wysypów zastępujemy wtedy liczbą cykli. Jednak pod względem wydajności istnieje różnica między koparkami łańcuchowymi i kołowymi a łyżkowymi i zgarniakowymi. Liczba wysypów koparek łańcuchowych i kołowych zależy od maszyny i stopniowania prędkości, podczas gdy liczba cykli koparek łyżkowych i zgarniakowych zależy od kwalifikacji operatora. Przy projektowaniu maszyny łańcuchowej lub kołowej należy tak dobrać prędkości urabiania, podziałkę łańcucha w koparkach łańcuchowych i odległości naczyń oraz średnicę kola w koparkach kołowych, aby otrzymać optymalną współzależność między pojemnością naczynia, podziałką łańcucha, odległością naczyń i prędkością kopania. Rozważania te są konieczne, aby otrzymać w danych warunkach optymalne wydajności maszyny.

O tych ważnych współzależnościach nie mówi nic równanie określające wydajność teoretyczną. Na podstawie tego równania nie można porównać jednego wykonania z drugim.

Dla opracowań normalizacyjnych łańcuchów naczyniowych wprowadza się zależność pojemności naczynia I od podziałki łańcucha t

I = K t³ m³    (3.14)

gdzie K oznacza współczynnik pojemności naczynia koparek łańcuchowych przyjmowany na podstawie praktyki w granicach 4 -h 5, a dla zwałowarek 5-7-6.

Wprowadzając wzór (3.14) do wzoru na Q, otrzymamy wzór wydajności zawierający podstawowe czynniki, jak prędkość łańcucha v_m pojemność naczyń I, podziałkę łańcucha t. Oznaczając n„, =    gdzie

*71

podziałka między naczyniami t_n jest wielokrotnością podziałki t łańcucha z wzoru t_n = Xt, otrzymamy

Q, = K t² m³/h

Dla wskaźnika rozstawienia naczyń X = 4 otrzymamy

Q; = 900 K t² v_n m³/h Q_} = 600 K t² v„ m³/h

W obu wzorach K jest współczynnikiem pojemności naczynia z wzoru (3.14). Wzory te zawierają czynniki potrzebne dla konstrukcyjnego kształtowania łańcucha.

Dla koparek kołowych, podobnie jak i dla koparek łańcuchowych, istnieje potrzeba określenia wydajności kół naczyniowych przez ustalenie zależności obliczeniowej, która umożliwiłaby nie tylko porównanie kół naczyniowych jednakowej i różnej średnicy, ale też porównanie wydajności koparek kołowych i łańcuchowych. W kołach naczyniowych pojęcie podziałki wprowadzone przy obliczaniu pojemności naczynia koparki łańcuchowej nie jest znane. Występuje natomiast na kole urabiającym odległość naczyń t_k w m.

W koparkach łańcuchowych, wykorzystując współczynnik pojemności

naczynia K = oraz wskaźnik rozstawienia naczyń i= j-, możemy określić wydajność teoretyczną jako

Q,- =

3600

A³

K t²

m³/h

Dla czteropodziałowego łańcucha naczyniowego (/. = 4) wzór powyższy ma postać

Qi = 900 K JL u_n m³/h

Aby otrzymać bazę porównawczą dla określenia kół naczyniowych, celowe jest wprowadzenie nowego współczynnika K' odniesionego do odległości naczyń tak dla koparek łańcuchowych, jak i kołowych. Definiujemy go dla koparek łańcuchowych zależnością

I = K    (3.16)

lub dla kołowych

I =f K'    (3.17)

Wykorzystując wzór (3.14) i zależność = X otrzymamy

Dla łańcuchów naczyniowych z wzoru (3.15)

Q, = 3600 t² v_n = 3600 K' t² v_n m³/h    (3.18)

Dla koła naczyniowego, opierając się na zależności n_w =^-v_n, otrzymamy

^lk

Q, - 60 In_w = 60 K' t* = 3600 K' t² m³/h (3.19)

*k

Widzimy więc, że zarówno w przypadku koparek łańcuchowych, jak i kołowych obowiązuje ten sam wzór na określenie ich wydajności. Rozrzut podziałek łańcucha t i odległości naczyń t_n w koparkach łańcuchowych oraz podziałek między naczyniami w kołach naczyniowych t_k przedstawiono na rys. 3.5. Na odciętej odmierzone są podziałki łańcucha t i odległości naczyń t_n, a na rzędnych odpowiednie wartości K i K'. Odpowiednie wartości K', odniesione do odległości naczyń na kole wynoszą wtedy: dla koparek

^K = T^{3_ =} 64    64 ^{= (6}’^3    7’^{8) 10-2}

dla zwałowarek

^K' = -w= ii-*-■~k- <⁷-⁸+⁹>⁴>^10-2

Podstawiając w równaniu (3.19) t_k =    , gdzie D oznacza średnicę koła

naczyniowego (m), otrzymamy    ²

Qi = 3600    D² v_n m³/h