Rys. 6.12. Wózek mechanizmu wysuwu [232]
otwartą 9, na cztery zębnice 10 przytwierdzone równolegle do torów jezdnych 11. Koła 12 odgrywają rolę kół pośredniczących. W punktach 13 przytwierdzone są orczyki lin, sprzęgających wózek wysuwu z wózkiem przeciwciężaru. Na rys. 6.10 podano składową siłę Si, działającą na punkt a wózka i pochodzącą od ciężaru wysięgnika G'„., oraz siłę S2 pochodzącą od siły urabiania Pk. Wartości siły St i S2 są zmienne i zależą od położenia wysięgnika. Przy określaniu oporów jazdy wózka należy je uwzglę-
dnić w maksymalnej wartości. Działanie tych sił w ruchu koparki wymaga utrzymania wózka w określonym położeniu w czasie urabiania. Służą do tego dwa hamulce 14 (rys. 6.12) umieszczone na wale silnika. Z ostatnim stopniem przekładni zębatej sprzężone jest urządzenie kopiu-|jące ruch wózka 15, które podaje operatorowi wskazania o aktualnym położeniu wysięgnika.
6.3. Mechanizm zmiany wysięgu
Mechanizmy zmiany wysięgu służą do manewrowania wysięgnikiem urabiającym z kołem naczyniowym, elementami wieloczłonowego wysięgnika, łańcuchem naczyniowym lub do manewrowania wysięgnikami ładującymi albo zwałującymi. W koparkach z wieloczłonowym wysięgnikiem urabiającym stosuje się kilka wciągarek.
Praca zwodzenia we wszystkich maszynach podstawowych odbywa się ( przy użyciu ciągników linowych, dźwigników śrubowych lub hydraulicznych. Wciągarki mechanizmu zmiany wysięgu wykonywane były dawniej z przekładniami ślimakowymi, które miały zabezpieczyć przed niebez-' picczeństwem obsunięcia się lin i podparcia wysięgnika. Obecnie stosuje się wciągarki z przekładniami zębatymi (rys. 6.13), które mają pewnie f działające zdwojone hamulce, luzowane zwalniakami elektrohydraulicznymi. We wciągarkach zmiany wysięgu stosuje się hamowanie jednofazowe, w którym krzywe hamowania wychodzą z początku układu wykresu M = i (n). Hamulce chwytają wtedy, gdy liczba obrotów silnika spadnie prawie do zera, co powoduje małe zużycie hamulca. Obok hamulca trzymającego przewidziany jest drugi hamulec, zapadający z określonym opóźnieniem czasowym. Ńie podlega on normalnie żadnemu zużyciu i słu-[ ży tylko jako hamulec bezpieczeństwa.
6.4. Przenośniki
Wykonania konstrukcyjne maszyn podstawowych, których dobowa wydajność przekracza dzisiaj 100 000 ms calizny, uzależnione są od zastosowania wysokowydajnych układów przenośników taśmowych [21, 136]. Układ przenośników maszyny podstawowej omówiony zostanie na przykładzie koparki WK 3800 (rys. 6.14). Urobek transportowany jest od koła urabiającego przenośnikami 1 -4- 7 o charakterystykach podanych w tablicy 6.1. Przenośnik 7 przekazuje urobek na przesuwny przenośnik poziomy.
6.4.1. Taśmy przenośnikowe
Konstrukcja taśm przenośnikowych opiera się na włóknach sztucznych, takich jak perlon, nylon, reyon, oraz na linkach stalowych. Zasady budowy taśm o przekładkach z włókien sztucznych pokazano na rys. 6.15 a, zaś z linek stalowych na rys. 6.15 b. W tablicy 6.2 zestawiono dane techniczne niektórych obecnie wykonywanych taśm i stosunek ich wytrzymałości na rozerwanie do wytrzymałości na rozerwanie taśm z przekładkami bawełnianymi. Trwałość taśm z włókien sztucznych zależy od
QH7