tych obciążeń w ruchu, w położeniach montażowych, transportowych i spoczynkowych. Obciążenia stałe przyjęte do obliczeń nie mogą przekraczać wartości obciążeń rzeczywistych dla koparek kołowych, łańcuchowych i zwałowarek więcej niż o 5°/o, a dla mostów przerzutowych więcej niż o 3%.
7.1.2. Obciążenia ruchowe
Do obciążeń ruchowych należą wszystkie siły obciążające ustrój, które mogą w jego określonym położeniu zmieniać swoją wielkość, punkt przyłożenia i kierunek. Nie zalicza się tutaj sił pochodzących od oporów kopania, oporów tarcia w gąsienicach oraz obciążeń dodatkowych i wyjątkowych. Do obciążeń ruchowych zaliczamy zmienne obciążenia podpór zespołów obciążających, pochodzące od ciężaru własnego części konstrukcyjnych i części wyposażenia maszyn. Przykład sposobu obliczania sił w ustroju wysięgnicy koparki łańcuchowej pochodzących od zmiennych, co do kierunku i punktu przyłożenia, obciążeń wysięgnikiem i łańcuchem naczyniowym pokazano na rys. 7. 1. Rozwiązanie konstrukcyjne członu pośredniego 1 (rys. 7.1) pokazano na rys. 7.2.
Do obciążeń ruchowych zalicza się także naciąg taśm składający się z napięcia wstępnego i z naciągu zapewniającego ruch taśmy obciążonej maksymalnie urobkiem. Wstępne napięcie łańcuchów naczyniowych należy uwzględnić na podstawie doświadczeń eksploatacyjnych, a napięcia przy kopaniu określa się w powiązaniu z oporami kopania.
Obciążenie taśm urobkiem (łącznie ze spiętrzonym przy przesypach) wyznacza się przy wymiarowaniu ustroju i sprawdzaniu jego stateczności z wzoru
kG/m
Pu =
I nw yc kn 60 • vt
gdzie
yc — ciężar usypowy spulchnionego urobku, T/m3; w obliczeniach ustroju dla nadkładu przyjmuje się yc = 1,7 T/m3 lub wartości z tablicy 1.2,
vt — prędkość przenośnika, m/sek,
kn — współczynnik napełnienia (dla koparek łańcuchowych kn = 1,8, a dla kołowych kn — 1,3).
Należy też uwzględnić obciążenie urobkiem rozsypanym wzdłuż przenośników (ściery). Rozkład napełnienia naczyń w prowadnicach i rynnie koparek oraz zwałowarek łańcuchowych przyjmuje się w położeniu podsiębiernym i poziomym jako 100% napełnienia na V* długości wysięgnika od strony rynny, licząc długość wysięgnika łącznie z długością plantow-nika, a na pozostałej części jako napełnienie zmniejszające się do zera na zewnętrznym końcu wysięgnika. W położeniu nadsiębiernym przyjmuje się napełnienie zerowe na pochylonych częściach, napełnienie 100% w częściach wysięgnika leżących poziomo, zaś na długości rynny — 180% napełnienia w każdym położeniu. Dla określenia obciążeń według podanych rozkładów procentowych decydująca jest nominalna pojemność naczynia, ich wzajemna odległość i ciężar usypowy. W koparkach kołowych przyjmuje się nominalne napełnienie wszystkich naczyń, znajdujących się na Vs obwodu, równe jednak co najmniej nominalnemu napełnieniu trzech naczyń.
Ważnym obciążeniem ruchowym są też obciążenia z zanieczyszczeń, [które przyjmuje się w wysokości 10°/o obciążenia przenośników, obcią-jżenia z oblepiania wysięgnika łańcuchowego lub koła naczyniowego, które [zakłada się w wysokości 15% nominalnej pojemności naczyń na kole, ji z oblepienia zsuwni przyjmowane za 15% obciążenia przewidywanego Iw razie jej zatkania.
Obciążenia użyteczne dźwignic określa się zgodnie z przepisami. Obciążenia te należy przyjmować dla najniebezpieczniejszych położeń maszyny.
Do obciążeń ruchowych zalicza się wreszcie obciążenia pochodzące od schodów i podestów. Chodniki i schody wymiaruje się, przyjmując pionowe obciążenia skupione, pochodzące od przesuwnego ciężaru 300 kG,