IMAG0080

z kolei definiowany w kategoriach produktu, na który producent (tłumacz) udziela gwarancji. Kwestie te są podnoszone zwłaszcza w pracach Holz-Manttari, Vermeera i Venuttiego (1998). Nie da się ukryć, że chodzi przy tym z jednej strony o typową dla ekonomii wolnego tynku reklamę własnej „branży”, z drugiej zaś strony o równie charakterystyczną dla kapitalistycznej gospodarki „walkę o byt” grupy zawodowej „niewidocznych”^, którzy są pomijani w planach budżetowych i podziałach zysków.

W polu zainteresowań współczesnego przekładoznawstwa można coraz częściej dostrzec politykę edukacyjną (kształcenie tbam-czy/, która poślednio tzutoje u jakość tłumaczeń Zagadnienia te pojawiają się sp. u Wikta OV77j_; Witt* (2000/ PMtiutj* z dżiny przekjaooznawtkwa odchudza częściowo od ambicji czyste naukow >cć i adresują swoje teksty tdk? adeptów sztuki pr/ekiadow cze j /.c.c-.cTco^ar.-ycc ftp jęct z koiei związane / ttaki#***¹ W'y-2awjuiczyan z ¹ ?:c'^r sprzeda/^

k «4»U te M* Rtay* Me wspólftege / jzrzer-z/ioznawetwew. jar-C

.z*r ft-j' -V.    a, / /AącśtmMNI    ptzs-

i ---..    -/-• u.-/- *fc*zy»i.-, ,azc efee*S5d

» łźgtfitgjś .C.errzy cz.-•    Sjjz/s»c/.', y C *

9. liRfdt rerf»kejotmf>r/ny

(ak , iz itapomMMO w przekradzzzr.ź.'*,    można generalnie

zaobserwować tendencje globaiizaeyjne, które znajdują wyraz W ekspansji przedmiotu badań (Wtiss, Snell-Homby, Rcift). Dotyczy to jednak raczej aspektu deklaratywnego wiodących w tej dziedzinie prac, to znaczy objęcie badaniami możliwie szerokiego wachlarza działań przekładowczych, co jest częściej postulowane niż wykonywane. Po

■ Terrrancm „niewidoczni ’ (invisible) posługuje się Vcftutti dla określenia dyskrełnośei pracy tłumacza, który w swej pracy nic eksponuje siebie, lecz stara się zapewnić odbiorcy niezakłóconą recepcję oryginału, zbliżoną do recepcji niezapo-iredniczonej (Venuiti 1995).

zamknięciu rozdziału wstępnego, deklarującego świadomość złożoności, wielowarstwowości i zróżnicowania procesu przekładowczego ; jego produktu, w zależności od rodzaju tekstu, autor najczęściej koncentruje się na wybranym typie lub rodzaju tekstu (np. ReiB 1976, Vertneer 1993, Toury 1995, Venuti 1998). Jest to równoznaczne z uwzględnieniem niektórych tylko aspektów skomplikowanego procesu (i produktu), wynikające z ograniczonych kompetencji badawczych autora w dobie specjalizacji i podziału pracy.

Redukcjonizm stanowi metodę badawczą, pozwalającą na wy-

: wykonalność;    ludzkich przedsięwzięć Łedufccjc* :/.r.

ftff strategia zycta i prze/yc ta eagmassuiw żywych, me tylko i aiz -

1§. laipałt kwfor wisty t/«;-

żrszcze w jatach tzaśćdzteccątych pcsl?2ggase> w USA Tz.ar-i.-r • .-.

Dokładnie odwrotną wykładnię lansują nowoczesne europejskie teorie przekładu, definiujące działalność trumaczeniową jako szereg czyrr.c-ści podejmowanych na. rzecz docelowego systemu kulturowego, w którym przekład ma funkcjonować (Yermeer, Witte, Toury, Holmes). Przekład postrzegany jest jako działalność nie tylko podyktowana potrzebami kultury docelowej, ale też i zdominowana przez te potrzeby. Wspomniana poprzednio manipulacja tekstu oryginału oraz pragmatyzm postępowania przekładowczego służą w konkretnym przypadku celom podporządkowanym wymogom kultury docelowej, do której się dostosowują w sposób konformistyczny.

147