IMAG0477

rozdział 3

Ameryka

Mirosław Mika

Warunki przyrodnicze

Ameryka obejmuje dwa kontynenty tzw. Nowego Świata - Amctykę PótnocnąiAr I tykę Południową. Granicę pomiędzy nimi stanowi Przesmyk Panamski odługością I Amerykę oblewają oceany: od zachodu Ocean Spokojny z Morzem Beringa na    I

a od wschodu Ocean Atlantycki z morzami przybrzeżnymi i śródlądowymi m.®. | Arktycznym, Grenlandzkim. Baffina, Karaibskim. U wschodnich wybrzeży majdał dwie duże zatoki - Hudsona i Meksykańska. Granicę między Ameryką a Azją wyżmę, I Cieśnina Beringa.

Obszar Ameryki Północnej wynosi 24.2 min km*. Kontynent jest silnie rozato4| wany, najbardziej część północna i południowa. Półwyspy i wyspy zajmująok.i/4jcjj| powierzchni. Do największych półwyspów należą: Labrador, Jukatan, PółwysepK£ 1 fornijski, Floryda, Melville, Seward, Alaska i Nowa Szkocja. Największą wyspą Arnąl ki Północnej jest Grenlandia (2,17 tys. km*’). Na północy wyspy tworzą Wielki Ari%| lag Arktyczny (1,37 min km²), który w znacznej części jest pokryty czaszami lodwyul Nagromadzenie wysp występuje także w środkowej części Ameryki, tworząc archipeiję I Wielkich Antyli (212,2 tys. km²) i Małych Antyli (6,7 tys. km²) oraz Bahamów.U»yttt| ży zachodnich leżą: wyspa Vancouver (32,1 tys. km*), Archipelag Aleksandra (JMąsI km²), Wyspy Królowej Charlotty (10,3 tys. km*) oraz łańcuch Aleutów (37,8 tys. kari |

W Ameryce Północnej przeważają wyżyny i góry. Ponad 60% powierzchni ko» i nentu leży powyżej 300 m n.p.m. Na zachodzie i wschodzie ciągną się systemy gonta-1 Kordyliery i Appalachy, pomiędzy którymi występują, ciągnące się południkowe,p» I Wielkich Równin i nizin środkowych. Wzdłuż południowo-wschodnich wybrzeżyi» I ciągają się niziny - Zatokowa i Atlantycka. Najwyższym wniesieniem jest szczyt MdS* I ley (6194 ni n.p.m.) w górach Alaska, a najniższym punktem - depresja w Dofist Śmierci (85 m p.p.m.). Rozlegle krainy geograficzne mają układ południkowy.® wpływa na kierunek i zasięg przemieszczania się mas powietrza. W zimie powie® arktyczne z północy przenika daleko w głąb lądu, a powietrze polamo-kontynentah dociera aż do Zatoki Meksykańskiej. Od południa napływa natomiast cieple i wilgpt! powietrze zwrotnikowe. Wędrówki tych mas powietrza powodują częste zmiany sBfó pogody. W zimie pojawiają się silne burze śnieżne (blizzards), wiosną i latem zaś tri powietrzne (tornada). Latem i jesienią (czerwiec-listopad) rejon Zatoki Meksyk