(700)

... ■ _vui y uaro d o we stosunki polityczne

niędzy”, 3) przekazać z UE pomoc finansową dla Afganistanu w wysokości 310 euro; 4) ustanowić ogólne standardy bezpieczeństwa, szczególnie w sferze transp powietrznego i portów lotniczych; S) zwiększyć obroty handlowe z państwami i ki Perskiej, Pakistanem, Indiami i Arabią Saudyjską⁹⁵. Konsensus w sprawie i przeciwko międzynarodowemu terroryzmowi wykazywał jednocześnie polaryzad¹ stanowisk sojuszników. Defensywna Unia Europejska deklarowała pomoc i podj cie środków prewencyjnych, podczas gdy ofensywne Stany Zjednoczone, aprobuj,³ europejską solidarność, przystąpiły do realizacji planów zmierzających do elr; nowania ze społeczności międzynarodowej rządów popierających terroryzm. O'] stanowiska wzajemnie się dopełniają.

Ataki na Hiszpanię z 2004 r. udowodniły, że kraje Unii Europejskiej znajdują gf w centrum zainteresowania Al-Kaidy, niemniej wykazały jednocześnie, w jakim st niu terroryzm jest w stanie wpływać na politykę poszczególnych członków Unii, a nawet doprowadzić do zmian na najwyższych szczeblach władzy⁹⁶. Jednym z natychmiaf stowych posunięć po wydarzeniach madryckich było stworzenie odpowiedniej barn danych dotyczącej działalności terrorystycznej w Europie w Europejskich Siłach SzyhS kiego Reagowania⁹⁷. 19 marca 2004 r. podczas jednego ze spotkań ministrów sprawi zagranicznych państw członkowskich stwierdzono, iż wobec faktu zaatakowania jed^ nego z członków Unii Europejskiej ,jej obowiązkiem pozostaje udzielenie Hiszpanii; wszelkiej możliwej pomocy”^{91 2 3}. Jednak w przeciwieństwie do Stanów Zjednoczonych! Unia nie była w stanie wymierzyć skutecznej riposty czy to wobec określonego rząduj'" czy regionu państw, które można było oskarżyć o sponsorowanie terroryzmu. Robert; Hunter i Rob de Wijk skłonni są widzieć w tak zwanym miękkim reagowaniu Europy] dowód na zupełnie odmienny pogląd w sferze bezpieczeństwa międzynarodowego,] W rzeczywistości, mając na uwadze bezpostaciowość i bezpaństwowość współczesnego terroryzmu, Europa nie dysponuje ani odpowiednim potencjałem militarnym, ani³ psychologicznym, żeby się podjąć tak ryzykownego zadania⁹⁹.0 ile więc unilateralizm można łączyć z hegemonistyczną pozycją USA w świecie, o tyle europejski multilate-ralizm przeczy stosowaniu ofensywnych środków.

Europejsko-amerykańskie spotkanie na szczycie w Shanon i wspólna deklaracja z 26 czerwca 2004 r.: Spotkanie w Shanon w Republice Irlandii zaowocowało wydaniem przez obie strony wspólnej deklaracji, w której zapowiedziano m.in.:

Terroryzm międzynarodowy: ideologia, formy działania i metody jego zwalczania

|i} rozwijanie współpracy w celu zwalczania międzynarodowego terroryzmu poprzez

•prawne regulacje Narodów Zjednoczonych w tej dziedzinie; 2) wspólne działania

■ mające na celu wymierzenie sprawiedliwości za uprawianie terroryzmu, przeciw-' działanie i zapobieganie mu, rozbudowę struktur zajmujących się bezpieczeństwem

§5§mierzające do odcięcia terrorystów od wszelkich środków ekonomicznych poprzez lllpowołanie do życia Sił Specjalnych do spraw Finansowych (Financial Action Task |pj|arce - FATF), a zarazem usprawnienie regulacji prawnych umożliwiających zamra-żanie aktywów i niedopuszczanie do podejrzanych transakcji; 3) wspólne działania

p&f.-w sieci internetowej, a także wymianę informacji; 4) wzmocnienie kontroli graniczni■■■; nej oraz środków bezpieczeństwa transportu¹⁰⁰.

Odnośnie do punktu pierwszego obie strony uznały nadrzędną rolę legislacyjny./; ną ONZ, z którą zobowiązały się zacieśniać współpracę, w szczególności z Komi-Kl,sją do spraw Zwalczania Terroryzmu (Counter-Terrorism Committee — CTC), oraz ||fe zwiększyć swój wkład w program Narodów Zjednoczonych dotyczący zwalczania narkomanii i przestępczości*⁰¹. W kwestii pozbawienia terroryzmu dostępu do środ-0S ków ekonomicznych i finansowych zobowiązano się dostosować własne procedury §gp; do tak zwanych ośmiu zaleceń FAFT dotyczących finansowania terroryzmu oraz zacieśniania kontroli przepływu kapitału sektora działalności gospodarczej o cha-rakterze non-profit organizacji, za których działalnością w istocie kryją się ugru-gt; powania terrorystyczne¹⁰². W odniesieniu do. punktu trzeciego za konieczne uznano |||, wspólne przeciwdziałanie tak zwanemu cyberterroryzmowi, opracowanie proce-K dur prewencyjnych, w ramach których zawarte byłyby określone czynności śledzi cze i w zakresie postępowania karnego w stosunku do przestępstw mających znały miona terrorystycznych, a także działań umożliwiających bliższą współpracę w tej H dziedzinie¹⁰³. Problematyka punktu czwartego ogniskuje się wokół wykorzystania || europejsko-amerykańskiej organizacji Polityka Dialogu na rzecz Bezpieczeństwa Granicznego i Transportu (EU-US Policy Dialogue on Border and Transport Se-S curity) dla podniesienia poziomu bezpieczeństwa w sektorze transportu lądowego, powietrznego i morskiego, zacieśnianiu wspólnej polityki celnej z myślą o poprawie III standardów bezpieczeństwa, a zarazem ułatwień w obrotach handlowych i realizacji Ig* porozumienia dotyczącego transferu danych osobowych pasażerów¹⁰⁴.

Terroryzm i współpraca transatlantycka: Amerykańska percepcja terminu „woj-|| na z terroryzmem” sprowadza się do udzielenia priorytetu taktyce reakcji siłowych. W konsekwencji w stronę państw Unii Europejskiej kierowane są słowa krytyki o „nie-przygotowanie” do tak istotnego przedsięwzięcia, co łączy się z postulatem zwiększe-

527

1

^w http://europa.eu.inst/comm/extemal_relations/efsp/doc/comOI_61I.htm

2

S. Rolella, Analysis say attacks' success may encourage terrorists. The Times Mirror Company, 16 marca 2004. Pełny telćst zob. http://www.Iexis-nexis.com

” L. Barber, EU Target! Terrorism. Europę. Washington: październik, nr 410, s. S2. Zob. http^/proquesL umi.com

3

^1.0    United States, European Union Resolute in Opposing Terrorism, http:usinfo.state.gov/usinfo/products/ washfiie.html

^1.1    Ibidem, art 1 i 1.2

« Ibidem, art 2.1,2.4,2.5.

¹⁰⁵ Ibidem, art. 3.2, 3.4.

^Iw Ibidem, art 4.1,4.5.