7.2. Typy ruchu turystycznego 175
dzynarodowych stosunków politycznych i handlowych, a także zacieśniania się międzynarodowych kontaktów kulturalnych itp. Już w XIX w. niektóre miasta były częściej niż inne miejscem spotkań polityków, naukowców i przedstawicieli świata kultury (np. Paryż, Wiedeń, Berlin lub Londyn). Zjawisko to przybrało jeszcze większe rozmiary w pierwszej połowie bieżącego stulecia (np. Haga i Genewa jako ośrodki międzynarodowego życia politycznego, albo Cannes i Montreux, które stały się ważnymi ośrodkami międzynarodowego życia kulturalnego), a zwłaszcza po II wojnie światowej. W ostatnich latach wielkimi centrami kongresowymi stały się: Nowy Jork (głównie z racji siedziby ONZ), Paryż (siedziba UNESCO), Rzym (siedziba FAO), Bruksela (siedziba NATO i Komisji EWG, obecnie Unii Europejskiej) i inne duże miasta, głównie Europy. W miastach tych powstały nie tylko liczne hotele, ale również doskonale wyposażone centra kongresowe z licznymi salami konferencyjnymi (odpowiednio wyposażone w urządzenia telekomunikacyjne, kabiny do tłumaczeń, urządzenia audiowizualne itd.), wyspecjalizowanymi przedsiębiorstwami obsługującymi zjazdy i konferencje (np. biura tłumaczeń, linie lotnicze, wydawnictwa i zakłady poligraficzne), a także różnymi obiektami rozryw-kowo-kulturalnymi (np. sale koncertowe, kluby) i rekreacyjno-sportowymi (korty tenisowe, pola golfowe, sauny, gabinety odnowy biologicznej itp.).
Jak podaje Ch.M. Law [1996, 47], na początku lat dziewięćdziesiątych najwięcej kongresów międzynarodowych odbyło się w: Stanach Zjednoczonych (894 w 1990 r.), Francji (757), Wielkiej Brytanii (722), Republice Federalnej Niemiec (505), jak również w: Holandii (385), Włoszech (332), Szwajcarii (318), Belgii (303), Hiszpanii (294) i Japonii (266).
Do niedawna ośrodkami turystyki kongresowej były przede wszystkim duże miasta, jednak w ostatnich latach coraz częściej stają się nimi miejscowości o funkcjach uzdrowiskowych lub o dominacji turystyki wypoczynkowej (np. Acapulco i Cancun w Meksyku, miejscowości na Lazurowym Wybrzeżu we Francji, ośrodki sportów zimowych w Alpach, Las Vegas i Orlando w Stanach Zjednoczonych). Czasami turystyka kongresowa rozwija się w nich, opierając się na dotychczasowej bazie hotelowej i towarzyszącej, ale często powstają w nich nowoczesne, wielofunkcyjne centra kongresowe: zwykle łączące hotel, sale konferencyjne, restauracje, obiekty rozrywkowe itd. Takim ośrodkiem staje się Espoo pod Helsinkami czy Bad Homburg w pobliżu Frankfurtu nad Menem.
W niektórych aglomeracjach duże centra hotelowo-kongresowe powstały w dzielnicach śródmiejskich, w miejscu starej, wyburzonej zabudowy (np. Baltimore i Boston w Stanach Zjednoczonych). Jak podaje Ch.M. Law [1992], np. w Bostonie funkcja kongresowa rozpoczęła się w 1965 r. wraz z oddaniem do użytku hali konferencyjnej Hynes Auditorium (14 000 m2) dla 5000 osób. Wkrótce w sąsiedztwie powstały podziemne parkingi, supermarket Copley Place i liczne hotele, w tym luksusowe „Copley Marriott Hotel” i „Back Bay Hilton”, jak również obiekty sieci Westin Hotels & Resorts i ITT Sheraton Corp. (od 1997 r. należące do sy-