6

TROCHOZOA

Zwierzęta należące do kilku ważnych spokrewnionych z sobą typów zwierząt pierwoustych. Postaci dorosłe są do siebie niepodobne, ale w różnych typach pojawia się bardzo charakterystyczna postać larwalna zwana trochoforą (patrz s. 197).

Typ: Wstężnice (Nemertea, Nemertini)

Zwierzęta przeważnie morskie, wolnożyjące, o ciele nitkowatym, nieco spłaszczonym, niesegmentowanym. powierzchownie przypominają płazi ń-ce. Przeważnie mają od 0.5 mm do 2 cm długości (ale wyjątkowo aż do 30 m długości przy średnicy poniżej 1 cm). Często jaskrawo ubarwione. Mają przewód pokarmowy, układ krążenia, zwoje mózgowe. Charakterystyczny ryjek chowany w pochewce. 900 gatunków.

* Lincus longissimus

Przykłady pierścienic. 1. Wieloszczety - ncrcida (Nereis)\ 2,3,4 - skąposzczety: 2 - dżdżownica zwyczajna (Lumbricus terrestris); 3 - rurccznik pospolity (Tubifex tubifex)\ 4 - dżdżowniczka (Lumbriculus variegatus); 5, 6 - pijawki: 5 - pijawka lekarska (Hirudo medicinalis); 6 - pijawka rybia (Piscicola geometra)-, p - przyssawki, prp - parapodia, si - siodełko, sz - szczecinki

Typ: Pierścienice (Annelida)

Zwierzęta o ciele dwu bocznie symetrycznym, wydłużonym (od ułamków milimetra do kilku metrów), podzielonym na pierścienie (metamery). W ciele można wyróżnić głowę, tułów i pierścień odbytowy. Pierścienice charakteryzuje ponadto obecność wtórnej jamy ciała, dobrze rozwiniętego wora powłokowo-mięśniowego oraz przydatków (parapodiów), służących do poruszania się. 17 000 gatunków.

Gromada: Wieloszczety (Polychaeta)

Przeważnie morskie, wolno żyjące lub osiadłe. Mają dobrze wyodrębniony odcinek (płat) głowowy oraz liczne i dobrze wykształcone przydatki ciała: czułki, głaszczki, wąsy i parapodia (boczne wyrostki ciała służące do poruszania się oraz pełniące czynności oddechowe, węchowe i dotykowe). Nie mają siodełka. Rozdzielnopłciowe; rozwój osobniczy z przeobrażeniem. Duża zdolność regeneracji ciała. 13000 gatunków.

•    nereida różnokolorowa (Nereis diversicolor)

Gromada: Skąposzczety (Oligochaeta)

Lądowe lub słodkowodne pierścienice z wyraźną zewnętrzną i wewnętrzną metameryzacją ciała. Słabo wyodrębniony odcinek głowowy; przydatków brak lub słabo wykształcone. Segmenty opatrzone są jedynie nielicznymi szczecinkami. Na powierzchni ciała jest pierścicniowate zgrubienie — siodełko. Są obojnakami o prostym rozwoju. Ok. 3500 gatunków.

•    dżdżownica ziemna (Lumbricus terrestris)

•    miecznik pospolity (Tubifex tubifex) = rurecznik mułowy Gromada: Pijawki (Hirudinea)

Drapieżne lub półpasożytnicze pierścienice, zamieszkujące głównie wody słodkie oraz morza. Liczba segmentów ciała jest stała, lecz brak zgodności między zewnętrzną a wewnętrzną metamerią ciała. Obecna jedna lub dwie przyssawki oraz siodełko. Wtórna jama ciała zredukowana (przestrzenie między narządami wewnętrznymi wypełnia parenchyma). Obojnaki o prostym rozwoju. 650 gatunków.

•    pijawka lekarska (Hirudo medicinalis)