~LWF0056 (4)

wina, znalezionego tutaj przez podróżników. Opinia niektórych uczonych, że kraj ten uzyskał miano Winlandu ze względu na rozległe łąki (po staroislandzku łąka to „vin”) nie wytrzymuje krytyki. Leif i jego współtowarzysze byli przekonani, że są to tereny żyzne i nadające-się do zasiedlenia. W miejscu, nazwanym przez nich Leifsbudirem, zbudowali duży dom i pozostali tu przez zimę. Tak głosi Saga o Grenlandczykach. Natomiast według Sagi o Eryku Rudym Leif odkrył tylko Winland. Na wiosnę ekspedycja powróciła do Grenlandii.

Po tej wyprawie Leif otrzymał przydomek „Szczęśliwy”. Saga opowiada dalej, że Torwald, brat Leifa, również stanął na czele ekspedycji płynącej na zachód i zginął w potyczce z tubylcami — skralingami. Następną podróż do Dobrego Winlandu, tym razem na trzech okrętach, przedsięwziął kupiec i żeglarz Torfinn Karlsefni. Przypuszczalnie miał on zamiar podjąć kolonizację nowych ziem, gdyż wśród członków jego wyprawy znajdowały się kobiety, a ponadto zabrał on ze sobą zwierzęta domowe. Saga o Eryku Rudym właśnie jemu przypisuje odkrycie Hellulandu i Marklandu. Torfinn dotarł do Winlandu, gdzie niebawem żona jego powiła syna; nadano mu imię Snorri — był to pierwszy Islandczyk urodzony w Nowym Swiecie.

Towarzysze Torf inna zetknęli się z tubylcami. Island-czycy o.pisali ich jako ludzi smagłych i szkaradnych, o wystających kościach policzkowych, wyłupiastych oczach, noszących ohydne fryzury. Przybyszom udało się nawiązać z krajowcami pokojowe stosunki; ładną odzież i mleko (nie znane tu dotąd) wymienili na futra i skóry. Jednakże, jak opowiada saga, ryk byka należącego do Karlsefni tak przestraszył skralingów', że rzucili się oni do swych kanu (łodzi ze skór) i uciekli. Wkrótce między „Grenlandczykami” a skralingami doszło do krwawego starcia i po obu stronach padli zabici. Tubylcy byli uzbrojeni w łuki, proce oraz kamienne topory. Żelaznej broni nie mieli.

Odkryty ląd przypadł Islandczykom do gustu ze względu na panujący tu klimat i żyzność gruntów. Musieli jednak wyrzec się pozostania w now^ej ziemi na zawsze.

Prawdopodobnie nie tylko wskutek zagrożenia ze strony skralingów, ale także wskutek waśni wewnętrznych o kobiety. Wracając na Grenlandię, zabrali ze sobą dwóch małych skralingów, których uprzednio nauczyli języka islandzkiego i ochrzcili. Opowiadali oni rzekomo — jak twierdzi Saga o Eryku Rudym — że skralingowie mieszkają nie w domach, lecz w jamach i pieczarach, oraz że rządzą nimi konungowie. Naprzeciwko ich kraju -znajduje się inny, którego mieszkańcy ubierają się w białą odzież, upiększaną wstęgami.

Saga o Grenladczykach opowiada następnie o Freidis, córce Eryka Rudego, która wyprawiła się dwoma okrętami do Winlandu, przy czym ekspedycji tej towarzyszyli Islandczycy Helgi i Finnbogi. Ekspedycja spędziła zimę w domu 'wzniesionym jeszcze przez Leifa, a Finnbogi i Helgi zbudowali sobie oddzielne pomieszczenia. Waśnie między uczestnikami wyprawy skończyły się tym, że Freidis własnoręcznie zabiła Finnbogi, Helgi oraz wszystkie kobiety z ich otoczenia, po czym wróciła do Grenlandii.

Obecnie wielu uczonych nie wątpi w wiarygodność tych sag. Na przełomie X i XI w. Grenlandczycy i Island-czycy widocznie dotarli do wybrzeży Ameryki Północnej. W Grenlandii zachodniej odnaleziono indiańskie okucie strzały. Trudno jest natomiast dokładnie określić miejsca odkrycia nowych ziem. Rozbieżności na temat tego, w którym właściwie punkcie Ameryki znaleźli się Skandynawowie, istnieją już od dawna. Zazwyczaj wymienia się Ziemię Baffina (Helluland), Labrador (Markland) i Nową Fundlandię (Winland). Niektórzy uczeni wszelako utrzymują, że Grenlandczycy wylądowali w miejscu położonym znacznie bardziej na południe: w okolicach dzisiejszego Bostonu. Z danych, jakimi rozporządzamy, wynika, że Skandynawowie nie stworzyli w Nowym Św^rie-cie trwałych osad, być może na skutek oporu tubylców; pewne znaczenie musiał mieć także fakt, iż świeżo odkryte ziemie znajdowały się bardzo daleko od ich ojczyzny.

Ostatnie badania archeologów norweskich na Nowej Fundlandii zdają się potwierdzać prawdziwość sag. W pół-

117