skanuj0070

oświata

min o. upowszechnił się w języku poi. w XIX w.; jest często używany na oznaczenie działalności oświat, rozumianej jako proces wykraczający poza upowszechnianie wykształcenia, obejmujący również rozszerzanie świadomości społ., polit., nar. (np. o. ludowa, o. etniczna); współcz. przez system oświat, rozumie się organizację upowszechniania wykształcenia ogólnego i zaw. poprzez system szkolny oraz instytucje wychowania równoległego.

oświata dorosłych, działalność mająca na celu zapewnienie młodzieży w wieku po-szkolnym i dorosłym możliwości zaspokajania potrzeb i zainteresowań kult., uzupełniania i poszerzania kwalifikacji, wzbogacania wiedzy i rozwijania umiejętności; w XIX w. używano określeń „oświata dla ludu” lub „oświata ludowa”, o węższym zakresie znaczeniowym, w okresie międzywojennym — początkowo „oświata pozaszkolna”, dopiero w latach 30. ustaliła się nazwa oświata dorosłych; o.d. stanowi przedmiot zainteresowania pedagogiki dorosłych (-> andragogiki); o.d. spełnia dwie funkcje; 1) kompensacyjną, polegającą na upowszechnianiu wymaganego wykształcenia wśród tych, którzy nie uzyskali go w odpowiednim wieku; 2) właściwą, polegającą na rozszerzaniu posiadanego wykształcenia; potrzeba i znaczenie o.d. są uwarunkowane m.in. szybkim rozwojem nauki i techniki, który powoduje konieczność stałego dokształcania (upowszechnianie się modelu kształcenia ustawicznego) oraz procesami demokratyzacji życia społ.; do gł. form o.d. zalicza się; kształcenie systematyczne w szkołach podstawowych i średnich dla pracujących, kursy wiedzy prakt. i teoret., studia podyplomowe, uniwersytety powszechne, uniwersytety otwarte, odczyty, oświat, programy radiowe i telewizyjne.

oświata polska szkolnieiwgf

„Oświatowiec”, kwartalnik N|n towców Polskich (SOP); ukazu)# ll| w Warszawie jako pismo specjalni] dejmujące problemy oświaty dof(t§| daktyki, metodyk szczegółowych i j stwa pedag.; struktura treści kwarta^ ta jest w działach problemowych¹ myśli i działalności oświatowe) systemu edukacji”, „Z dzialalmilij j „Kronika, recenzje i noty biblhtplf oraz „Reklamy i oferty edukacyjne”! nik dostępny jest jedynie w pretiufl red. naczelnym jest K. Jachna (adres f 00-193 Warszawa, ul. Stawki <1; e-mailowy: [e-mail]),

oświaty reformy reformy ośwliiyj

Otto Berthold (ur. 1859, zm. 1933), pedagog; przedstawiciel pedagogiki islf współtwórca koncepcji -> całościowe!

otwarta edukacja, model kształceni]; wiązujący do pedagogiki humanist.; tti chuje; 1) stwarzanie uczniom wieloń okazji do samostanowienia o własnej al ności w toku edukacji, 2) wyraźnie okrel) możliwości pozyskania pomocy, doradź czy współpracy ze strony pedagogów, 3) II se na realizowanie osobistych celów cdul cyjnych bez uzależnienia ich od nauczyifl 4) integrowanie indywidualnych faz ucztl się z fazami pracy zespołowej czy kierował go samokształcenia, 5) stwarzanie okaz|t wnikania w sens własnych działań, reallłit wania indywidualnych zainteresowań orlj otwartości poznawczej w toku uczenia lik 6) wolność w zakresie współdecydowania | współodpowiedzialności za własne uczeni] się i podejmowane decyzje.

-,    --w-as;

■ i V- w i;4’ livłvi -‘ - ił',’^,*TI«(i. ■■ Ł.'f

* i^ł    iV >'&»>.

“* S^V<s*.^%.Vv^t|K

P_P

ApMsunyln Christiana”, periodyk ■IT ^11,1 1997 przez Inst. Pedagogiki JB a. liiiiwlti; poświęcony zagadnieniom 'fi* (I ■ ln/iwijańskiej, jej przesłankom jL,_;i mim.' implikacjom dydakt., społ. i kul-Ę^uatm. ■jwicra stałe działy: „Rozpraw jh.MiImw", pedagogiki rodziny”, „Spra-]piistł4ti’ ni.iz „Informacji bibliograficz-, I. inl lincz, jest prof. J. Bagrowicz iijiin ii,' ind Toruń, ul. Asnyka 2a).

Mllłiln: I ) w staroż. Grecji pocz. wychowali. il h. i, ,i od późnego okresu klas. kształce-iiii iic. Iiumanizacja; 2) dążenie do idealnej jiiliioni i cielesnego, polit. i muz. wycho-stłtii.i w ramach gr. polis (-* kalokagatia).

Paldoln", międzynar. rocznik pedag. wy-i. • im' w latach 1972-94 przez Kom. Nauk i a.i: PAN.

pujilocentryzm [gr. paidós 'dziecko’], po-jjfyt /.gminie z którym proces wychowania Hiiwiulcii być podporządkowany nieskrępowanemu rozwojowi dziecka, utożsamiający i Iłowanie z dostosowaniem się wychowawcy do toku tego rozwoju oraz opieką n.iil nim; neguje wszelkie formy kształtowani,! „ml zewnątrz”, przeciwstawiając im nawodny, samorzutny rozwój „od wewnątrz" I ■ naturalizm); domaga się dostosowania l.togramów nauczania, organizacji i metod lii.iry dydakt. i wych. do właściwości psych., Iiolrzeb oraz zainteresowań dziecka; swymi Imimiiami sięga teorii swobodnego wychowania J.J. Rousseau.

pakiet edukacyjny, środek dydakt. w kształceniu modułowym, zawierający: określenie wymagań w zakresie wiadomości i umiejętności wejściowych, sprecyzowane cele kształcenia, opracowanie nowego materiału, podanie wiadomości do zrozumienia i zapamiętania, zestawy ćwiczeń do wykonania, bloki kontrolne, testy, ćwiczenia praktyczne oraz pytania sprawdzające opanowanie no-

Palka Stanisław (ur. 6 XI1941, Dobra k. Limanowej), pedagog; prof. Uniw. Jagiellońskiego, 1981-96 dyr. Instytutu Pedagogiki, od 1983 kier. Zakładu Metodologicznych Podstaw Pedagogiki; od 1992 prezes Krak. Tow. Nauk.-Kulturalnego, czl. Kom. Nauk Pedag. PAN; zajmuje się dydaktyką ogólną (kształceniem problemowym, warunkami efektywnego nauczania) oraz pedagogiką ogólną (teo-ret. podstawami pedagogiki, związkami między teorią i praktyką pedag., metodologią badań); gł. dzieła: Warunki efektywności nauczania w szkole średniej (1977), Kształcenie przez badanie w praktyce szkolnej (1984), Teoria pedagogiczna a praktyczne doświadczenia nauczycieli (1989), Orientacje w metodologii badań pedagogicznych (red., 1998).

pałacowe szkoły -* szkoła pałacowa.

pamięć: 1) zdolność do kodowania informacji (zapamiętywania), przechowywani; i odtwarzania (rozpoznawania i wydobywa nia) przeszłych doświadczeń; obejmuje p sensoryczną (ultrakrótką), p. krótkotrwał. (operacyjną) i p. długotrwałą; 2) ogół zachc wanych doświadczeń, przeżyć czy wiedzy.

PAN -> Polska Akademia Nauk.

Państwowy Instytut Nauczycielsk

1)    1921-27 uczelnia w Warszawie umoż wiająca nauczycielom zdobycie dodatkowyi kwalifikacji, m.in. uprawniających do zajm wania stanowisk w administragi szkołn

2)    1930-35 uczelnia w Warszawie (d M. Grzegorzewska), której zadaniem było { głębianie wiedzy pedag. nauczycieli szkół j wszechnych.

Państwowy Instytut Pedagogiki Sj cjalnej, zał. 1922 w Warszawie pr M. Grzegorzewską zakład kształcenia i kształcania nauczycieli i wychowawc szkół specjalnych, pełniący również fi cję placówki nauk.-badawczej i usługc w zakresie bezpośredniej pomocy dziec