Polska
oświat., mająca na celu podniesienie efektywności systemu edukacji, poprawy jakości, tworzenia programu rozwoju oświaty oraz zwiększenia zasięgu kształcenia i wychowania. Zadaniem p.o. jest racjonalne podejmowanie decyzji optymalnych dla oświaty, wyznaczanie warunków funkcjonowania oświaty w państwie i na arenie międzynar., wskazywanie dróg osiągania założonych celów, definiowanie zakresu praw i obowiązków państwa, samorządów terytorialnych, instytucji, organizacji i obywateli w zakresie edukacji. Wspólcz. pedagogika wyróżnia takie obszary programów polityki oświat., jak: ogólna filozofia edukacyjna, zaniedbane pola edukacji (np. problemy oświaty wiejskiej, kwestie opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym itp.), doraźne i perspektywiczne oczekiwania spoi. wobec edukacji oraz zamierzenia perspektywiczne, kwestie uniwersalne i standaryzacyjne dotyczące wizji rozwoju spoi., aksjologii, jakości i kierunków kształcenia, tradycji narodowych i standardów międzynarodowych; 2) subdyscyplina nauk pedag. zajmująca się teoret. podstawami działalności polit. w dziedzinie oświaty, kształcenia i wychowania.
Realia, i perspektywy reform oświatowych, red. A. Bo-gaj, Warszawa 1997.
Polska Akademia Nauk (pan), najwyższa instytucja nauk. w Polsce, z siedzibą w Warszawie, powołana 1951; PAN stanowi: 1} autonomiczną organizację uczonych (czł. rzeczywistych, korespondentów oraz czł. zagranicznych powołuje Zgromadzenie Ogólne PAN); 2) instytucję państw, prowadzącą placówki nauk.-badawcze w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Katowicach, Łodzi i Gdańsku. W skład struktury korporacyjnej PAN wchodzi -*■ Komitet Nauk Pedagogicznych.
Polska Akademia Umiejętności (pau), najważniejsza — obok PAN — korporacyjna instytucja nauk. w Polsce, zal. 1871; PAU powstała w Krakowie w wyniku przekształcenia Tow. Nauk. Krakowskiego; skupiała najwybitniejszych uczonych poi.; prowadziła działalność badawczą i wydawniczą; 1951 zlikwidowana przez władze komunistyczne; 1989 wznowiła działalność, nawiązując do znakomitych tradycji przedwojennych.
Polski Komitet Korczakowski -► Polskie Stowarzyszenie im. J. Korczaka.
1993 w Warszawie, z siedzibą w Otwai^w przewodn. — Z. Napiórkowska; stów. jeil®| stytucjonalnym ukoronowaniem dzialalnetll poi. ruchu freinetowskiego, który pod kuRjji lat 60. rozwinął się dzięki H. Semenowi® pierwszy, nieformalny zespół zwolennik® pedagogiki Freineta powstał w Warszailł w poł. lat 60., przyjmując nazwę „Kom® upowszechniania pedagogiki Freineta w Pjj sce”, w latach 70. — uzyskując wsparcie plfj A. Lewina — przeniesiono siedzibę do Inljt tutu Pedagogiki UW oraz uchwalono no® nazwę — „Zespół Animatorów Pedagogii Freineta”; 1976 została wydana w jęz. pij pierwsza antologia pism wybranych C. fflĘt ( neta; ob. stów. należy do Międzynarodowi Federacji Ruchów Nowoczesnej Szkoły Pr# ] neta (Federation Internationale des Mouv| ments de 1'Ecole Moderne), pełniąc w Jfgjj działalności wiodącą rolę.
Polskie Stowarzyszenie im. Januot i Korczaka (dawniej Polski Komitet KorCitlł kowskij, organizacja zał. 1946; gł. celem )M| prowadzenie badań nad spuścizną pedsgj Korczaka, popularyzowanie jego myśli orli wdrażanie jej do współcz. praktyki wydln koordynowanie pracy Terenowych Kręgów Korczakowskich, sprawowanie opieki nlg przeszło 200 placówkami oświat, w kraju no* szącymi imię Korczaka oraz upowszechnili nie praw dziecka; wydaje 16-tomową edyćj} Dzieł Wszystkich J. Korczaka oraz czasopt smo „W Korczakowskim Kręgu”; przewodn, jest prof. J. Bińczycka; adres: 00-654 Warszawa, ul. Śniadeckich 17.
organizacja zał. 1994 z inicjatywy E. Łatacl i M. Mikszy (ob. prezes), nauczycieli akad, Uniw. Łódź., z siedzibą w Łodzi; celem stów, jest zarówno upowszechnianie myśli pedag,
M. Montessori i patronowanie powstającym w kraju placówkom, jak również .kształcę* nie i profesjonalne doskonalenie nauczycieli w zakresie antropologii pedag. i metodyki wychowania (także religijnego) we współpracy z Uniw. w Munster w Niemczech i Katol, Wyższą Szkołą Pedag. w Nijmegen w Holandii; adres: 90-251 Łódź, ul. Jaracza 68.
1993 w Lublinie jako kontynuacja powołanego przez dr Z. Zaorską Klubu Alternatywnych Pedagogów i Klubu Animatora Zabawy KLANZA; stów. nawiązuje do projektu wy-
w
M''V!|i''inia zabaw do wyzwalania ludzkiej ttitwności i samorealizacji austr. Arbeits-(H!i><-liiKchaft fiir Gruppen-Beratung; celem •imv jest podnoszenie wiedzy, umiejętności I kultury pedag. w społeczeństwie, propago-. mię aktywizujących metod pracy wych. • Hiupą oraz kształcenie liderów animacji pe-. slow. wydaje własny kwartalnik „Grupa i .ili.iwa” (adres e-mailowy: klanza@dtm.-IllUlllI.pI).
Pnlnkie Towarzystwo Nauczycieli, zal. loo.i w Warszawie; celem tow. jest m.in.:
h. l.illowanie postaw spoi. nauczycieli zgodnie opracowanym Kodeksem Etyki Nauczycielskiej, dbałość o właściwe warunki wykonywania zawodu nauczycielskiego, uczestni-i renie w rozstrzyganiu istotnych problemów łi mi łowiska nauczycielskiego czy powołanie na urenie RP samorządu zaw. nauczycieli li.li nauczycielskich]; działalność tow. obejmuje pracę nauk., dydakt., samorządową 11,1/ społ.; prezesem PTN jest Z. Chomczyk.
iri l'), stów. nauk., z siedzibą w Warszawie, oil, 1981; zrzesza pracowników nauk. specjalizujących się w zakresie pedagogiki oraz imildyków — nauczycieli i działaczy oświat.;
i. uwia sobie za cel rozwijanie nauk o wycho-uMiiiu, popularyzację ich osiągnięć, inspiro-uz,mię działalności innowacyjnej w dziedzinie oświaty, podnoszenie kultury pedag. społeczeństwa; wydaje „Forum Oświatowe”.
Polskie Towarzystwo Pedagogiki Porównawczej, stów. zał. 1991 z siedzibą l>i/,y Instytucie Badań Edukacyjnych w War-Mzawie; członkami w przeważającej mierze n,| nauczyciele akad. i eksperci oświatowi; ułów. prowadzi badania teoret.-metodolo-Ulezne w zakresie komparatystyki pedag., upowszechnia dorobek polskich uczonych w lej dziedzinie, wspiera prowadzenie mięli/,ynar. badań oraz organizuje sesje naukowe; prezesem jest prof. R. Pachociński; 1992 przyjęte do Świat. Rady Stów. Pedagogiki Porównawczej.
pomieszczenie do nauczania, izby lekcyjne, tzw. klasy-pracownie (klasy przedmiotowe] oraz sale gimnastyczne, w arkuszach statystycznych określane skrótem PDN. popęd, wewn. mechanizm motywacyjny, dynamizujący i ukierunkowujący zachowanie, uruchamiany w następstwie niezaspo-liojenia podstawowych potrzeb biol. organizmu lub przez czynniki zagrażające organizmowi.
Popławski Antoni (ur. 1739, zm. 1799), pedagog, teoretyk prawa i ekonomii, pijar; 1760 nauczyciel w Collegium Nobilium, od 1775 współpracownik Tow. do Ksiąg Elementarnych, brat udział w opracowaniu ustaw Komisji Edukacji Nar.; autor projektu reformy szkolnej (wyd. 1775); w imieniu kongregacji zgłosił projekt seminarium dla kandydatów na nauczycieli, a po jego utworzeniu przy Szkole Gl. Koronnej — jego rektor (1780-83), prof. prawa i ekonomii polit. (do 1796) tamże; znawca prawa naturalnego (Zbiór niektórych materii politycznych 1774); autor podręczników szkolnych świeckiej nauki moralnej, w których ukazuje współzależność praw i obowiązków uczniów wobec rodziców, nauczycieli i państwa; Pisma pedagogiczne (1957).
Pospiszyl Kazimierz (ur. 22 III 1938, Busk), psycholog; prof. WSPS w Warszawie oraz UMCS w Lublinie; 1974-76 dziekan Wydziału Resocjalizacji WSPS; 1985-1991 dyr. Inst. Psychologii UMCS; 1993-96 rektor WSPS; zajmuje się psychologią przestępczości, uwarunkowaniami procesu resocjalizacji i wychowania, psychologią różnic płciowych; gł. dzieła: Psychologiczna analiza wadliwych postaw społecznych młodzieży (1973), Psychologia kobiety (1978, wyd. 3. 1992), Psychopatia (1985, 1992), Zygmunt Freud — człowiek i dzieło (1992).
Potocki Stanisław Kostka (ur. 1755, Lublin, zm. 1821, Wilanów), polityk, pisarz, dziaiacz oświat.; brał udział w pracach Sejmu Czteroletniego; przewodn. Izby Edukacyjnej i dyr. Dyrekcji Edukacji Nar.; od. 1817 min. Wyznań Rei. i Oświecenia Publ.; postulował konieczność edukacji Polaków (Podróż do Ciemnogrodu, 1820).
potoczna teoria wychowania, rodzaj osobistej, zdroworozsądkowej wiedzy o wychowaniu, będącej zbiorem przekonań na temat istoty, genezy, celów, uzasadnień i sposobów wychowywania innych; p.t.w. powstaje na drodze poznania przednauk., w sposób naturalny, biograficzny, zawiera elementy wiedzy proceduralnej i deklaratywnej, dominują w niej informacje epizodyczne, jest artykułowana za pomocą języka potocznego i traktowana w kategoriach twierdzeń oczywistych; w pedagogice latach 80. — kwestionującej monopol racjonalności nauk. — zainteresowano się zjawiskiem p.t.w. jako swoistym rodzajem dyskursu edukacyjnego.
potrzeba, występujący u jednostki stan braku, co w związku ze strukturą organizmu,