Pojęcie integracji.
Integracja (pot.)- połączenie pewnych części w całość.
Integracja (ekonom.)- łączenie się przedsiębiorstw. Tworzenie wielkich
przedsiębiorstw. Przez długi czas zdawano sobie sprawę, że można integrować
przedsiębiorstwa i państwo. W latach 30- tych słowo to weszło do użycia w
znaczeniu pozytywnym i negatywnym (dezintegracja). Dezintegracja oznaczała
prowadzenie polityki protekcyjnej, odnośnie do gospodarki, nakładanie wysokich
ceł, ograniczenie emigracji. Taką politykę kraje europejskie prowadziły w
latach 30- tych XX wieku. Taka polityka nosiła miano interwencjonizmu
państwowego. Wiele państw europejskich posiadało w tym okresie dużą liczbę
kolonii. Kraje kolonialne współpracowały na obszarze kolonii, ale w Europie
rywalizowały ze sobą. W latach 30- tych odnotowano 25% wzrostu produkcji, ale
tylko o 10% wzrósł handel. Dezintegracja oznaczała, więc integracje w
koloniach, ale produkcja następowała we własnym zakresie.
W Polsce pojęcie integracji pojawiło się dopiero po II wojnie światowej i było
związane z "Planem Marshallła". Komisja ekonomiczna przygotowująca plan pomocy
dla krajów najbardziej zniszczonych w czasie wojny napisała raport, w którym
stwierdzono, że kraje europejskie powinny się zintegrować w uzyskiwaniu pomocy-
"Zniszczenia wojenne są mniejsze niż zniszczenia tkanki europejskiej
współpracy".
Integracja- integrowanie się państw, gospodarek, tworzenie jednolitego obszaru
gospodarczego.
Obecnie można wyróżnić 3 kategorie definicji integracji:
Definicje ekonomiczne- integracja następuje wraz z odniesieniem korzyści
ekonomicznych.
Przedstawicielami tego nurtu byli:
Aron- dwie różne gospodarki można uznać za w wysokim stopniu zintegrowane,
kiedy transakcje pomiędzy dwoma jednostkami (każda z innej gospodarki)
przypominają transakcje pomiędzy dwoma jednostkami tej samej gospodarki.
Definicja Arona mówi o integracji, wtedy, gdy istnieje wolność zawierania
transakcji biznesowych. Integrację wyznaczają 4 wolności:
Wolność przepływu towarów;
Wolność przepływu ludzi, tj. ludzie podejmują pracę tam gdzie są lepsze warunki
(występuje tylko w UE);
Wolność przepływu usług;
Wolność przepływu kapitału.
Repke- integracja gospodarcza to pewien stan rzeczy, która umożliwia stosunki
handlowe między różnymi gospodarkami narodowymi, równie korzystnie jak te
rzeczy, istniejące wewnątrz gospodarki narodowej. Repke był zwolennikiem
integracji całego świata. Uważał, że proces integracji regionalnej umożliwia
integracjÄ™ globalnÄ….
Ballassa- specjalizował się w integracji międzynarodowej. Jest autorem książki
"Teoria integracji ekonomicznej". Integrację uważał jako proces, w którym
sytuacja gospodarcza obejmuje środki do zniesienia dyskryminacji podmiotów
gospodarczych ze względu na ich przynależność do różnych państw.
Möller- integracja to stopniowa eliminacja granic pomiÄ™dzy krajami. SkÅ‚ada siÄ™
z 3 etapów:
Liberalizacja obrotu towarowego;
Zniesienie przeszkód w zakresie czynników produkcji (ludzi, kapitału);
Koordynacja polityki ekonomicznej w krajach członkowskich.
Robson- koniecznymi warunkami do integracji są wolność przepływu towarów i
czynników produkcji oraz brak dyskryminacji. Potrzebne są również instytucje,
tj. rynki krajów członkowskich powinny wykreować odpowiednie sygnały,
zwiększające wykorzystanie zasobów. Wszystkie porozumienia integracyjne powinny
się charakteryzować pewnymi cechami:
Zniesienie w pewnych dziedzinach dyskryminacji między partnerami;
Utrzymywanie dyskryminacji wobec krajów trzecich;
Zawarcie porozumienia, które ma charakter trwały.
Głównym sednem integracji jest podział pracy. Pełna integracja jest wtedy, gdy
wykorzystane są wszystkie możliwości efektywnego podziału pracy. Skutkiem
zniesienia granic między państwami jest zwiększenie obrotu towarowego.
Gospodarki dostosowują się w ten sposób, że zwiększają obrót gospodarczy.
TworzÄ… jednÄ… gospodarkÄ™.
Marshall- integracja gospodarcza odpowiada idei solidarności. Zespół
zintegrowany ma miejsce wtedy, kiedy więzy solidarności istniejące pomiędzy
elementami są takie, iż pełna swoboda handlu nie szkodzi nikomu, jest korzystna
dla wszystkich. Żaden z krajów na niej nie straci.
Integracja polityczna.
Cechą szczególna jest tutaj fakt, że kraje członkowskie ograniczają swoją
suwerenność, aby się zintegrować. Ostatnim etapem jest stworzenie nowego
organizmu państwowego, kosztem suwerenności. Integracja ta nie może się odnosić
tylko do elementów politycznych, bo jeżeli dojdzie do konfliktów ekonomicznych
to kraje mogą się szybko zdezintegrować. Dlatego integrację polityczną należy
połączyć z integracją ekonomiczną.
Przedstawiciele nurtu integracji politycznej:
Scherpenberg- prawdziwe trwanie będzie miało sens wtedy, gdy do celów i
interesów politycznych dojdą cele i interesy ekonomiczne. Wolny przepływ
towarów nie da się pogodzić z ograniczeniem suwerenności. Ratunkiem jest
powołanie organizacji United States of Europe (Stany Zjednoczone Europy). Rolę
przewodnią miałyby tutaj Niemcy, bo one mają największe doświadczenie
federacyjne.
Rode- jeżeli proces integracji obejmuje kraje o różnych strukturach
politycznych i gospodarczych, to należy troszczyć się o zjednoczenie. Rode
podzielał koncepcję subsydiarności (tj. UE wspomaga państwa ponadnarodowe;
przekazuje się organom ponad narodowym kompetencje państwa narodowego oraz
część kompetencji samorządu terytorialnego, czyli ochronę środowiska, politykę
transportowÄ…, ochronÄ™ konkurencji oraz politykÄ™ monetarnÄ…).
Sannwald i Stohler- klasyfikują różne koncepcje w dwie grupy:
Integracja instytucjonalna- obejmuje koordynacjÄ™ i unifikacjÄ™ polityki
ekonomicznej. Jest prowadzona przez stosowanie środków administracyjnych.
Zmierza do utworzenia unii, w których funkcje polityczne zostają przekazane
ponadnarodowemu organowi.
Integracja funkcjonalna- zniesienie dyskryminacji w przepływie towarów i
czynników produkcji.
Hass- integracja to proces, w którym politycy z poszczególnych krajów
członkowskich są przekonani o przesunięciu swojej aktywności i lojalności w
kierunku większego tworu państwowego. Główne elementy to transfer władzy z
rządów narodowych do instytucji ponadnarodowych; zmiana postaw urzędników oraz
grup interesów. Integracja postępuje kiedy tego chcą ludzie. Jest zależna od
naszej woli. Ważnym elementem jest wykorzenienie (zniszczenie) nacjonalizmu.
Należy wytworzyć plon szanowania innych narodów.
Jean Monet- "Prawdziwy Europejczyk będzie myślał o Europie jako o całości, a
nie tylko o własnym kraju". Integracja to tworzenie takiego domu, w którym
wszystkie narody będą miały jednolite prawa. Bogatsze kraje pomagają
biedniejszym krajom w imię solidarności, w imię własnych celów i w imię
wspólnego dobra.