NA CD NEWSY Z OKA
ADKI FIRMA MAGAZYN PROGRAMY WARSZTAT 8ð
wywiad
Internet
Wojmir Strzałkowski
jest psychologiem
Ośrodka Psychologiczno-Pedagogiczne-
go RAZEM w Gdyni (www.razem.pl).
uzależnia!
Ośrodek od kilku lat zajmuje się proble-
mem infoholizmu, organizuje konferencje
i akcje społeczne związane z tym tema-
Z Wojmirem Strzałkowskim, psychologiem Ośrodka tem oraz prowadzi diagnozę i terapię
w zakresie infoholizmu.
Psychologiczno-Pedagogicznego RAZEM w Gdyni
(www.razem.pl), rozmawia Patrycja Kierzkowska.
Patrycja Kierzkowska: Na początek leży definiować jako wystąpienie przynajmniej trzech czej. Kobieta utrzymywała się z alimentów, nie pła-
wyjaśnijmy wątpliwości związane z następujących objawów, w okresie przynajmniej ciła rachunków, jedynie abonament internetowy. Po
z terminologią. Jak fachowo jednego miesiąca lub w ciągu ostatniego roku w kil- rozstaniu z partnerem wpadła w depresję, z której 
nazywa się uzależnienie od internetu? kakrotnych okresach krótszych niż miesiąc: jak twierdziła  pomagali jej wyjść internetowi zna-
Wojmir StrzaÅ‚kowski: Wciąż nie ma oficjalnie }ð Bardzo silne pragnienie wÅ‚Ä…czenia komputera jomi. InformacjÄ™ o uzależnieniu matki od komputera
przyjętej nazwy określającej to uzależnienie. Spotkać i połączenia się z siecią. przekazał sądowi kurator.
można okreÅ›lenia: siecioholizm, infoholizm, interne- }ð Przeżywanie dyskomfortu, gdy uniemożliwiony Takich przypadków jednak jest wiÄ™cej. Kilka mie-
toholizm, uzależnienie od komputera, zespół uzależ- jest dostęp do komputera. sięcy wcześniej sąd w Jeleniej Górze, skierował na
nienia od internetu. }ð Problemy z kontrolÄ… czasu spÄ™dzanego w inter- leczenie kobietÄ™ z trójkÄ… dzieci. CaÅ‚a czwórka byÅ‚a
Pojęcie infoholizmu może wydawać się zbyt sze- necie. uzależniona od internetu. Matka, jej dwaj nasto-
rokie (brzmi, jakby oznaczaÅ‚o uzależnienie od infor- }ð Koncentracja i podporzÄ…dkowanie swojego try- letni synowie i córka tak zatracili siÄ™ w serfowaniu
macji w ogóle), a uzależnienie od komputera jest zbyt bu życia w internecie i wszystkim, co z nim się w sieci, że zapominali o realnym świecie. Dzieci prze-
mało precyzyjne. Coraz częściej jednak do określenia wiąże. stały chodzić do szkoły, nie zdały do następnej klasy,
uzależnienia od internetu stosuje siÄ™ skrót IAD  In- }ð Coraz wiÄ™ksza potrzeba spÄ™dzania dÅ‚uższego jedno trafiÅ‚o do placówki opiekuÅ„czo-wychowaw-
ternet Addiction Disorder, czyli Zespół Uzależnienia czasu w sieci dla osiągnięcia pożądanego po- czej. Kobieta zaniedbywała obowiązki domowe. Gdy
od internetu (ZUI). ziomu satysfakcji. zdesperowany mąż zaczął wyłączać prąd w mieszka-
}ð Korzystanie z internetu lub komputera, mimo wie- niu, kobieta wniosÅ‚a o rozwód. SÄ…d oddaliÅ‚ wniosek,
P.K.: Czy wobec tego można dokonać dzy o szkodliwości tej czynności dla zdrowia. zlecając leczenie matki i dzieci. Jak pisała w tym sa-
szczegółowego podziału uzależnienia? mym czasie Gazeta Wyborcza: wcześniej pedagog
W.S.: Znana badaczka tego problemu Kimberly To oczywiście definicja niejako przystosowana do szkolny wystąpił do sądu o ograniczenie władzy ro-
Young proponuje następującą klasyfikację osób uza- potrzeb problemu, zbudowana na podstawie defini- dzicielskiej matki i ojca. Sąd Rejonowy z miejscowo-
leżnionych od internetu: cji innych uzależnień. ści, w której mieszka rodzina, wydał taką decyzję
}ð erotomania internetowa  naÅ‚ogowe poszukiwa- i nakazaÅ‚ umieÅ›cić dzieci w placówkach opiekuÅ„czo-
nie materiałów o treści pornograficznej i nawią- P.K.: Jakie zna pan najbardziej -wychowawczych.
zywanie rozmów o tematyce seksualnej na cza- drastyczne skutki uzależnienia
tach, od internetu? P.K.: Jak wyglÄ…da leczenie?
}ð socjomania internetowa  uzależnienie od kon- W.S.: Nic tak nie wstrzÄ…sa czÅ‚owiekiem, jak sy- W.S.: Terapia zespoÅ‚u uzależnienia od inter-
taktów z ludz
mi przez internet (zerwanie kontak- tuacja, która mogłaby zdarzyć się obok nas. Wy- netu przypomina programy leczenia uzależnienia
tów bezpośrednich), dział Rodzinny Krakowskiego Sądu nakazał podda- od alkoholu czy hazardu. Elementem terapii jest
}ð uzależnienie od sieci  obsesja Å›ledzenia tego, nie siÄ™ terapii rodzinnej uzależnionej od internetu także przygotowanie drobiazgowego planu dnia,
co dzieje się w sieci, matce czwórki dzieci. Sprawa dotyczyła 33-letniej a w nim ścisłe określenie ram czasowych korzysta-
}ð przeciążenie informacyjne  gorÄ…czkowe prze- mieszkanki Krakowa, której sÄ…d ograniczyÅ‚ prawa nia z internetu, ale i innych codziennych aktywno-
rzucanie informacji, udział w kilku listach/forach rodzicielskie z powodu uzależnienia od komputera, ści, jak i wypoczynku.
dyskusyjnych jednocześnie (obniżenie sprawno- a czwórkę jej dzieci skierował do placówki opiekuń-
ści psychicznej), P.K.: I to wszystko? Może lepiej
}ð uzależnienie od komputera  przymus spÄ™dzania samemu siÄ™ wyleczyć?
Gdzie udać się po pomoc?
czasu przy włączonym komputerze. W.S.: Wydaje się, że jest możliwe wyleczenie się
samemu, aczkolwiek jest to bardzo trudne, ze wzglÄ™-
RAZEM nie jest jedynym ośrodkiem, który zaj-
P.K.: Opiszmy różnicę między zdrowym du na brak obiektywizmu, jaki wykazują osoby uza-
muje się leczeniem uzależnienia od internetu.
człowiekiem, który długo pracuje leżnione w ocenianiu samych siebie, a także na duże
Uzależniony powinien udać się do poradni psy-
przy komputerze, a uzależnionym? braki kontroli własnych zachowań.
chologicznej lub poradni leczenia uzależnień
W.S.: Podstawowa różnica między tzw. zdro-
w swoim miejscu zamieszkania. Tam uzyska
wym człowiekiem a człowiekiem uzależnionym od P.K.: Czy w przypadku tego uzależnienia
pomoc  rozpoznanie problemu, skierowanie
internetu może wynikać choćby z definicji samego nie ma terapii indywidualnej 
na leczenie i adres najbliższej jednostki, która
uzależnienia. Zespół uzależnienia, zgodnie z kryteria- sam terapeuta i pacjent?
prowadzi terapię (jeśli nie prowadzi tego jed-
mi zawartymi w 10 edycji Międzynarodowej Klasyfi- W.S.: Tak jak w przypadku alkoholizmu, two-
nostka do której się zgłosiliśmy).
kacji Chorób, Urazów i Przyczyn Zgonów (ICD 10), na- rzone są najczęściej grupy wsparcia, które pomagają
INTERNET.lipiec.2005
76
7ð WARSZTAT PROGRAMY MAGAZYN FIRMA Z OKA
ADKI NEWSY NA CD
wywiad
osobom uzależnionym dowiedzieć definicji zjawiska, jakim jest uza-
się, że nie tylko one mają problemy. leżnienie od internetu. Jeśli chodzi
Terapia indywidualna nie zaprzecza o Polskę, to ośrodek, który od kil-
terapii grupowej. Mogą one istnieć kunastu już lat zajmuje się różne-
obok siebie. Terapia indywidual- go rodzaju uzależnieniami od ma-
na pomaga dostosować do każde- szyn  Stołeczne Centrum Odwy-
go pacjenta indywidualne rozwią- kowe  w roku 2001 zarejestrowało
zanie problemu (np. uzgadnia się 112 nałogowych internautów, któ-
z pacjentem indywidualny dla niego rzy sami zwrócili się o profesjonal-
harmonogram dnia). nÄ… pomoc. OddzielnÄ… grupÄ™ stano-
wiły osoby uzależnione od samego
P.K.: Kto może leczyć komputera.
uzależnionych?
W.S.: Uzależnionych od inter- P.K.: Co uzależnia: komuni-
netu powinni leczyć psychotera- katory, WWW, e-maile?
peuci  psychiatrzy albo psycholo- W.S.: Jak twierdzi Kimber-
gowie. Sprawę ułatwia doświadcze- ly Young, uzależnienie od interne-
nie i praktyka nabyta w leczeniu in- tu może mieć wiele twarzy. Nie ma
nych uzależnień. jednego programu, który by uza-
leżniał. Praktycznie każdy element
P.K.: Czyli terapeuta oprogramowania służącego do sze-
nie musi mieć doświadcze- roko pojętej obsługi internetu, gdy
nia w leczeniu uzależnienia jest nadużywany, może prowadzić
od internetu? do zdiagnozowania uzależnienia
W.S.: W Polsce specjaliści le- u użytkownika. Jednak według ba-
czący uzależnienie od internetu dań naukowych przeglądanie stron
to bardzo wąska grupa. Na uczel- WWW w mniejszym stopniu może
niach wyższych nie ma zajęć, któ- stać się przyczyną uzależnienia, niż
re mogłyby dać praktyczne umie- używanie komunikatorów.
jętności leczenia infoholizmu. Pro-
blem jest stosunkowo nowy. Gru- P.K.: Które uzależnienie
py specjalistów muszą same (bądz
też na dodatko- P.K.: Ile kosztuje leczenie? jest  lepsze  od internetu, alkoholu
wych kursach dla terapeutów) nauczyć się leczyć to W.S.: Wszystko zależy od tego, czy jest to tera- czy nikotyny?
uzależnienie. pia indywidualna, czy grupowa. Koszt również za- W.S.: Nie można tutaj mówić o tym, które jest
leży od poziomu uzależnienia, a co za tym idzie od gorsze, a które lepsze. Każde uzależnienie jest czymś
P.K.: Czy w ogóle trzeba ich leczyć? długości trwania terapii. niezgodnym z normą. Każde uzależnienie to coś, co
Nie wystarczy po prostu zabrać przeszkadza nam żyć tak, jak byśm y chcieli. Mo-
im komputer? P.K.: Proszę o przykładowy cennik. żemy tutaj co najwyżej porównać skutki fizyczne.
W.S.: Zabranie komputera i niedanie niczego Jestem uzależniona od czatów. W przypadku infoholizmu wydają się one być mniej
w zamian spowoduje, niestety, frustrację u osoby Całe dnie siedzę w domu i czatuję. poważne, niż np. w przypadku alkoholizmu. Jed-
uzależnionej. Zaobserwujemy także wzrost zacho- Potrafię tak trzy noce pod rząd. nak skutki psychologiczne są w każdym uzależnie-
wań agresywnych, apatię i zmiany nastroju. Oso- W.S.: Podstawowa konsultacja, od której za- niu bardzo poważne i prowadzą jednostkę do alie-
ba uzależniona i tak znajdzie dostęp do kompute- wsze zaczynamy rozmowę z pacjentem, to koszt 30 zł nacji społecznej.
ra, choćby w kawiarence internetowej, i tam będzie za godzinę. W ramach konsultacji przeprowadzany
przesiadywać. Podobnie, jak nagłe zabranie alkoho- jest szczegółowy wywiad z pacjentem. Jeśli zaistnie- P.K.: Jak będzie wyglądał rozwój
likowi dostępu do wódki nie daje dobrych efektów, je potrzeba podjęcia dalszych kroków, podejmuje się uzależnienia od internetu najbliższych
tak i tutaj terapia szokowa nie jest wskazana. Chodzi diagnozÄ™ i zaczyna terapiÄ™. Jednak w tym przypadku latach?
o to, by to uzależniony sam czuł potrzebę zmiany. ustala się stawkę indywidualnie. W.S.: Trudno przewidzieć. Z uzależnień tego
Dopiero wtedy można z nim pracować. typu możemy wymienić przymus korzystania z SMS-
P.K.: Czy NFZ finansuje leczenie? -ów (odbieranie i wysyłanie). Prawdopodobnie po-
P.K.: Kim są uzależnieni? W.S.: Nie, ponieważ uzależnienie od internetu znamy jeszcze wiele uzależnień, o których teraz na-
W.S.: Uzależnić od internetu mogą się nawet nie jest oficjalnie uznane za jednostkę chorobową. wet byśmy nie pomyśleli. Nie chciałbym bawić się
matki kilkorga dzieci. Nie ma tu reguły. Chociaż ze Konsultacje i terapia w naszym ośrodku są płatne. w futurystę, jednak sądzę, iż Zespół Uzależnienia od
względu na dostępność internetu, najczęściej ofia- Internetu będzie niestety coraz powszechniejszym
rami uzależnienia padają dzieci i młodzież (70%). Na P.K.: Czy pacjenci mogą póz
niej problemem. Tak więc ośrodki terapeutyczne będą
początku roku 2000 syndrom IAD wykryto u 20 mi- normalnie korzystać z komputera miały nie lada zadanie do wykonania.
gð
lionów osób na całym świecie. Dziś będą to liczby podłączonego do internetu?
kilkakrotnie wyższe. Jeśli chodzi o grupy zawodowe, W.S.: Każda terapia uzależnień ma na celu przy-
Warto zajrzeć
to przedstawiciele wolnych zawodów, uczniowie czy wrócenie jednostki społeczeństwu. Pacjenci po te-
(dla ułatwienia skomplikowane adresy zostały
studenci, a także inwalidzi. Co ciekawe, programiści rapii są szczególnie narażeni na powrót do uza-
skrócone w skocz.pl)
i informatycy według badań wydają się mniej podat- leżnienia. Mimo wszystko muszą się bardziej kon-
ni na uzależnienie. trolować oraz dokładnie planować czas spędzony
http://skocz.pl/opoka/
Wspólnym mianownikiem dla osób podatnych na w sieci. Określają ściśle ramy czasowe, których prze-
http://skocz.pl/uzal-it/
uzależnienie od internetu może być np. samotność strzegają.
http://skocz.pl/sieci/
(chęć poznania kogoś w internecie) przy jednocze-
śnie niskim poczuciu własnej wartości. Wydaje się P.K.: Ilu ludzi jest chorych? http://www.chip.pl/archiwum/article_14286.html
jednak, że uzależnienie od internetu będzie ogarniać W.S.: Podstawowy problem w określeniu pre- http://www.chip.pl/archiwum/article_36214.html
coraz szersze kręgi społeczne, a to dlatego, że sam cyzyjnych danych liczbowych tego zjawiska wynika
http://www.vagla.pl/felietony/felieton_063.htm
internet staje siÄ™ coraz powszechniejszy. z braku jasnej i przez wszystkich zaakceptowanej
INTERNET.lipiec.2005
77