Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM
Geografia
Poziom podstawowy
Listopad 2009
W kluczu sÄ… prezentowane przyk"adowe prawid"owe odpowiedzi. NaleÅ»y równieÅ» uznaç odpowiedzi ucznia, jeĘli sÄ…
inaczej sformu"owane, ale ich sens jest synonimiczny wobec schematu, oraz inne odpowiedzi, nieprzewidziane w kluczu,
ale poprawne.
Nr Punktacja
Prawid"owa odpowiedÄ™ Kryteria oceny
zadania zadania
1. A. skansen im. J. Úaka, B. Jaworówka, C. Mosorny GroÅ‚
, 2 Za rozpoznanie trzech
D. Sikorówka obiektów  1 pkt
Za prawid"owe rozpoznanie
wszystkich obiektów  2 pkt
2. A. sygnaturowa (punktowa), B. zasi´gów (powierzchniowa) 1 Za podanie dwóch
prawid"owych odpowiedzi
 1 pkt
3. Przyk"adowe odpowiedzi: 1 Za podanie nazw trzech pi´ter
Ze szczytu Diablak: hale, kosodrzewina, regiel górny, regiel roĘlinnych  1 pkt
dolny, pogórze
4. Przyk"adowe odpowiedzi: 1 Za wymienienie dwóch nazw
park narodowy, rezerwat przyrody, pomnik przyrody form ochrony przyrody
 1 pkt
5. 1460 m n.p.m. 1 Za poprawne odczytanie
wysokoĘci  1 pkt
6. Obliczenia: 2 Za zamian´ skali liniowej
Na przyk"ad: na skal´ mianowanÄ…  1 pkt
1 cm  0,5 km Za podanie poprawnego
10 cm  x km wyniku  1 pkt
10 cm . 0,5 km
x =                     = 5 km
1 cm
Wynik: 5 km (5000 m)
7. Przyk"adowe odpowiedzi: 2 Za wymienienie walorów
Walory o charakterze przyrodniczym: ukszta"towanie terenu przyrodniczych  1 pkt
(góry), lasy, ęród"o, rzeki Za wymienienie walorów
Walory o charakterze antropogenicznym: koĘció", schronisko antropogenicznych  1 pkt
PTSM, znakowane szlaki turystyczne, wyciÄ…gi narciarskie, park
narodowy
8. Obliczenia: 2 Za obliczenie wysokoĘci S"oł
ca
22 VI: h = 90°  { + 23°27 = 90°  49°40 + 23°27 = 63°47 w dniu 22 VI  1 pkt
22 XII: h = 90°  {  23°27 = 90°  49°40  23°27 = 16°53 Za obliczenie wysokoĘci S"oÅ‚
ca
Odpowiedzi: w dniu 22 XII  1 pkt
WysokoĘç S"oÅ‚
ca 22 VI: 63°47
WysokoĘç S"oÅ‚
ca 22 XII: 16°53
9. Obliczenie róŻnicy wysokoĘci mi´dzy Diablakiem a ZawojÄ…: 2 Za obliczenie róŻnicy
1725 m n.p.m.  530 m n.p.m. = 1195 m wysokoĘci  1 pkt
Obliczenie róŻnicy temperatur: Za obliczenie
0,6°C  100 m temperatury  1 pkt
x  1195
0,6°C . 1195 m
x =                     = 7,17°C, w przybliÅ»eniu 7,2°C
100 m
Obliczenie temperatury na Diablaku:
4°C  7,2°C =  3,2°C
www. operon. pl
1
Geografia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Nr Punktacja
Prawid"owa odpowiedÄ™ Kryteria oceny
zadania zadania
10. 2 Za prawid"owe podpisanie
szczyt
trzech elementów  1 pkt
Żleb
Za prawid"owe podpisanie
grał

wszystkich elementów  2 pkt
prze"´cz
stoŻek
piargowy
11. Przyk"adowe odpowiedzi: 1 Za prawid"owe podkreĘlenie
r´dzina, mada, gleba górska, gleba bagienna, gleba wulkaniczna trzech nazw gleb  1 pkt
12. Przyk"adowe odpowiedzi: 2 Za prawid"owe wskazanie
Obszar o najmniejszej sumie opadów: Pojezierze Kujawskie obszarów  1 pkt
Uzasadnienie: cieł
opadowy Za prawid"owe podanie
Obszar o najwi´kszej sumie opadów: Karpaty uzasadnieÅ‚
 1 pkt
Uzasadnienie: opad orograficzny
13. 2 Za prawid"owe
przyporzÄ…dkowanie trzech
I II III IV
elementów  1 pkt
Za prawid"owe
B D C A
przyporzÄ…dkowanie
wszystkich elementów  2 pkt
14. Wpisane kolejno: negroidalnej (czarnej) z mongoloidalnÄ… 2 Za prawid"owe uzupe"nienie
(Żó"tą), europeidalnej (bia"ej), mongloidalnej (Żó"tej), trzech wpisów  1 pkt
negroidalnÄ… (czarnÄ…) Za prawid"owe uzupe"nienie
wszystkich wpisów  2 pkt
15. A. dajka, B. batolit, C. lopolit, D. lakolit 2 Za prawid"owe dopasowanie
trzech form  1 pkt
Za prawid"owe dopasowanie
czterech form  2 pkt
16. Przyk"adowe odpowiedzi: 2 Za poprawne nazwanie
A. Ä™ród"o dolinne wst´pujÄ…ce (podp"ywowe, hydrostatyczne, Ä™róde"  1 pkt
ascensyjne), wyst´puje na dnie lub zboczu doliny, woda Za wymienienie cech
wyp"ywa z warstwy wodonoĘnej pod wp"ywem ciĘnienia charakterystycznych  1 pkt
hydrostatycznego
B. Ä™ród"o szczelinowe zst´pujÄ…ce (descensyjne, grawitacyjne,
sp"ywowe), woda wyp"ywa z powodu dzia"ania si"y ciąŻenia,
wyst´puje w miejscach, w których powierzchnia Ziemi przecina
szczelin´ w litych ska"ach
17. Linia A  dezurbanizacja 2 Za w"aĘciwe podpisanie
Linia B  suburbanizacja linii  1 pkt
Nazwa etapu urbanizacji  reurbanizacja/rewitalizacja Za prawid"owe okreĘlenie
procesu  1 pkt
18. Przyk"adowe odpowiedzi: 2 Za kaŻde wymienienie dwóch
Konsekwencje spo"eczne: zwi´kszanie si´ udzia"u konsekwencji (takÅ»e wy"Ä…cznie
procentowego ludnoĘci w wieku poprodukcyjnym; starzenie si´ spo"ecznych lub wy"Ä…cznie
spo"eczeł
stwa; zmniejszenie si´ ludnoĘci w wieku ekonomicznych)  po 1 pkt
przedprodukcyjnym
Konsekwencje ekonomiczne: wzrost wskaęnika obciąŻenia;
problemy budŻetowe; problemy na rynku pracy
www. operon. pl
2
Geografia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Nr Punktacja
Prawid"owa odpowiedÄ™ Kryteria oceny
zadania zadania
19. Przyk"adowe odpowiedzi: 2 Za podanie kaŻdego
stosowanie nowych odmian roĘlin i zwierząt; nowoczesne rozwiązania  po 1 pkt
procesy produkcji ŻywnoĘci
20. Przyk"adowe odpowiedzi: 2 Za prawid"owe wpisanie
A. j´czmieÅ‚
, B. orzeszki ziemne/arachidy, C. burak cukrowy, trzech nazw roĘlin  1 pkt
D. len, E. kakao Za prawid"owe wpisanie
wszystkich nazw roĘlin  2 pkt
21. Przyk"adowe odpowiedzi: 2 Za wymienienie trzech
A. trzoda chlewna, B. byd"o, C. byd"o, D. trzoda chlewna, hodowli  1 pkt
E. drób Za wymienienie wszystkich
hodowli  2 pkt
22. Przyk"adowe odpowiedzi: 2 Za logiczne wyjaĘnienie
Restrukturyzacja  zmiana profilu produkcji na przyk"ad kaÅ»dego poj´cia  po 1 pkt
w przemyĘle odejĘcie od energo- i surowcoch"onnych ga"´zi.
Reprywatyzacja  proces polegający na przywróceniu by"ym
w"aĘcicielom prawa w"asnoĘci (na przyk"ad przedsi´biorstwo,
nieruchomoĘç).
23. Przyk"adowe odpowiedzi: 1 Za przedstawienie dwóch
fatalne rozwiązania prawne dotyczące sprzedaŻy produkowanej argumentów  1 pkt
energii; szpeci krajobraz; powoduje szum i wibracje
24. Przyk"adowe odpowiedzi: 2 Za przedstawienie czterech
A. chemiczny, celulozowo-papierniczy przyk"adów  1 pkt
B. w"ókienniczy, spoŻywczy Za przedstawienie wszystkich
C. metalurgiczny, hutnictwo przyk"adów  2 pkt
25. Przyk"adowe odpowiedzi: 1 Za podanie trzech przyczyn
1. malejąca liczba podróŻnych  1 pkt
2. stare tory, stary tabor
3. rosnÄ…ce stawki przewozowe
26. A. Norwegia, B. samochody, C. La Manche, D. wycieczkowiec, 2 Za podkreĘlenie trzech
E. Sopot elementów  1 pkt
Za w"aĘciwe podkreĘlenie
wszystkich elementów  2 pkt
27. Przyk"adowe odpowiedzi: 2 Za kaŻde dwa prawid"owo
Hydrosfera: zanieczyszczenie wód, sztuczna retencja podane przyk"ady  po 1 pkt
Pedosfera: zakwaszanie gleb, przyspieszanie erozji gleb
28. NAFTA, OPEC, MERCOSUR 1 Za podkreĘlenie czterech
skrótów  1 pkt
29. A. ETA 2 Za poprawne podanie skrótu
B. Hiszpania (Baskonia w Hiszpanii) organizacji  1 pkt
Za poprawne podanie nazwy
kraju  1 pkt
www. operon. pl
3