IMG63 (2)

cją logiczną dokumentu jest zestaw słów, przez co indeksowany dokument jest p_0slr ny jako ich nieuporządkowany zestaw. We współczesnych wyszukiwarkach repre* ^ jest rozbudowana o dodatkowe dane, wskazujące na częstotliwości słów, atrybuty towania tekstu, oraz mctadanc tworzone zgodnie i zasadami HTML [Baeza-Yatcs p,*-lo 2006, s. 530).    ‘''n

Sortowanie dokumentów odszukanych odbywa się według algorytmu PageRank i decyduje o miejscu wyszukanej strony na liście stron przedstawionej użytkownikom S gorytnt ten daje zadowalające rezultaty nawet w przypadku, gdy dostępnych jest |_v ^ mało informacji o rzeczywistych potrzebach użytkowników. Jakość strony Web w *_il(| -° stopniu nic zależy od jej zawartości. Wykorzystuje się wyłącznic strukturę odnośnjll)!¹^ w zasobie. Każdy odnośnik to glos oddany na stronę, do której prowadzi, Odnośniki ■ są jednak traktowane równorzędnie. Odnośnik ze strony wysoko postawionej w ranki ^ jest bardziej wartościowy, niż odnośnik z innej strony. Całkowity PageRank strony-?² sumą wszystkich wartości odnośników wskazujących na nią. Wartość odnośnika od cech strony, od której odnośnik przychodzi: PageRank jest dzielony przez liczb? ^ nośników wychodzących ze strony. W efekcie możliwe jest porównywanie dowolni dwóch stron i określenie ich miejsca w rankingu. Autorzy PageRank wykorzystali J-ideę tzw, mądrości lub inteligencji zbiorowej⁴*', nazywanej też „mądrością tłumów” u^C dącej także cechą serwisów Webu 2.0), uznając, że najlepsze są te strony, które uzy_suf w powszechnym głosowaniu użytkowników Internetu najwięcej głosów, innym prawem mądrości zbiorowej, skrzętnie rejestrowanym przez twórców Google są tzw, stJJ' mienie kliknięć {clickstiwn), czyli zjawisko polegające na tym, że subiektywne oceny _Sa* modzielnie działających jednostek sumują się we wskazania najwartościowszych miej/ w Internecie², kierowanie się opinią i doświadczeniami innych, a więc mądrością zbioro wą. jest obecnie jedną z najbardziej użytecznych strategii wyszukiwania informacji [J_Uz. 2007, s. 47], Jest ona jednak również krytykowana za tworzenie tzw. Google EfTect, czyij mylenie popularności z jakością [Brabazon 2006, s. 160].

nazwą Google Scholar. Wyszukiwarka ta, udostępniona jak dotąd w wersji beta, stawia użytkownikom wyniki wyszukiwań ograniczone do obiektów o treści naukowej go jak się wydaje nie stanowiło wcześniej oferty żadnej innej wyszukiwarki globalnej' Jest to bezpłatnie dostępna usługa internetowa o przyjaznym interfejsie, podobnym do standardowego interfejsu Google. Część obiektów indeksowanych przez Google Scholar znajduje się na serwerach wydawców komercyjnych, skąd dostępne mogą być za opłatą jednak nawet w takich sytuacjach użytkownik ma do dyspozycji przynajmniej opis, często z abstraktem. Jednak znaczną część zasobów Google Scholar stanowią obiekty publiko-wane w trybie Open Access. Często zdarza się. że wyszukiwarka kieruje do dwóch wersji

Oprócz dostępu do pełnych tekstów dokumentów, interesującą ofertę dla użytkowników stanowią analizy wykonywane przez wyszukiwarkę i wynikające z nich rankingi relewancji. Jednym z wielu kryteriów służących rankingowi jest liczba cytowań dokumentu, które zastępują odnośniki do stron Web, uwzględniane w standardowych Google, W efekcie częściej cytowane dokumenty są umieszczane wyżej w rankingu, co ułatwia ich odszukanie przez użytkowników. Dzięki istnieniu indeksu cytowań użytkownik może także śledzić wszystkie cytowania danego dokumentu, co nie jest dostępne w Google -lam wyszukiwarka nie pokazuje odnośników do wyszukanych stron. Automatyczna realizacja indeksu cytowań wymaga, aby odsyłacze bibliograficzne w tekście byty dostępne

»“^l,'^{wi0nc w} WNh rtkww.ni,

P<r./t^ ^Cllmfclls■■ *<W■>wyhrancgogJdoi_umXi ^1">'^e W'¹"^{1 na,0m,}“'^Coog,t    ^kiwirt, ,|*h., JZ

»baJaczy Podejmuje próby oceny jątóri wyauiiwm* Google U„

%iy r^rzt"^lt!l<mc f    ^,rady«yjnycii w <w

>C u pr/cdslatvionych P^Philipp. M,y« i    _w, J '"JJ

•SmB ^baz,^anycl1 Co°⁸ “** ** amfl Sm

mSM    »^z“"f“ * ą»J proponuj, mmZiZwZ

WMmWatowi.

“_ani» główn-e dokumentów dos^pnych bezpłatnie onlin*. Moź« ,_)ę

;> «*» muowej digittliacji |„J L;_(M [_lW,S1||

^dzonycii m in. przez Google. Inne bsdania mon fani    ^

google Scholar oraz w Scopus i ISI Web of Science, a więc bardziej porównywalnych I \Jisów (Mcho, Yang 2007]. Google pozwala! na lepsze wyszukiwanie w materiałach Serencyjnych (czterokrotnie lepsze wyniki), źródłach nie-anglojęzycznydi (ponad /cściokrotnic) oraz materiałach archiwizowanych na osobistych lub instytucjonalnych tronach Web (w ogóle nie uwzględnianych przez pozostałe zasoby), Scopus oraz Web of Science lepiej natomiast selekcjonują publikacje o wysokiej cytowalności. podczas gdy Liki Google Scholar obciążane są dużą masą słabo cytowanych publikacji Porównanie jakości wyszukiwania w Google i systemach bibliotecznych wskazuje na uzyskiwanie

.    ■ I—,„U ..ibLb^kIUiu IfaflW-łi/jl/rtUl, ni^„_nn>||_/nftu .I..I MA,,___

i_JV1niiki. Lotaai' Meho i    N^ili wyniki ^

_strona^cr Science wyniki'

j^ak^_e' identycznych wskaźników trafności (w obu przypadkach około 60%), przy czym¹ ^zukiwarka góruje nad OPAC dostępnością wyszukanych materiałów, a katalog biblio-*Ly ich jakością [Brophy, Bawden 2005, s. 510]. Wśród wyszukiwarek Google Scho-r daje najlepszą trafność wyszukiwania treści naukowych (Robinson. Wustcman 2007, | 76]. Wyszukiwarki globalne, takie jak Google i Yahoo są przy tym wyraźnie bardziej Efektywne od mniejszych wyszukiwarek lokalnych (Lewandowski 2008, s, 927], Badania Wskazują także na lepsze wyniki prezentowane przez Google w niektórych dyscyplinach, j<k informatyka czy niektóre nauki społeczne (Kousha, Thelwall 2007],

W wyniku realizacji takich inicjatyw, jak Google Scholar i Google Books, nieaktual

ny staje się dychotomiczny podział na wyszukiwanie w Google (dające ogólne pojęcie

0    tematyce) i wyszukiwanie w zasobach bibliotek (dające wyniki wiarygodne) (Lack 2006, _Si 77]. Dzięki wyszukiwarce typu Google możliwe jest zbadanie różnego rodzaju zasobów informacji - cyfrowej i tradycyjnej, wysokiej i nieznanej jakości, darmowej i udostępnianej komercyjnie⁴⁴. Dzięki temu, że digitalizacja w ramach Google Books opiera się na drukowanych zbiorach bibliotek akademickich, powstający zasób cyfrowy znajduje głównie zainteresowanie w środowiskach naukowych⁴⁵. Wyszukiwarki tego typu służą także do zapewnienia możliwości przeszukiwania zasobów o ograniczonym dostępie (ukrytych), na przykład zasobów określonej instytucji czy organizacji. Wówczas użytkownik ma możliwość wyboro pomiędzy wyszukiwaniem ograniczonym do określonego zasobu

1    przeszukiwaniem całego Webu. Wyszukiwarki stają się więc narzędziem pozwalającym na wyszukiwanie badawcze, o którym mowa była na początku rozdziału.

171

1

Henry Jcnkins, za Pierw Levym, twórcą pojęcia inteligencji zbiorowej, określa ją jako zdolność wirtualnych społeczności do wykorzystywania połączonych uzdolnień wszystkich ich członków [Jenkins 2007, s. 31).

2

Na podstawie strumieni kliknięć poznawane są preferencje użytkowników - informacji o tym. co użytkownik odwiedzi! i co wybiera! przeglądając Web. Strumienie te są formą metadanych [Battclle 2006, s. 194].

^H Często maca się uwagę, że wielkie projekty digitalizacji zbiorów bibliotek, realizowane przez Google maję na celu nie tyle udostępnienie digitalizowanych publikacji w wersji cyfrowej, lecz „umożliwienie wyszukiwania w trybie online informacji dostępnej offlinc" [Johnson 2007, s. Jj. Chodzi o wyszukiwanie pelnotekstowe publikacji drukowanych. Skanowanie to ma głównie zapewnić możliwość indeksowania peinotekstowego kopiowanych zasobów; ich udostępnianie w formie cyfrowej jest jakby efektem ubocznym. Dlatego też pojawiająca się krytyka dotycząca jakości skanów (np. (Duguid 2007]) nic jest najistotniejsza.

” Można szacować, żc ponad 90% pozycji (materializacji) digitalizowanych przez Google Books me należy do literatury pięknej, a z tego 78% to publikacje na poziomie naukowym [Laroic, Dempsey 2009).