IMG"37 (4)

pRHt nauczyciela, zawartość i metody tworzenia programów nauczania ań Ideologu edukacyjna jag więc pojęciem tyleż socjolopcaym.cofilaM6cz. nym i psychologicznym

Ideologie edukacyjne a sposoby przekazywania wiedzy

Ideologie cdukac yjne można analizować korzystając z wiciu kryteriów, a co za tym idzie, wykorzystując różne poziomy analizy. Pierwsza próba ujęcia tychże, nawiązująca do wyżej przedstawionych elementów będzie muła charakter nieco uproszczony, dycholomiczny Stwierdzić trzeba, że w praktyce rzadko ideologie edukacji prowadzą do tak czystych, jednoznacznych rozwiązań.

I tak. w zakresie przekazywania wiedzy nauc/) ciel muzę być /wolcnnikjaD autonomii ucznia, a więc preferować problemową koncepcję nauczania.rozwijającą świadomość. nic zai tylko wiedzę uczniów²¹¹. Charakterystyczne jest tu uczenie się prze/ przeżywanie, samodzielne stawianie problemów i próby ich rozwiązywania, z uwzględnieniem indywidualności jednostki ludzkiej, jaką jest każdy uczeń, a więc tempa uczenia się i jego technik. Relacja między uczniem u nauczycielem ma charakter horyzontalny, wolny od dominacji i władzy, oparty ma wymianie myśli i poglądów. Treści są interpretowane ianaiizowanc z różnych punktów widzenia, co niewątpliwie przyczynia się do samodzielności myślenia i działania ucznia. Koncepcja uka odwołuje się do pragmatyzmu, możliwości wykorzystania wiedzy w praktyce. gd> z następuje uwolnienie programu nauczania od treści abstrakcyjnych, nic odnoszących się do doświadczenia życiowego ucznia.

Z kolei bankowa koncepcja edukacji minimalizuje autonomię ucznia w procesie zdobywania wiedzy, jej realizacja opiera się na stosowaniu po* dających metod przekazywania treści. Uczeń jest tu sprowadzany do roli przedmiotu „pedagogicznej obróbki”, a jego relacje z nauczycielem mają wymiar wertykalny, oparty na podporządkowaniu jego decyzjom. Wiedza jest czymś zewnętrznym wobec świadomości ucznia, ze względu na swój in-strumcntalny charakter nie pełni funkcji rozwijana jego osobowości, rzadko

^m P. Frcirc. Pedagagy o/lhe Oprruetł. Pcnguin Book*. Mitfclkun 1972.

te?jtttpr?y«lamawcc dziennym tyciu Wyki i lik cnie edOigNI iilllillin modelowi prinkerywania więdły ma charakter formalny i alt je« i g dobrą orientacją w otaczającym święcie. Koncepcja taka odwofafl M P ufciliimn jako filozoficznej podstawy bi ¹: wania programi ^nh—Tt"^>l tcuły podział na przedmioty. a najw ażmejsze są dyscypliny dwłcjjM, takie jak filozofia. icołofia i matematyka Nic ma laiLidjai ;|ilmvaa«ai w pmkuywM wiedzy, treści są przekazywane .me zaś

Ideologie edukacji a funkcje i cele kształcenia

Inną próbę klasyfikacji ideologii edukacyjnych zaproponowali Reynar i Davis. koncentrując się na tym. dja kogo jest pn^gpt wykształcenie i wiedza oraz jakie funkcje pełnią one w sensie społecznym. Wyodrębnili oni cztery typy ideologii, co obrazuje poniższa tabela.

Tabeta 7 ideotogw edukacji • k* funkcja i odbiorcy \

*|UWWa«	iSMaiMnąi	etDMfiluwnipaMMi
•wtuwyew	kUM Średnia. pretftla*WW woViych zowodAw	kursy natoM. wiz* na padOSM wyższym. edtdcacja peWMWW Mtafccyfo powodzeń* BdukaqfN gwara ntuio sukces żKfcłey
Domokratyana	wszyscy obywatela nlealotnłe od statusu Bpoiounego	irołd utyttlame, •Wan praUyanfc tw*efaadaptacyjna-d iliiipali do łyda » noNBwąa ipotaczoMato
PrWottrlaeM	Mu roboMeu. grupy aSomlno-want spotounlo	beka podstawowe, agM"a. *»*qe •mancypowew ilpiSMi w podstawowa. nlazOftedstawo- diMiwgo Żyda •dormaBa J

Jak obrazuje tabela powyżej, edukacje może być prze znaczone Ja prudas wicieli różnych warstw społecznych, a poszerzenie jej donępności i ewolucja funkcji związane są na ogól ze zmianami politycznymi i gotpodarczymi lak wspomniałam wcześniej, demokratyzacja wykształcenia naftąpfit w Eiropie dopiero po Wielkiej Rewolucji Francuskiej, w Polsce zwiastowały ją bardzo

«* A.C Orostcin. P.P. llunkins. Program /tkalny. Załotarta. niw jnuMioMOfcą VPMR Ware/nwa 1991, i. 36.