Prof. dr hab. in\
. Michał LISOWSKI
[e-mail]
Uwaga: poni\
sze materiały maja charakter autorski na prawach rękopisu. Ich udostępnianie bez
zgody autora, a tak\
e rozpowszechnianie jest prawnie zabronione.
DYREKTYWY UNII EUROPEJSKIEJ
Wyroby przemysłowe mogą być objęte następującymi aktami prawnymi:
" Dyrektywami Starego Podejścia,
" Dyrektywami Nowego Podejścia.
Wyroby nie objęte \
adnymi z ww. rodzajów Dyrektyw podlegają
" Dyrektywie o ogólnym bezpieczeństwie wyrobów i/lub
" krajowym aktom prawnym, jeśli takowe zostały przez dane państwo członkowskie
przyjęte.
Wykaz dyrektyw nowego podejścia wymagających oznakowania CE
L.p. Skrótowy tytuł Dyrektywy Numer
dyrektywy
1 Sprzęt elektryczny przeznaczony do stosowania w określonym przedziale 2006/95/WE
napięć (,,urządzenia niskiego napięcia )
2 Proste zbiorniki ciśnieniowe 87/404/EEC
3 Bezpieczeństwo zabawek 88/378/EEC
4 Materiały budowlane 89/106/EEC
5 Kompatybilność elektromagnetyczna 89/336/EEC
6 Środki ochrony indywidualnej 89/686/EEC
7 Wagi nieautomatyczne 90/384/EEC
8 Aktywne wszczepialne urządzenia medyczne 90/385/EEC
9 Urządzenia spalające paliwa gazowe 90/396/EEC
10 Nowe kotły grzejne opalane paliwami płynnymi lub gazowymi 92/42/EC
11 Materiały wybuchowe do u\
ytku cywilnego 93/15/EEC
12 Urządzenia medyczne 93/42/EEC
13 Sprzęt i systemy ochronne przeznaczone do stosowania w atmosferze 94/9/EC
potencjalnego wybuchu, tzw. Dyrektywa ATEX
14 Rekreacyjne jednostki pływające 94/25/EC
2002/44/EC
15 Windy 95/16/EC
16 Urządzenia ciśnieniowe 97/23/EC
17 Bezpieczeństwo maszyn 98/37/EC
18 Diagnostyczne urządzenia medyczne in vitro 98/79/EC
19 Radiowe i telekomunikacyjne urządzenia końcowe 99/5/EC
20 Koleje linowe do transportu osób 2000/9/EC
21 Przyrządy pomiarowe 2004/22/EC
1
Dyrektywy oparte na zasadach nowego i globalnego podejścia
nie przewidujące znakowania CE
L.p. Dyrektywa Numer
dyrektywy
1. Opakowania i opakowania zu\
yte 94/62/WE
2. Interoperacyjność transeuropejskiego systemu kolei szybkobie\
nej 96/48/WE
3. Wyposa\
enie morskie 96/98/WE
4. Interoperacyjność transeuropejskiego konwencjonalnego systemu kolei 2001/16/WE
Dyrektywy oparte na zasadach globalnego podejścia
L.p. Dyrektywa Numer
dyrektywy
1. Sprawność energetyczna lodówek i zamra\
arek oraz ich kombinacji 1996/57/EC
2. Przewoz
ne zbiorniki ciśnieniowe 1999/36/EC
3. Emisja hałasu do otoczenia przez urządzenia pracujące na zewnątrz 2000/14/EC
4. Stabilizatory oświetlenia jarzeniowego 2000/55/EC
UPROSZCZONE WYTYCZNE ODNOŚNIE IDENTYFIKACJI I STOSOWANIA
DYREKTYW NOWEGO I GLOBALNEGO PODEJŚCIA
(przetransponowanych do prawa krajowego polskimi aktami prawnymi)
Zagadnienie jest zło\
one, poniewa\
niektóre Dyrektywy, ze względu na specyfikę wyrobów
nimi objętych, przewidują ró\
ne warianty i odstępstwa w zakresie procedur (modułów) oceny
zgodności. Dlatego konieczna jest dogłębna ich znajomość w celu indywidualnego podejścia do
nich, zale\
nie od przypadku. Ponadto w funkcji stopnia zagro\
enia, jakie mogą stwarzać wyroby
szczególnie niebezpieczne, procedury (moduły) oceny zgodności są stosownie rozbudowane. W
niektórych przypadkach producent mo\
e mieć do wyboru, według własnego uznania, kilka
procedur (modułów).
Zgodnie z zasadami unijnymi producent, lub jego upowa\
niony przedstawiciel, a w
wyjątkowych przypadkach importer, jest odpowiedzialny za przeprowadzenie procedur oceny
zgodności mających zastosowanie do danego wyrobu i umieszczenie oznakowania CE, jeśli takie
jest przewidywane dyrektywami.
Producent powinien wykonać poni\
sze kolejne czynności począwszy od przystąpienia do
projektowania wyrobu:
" Ustalić ju\
na etapie projektowania jakimi dyrektywami objęty jest dany wyrób.
Sprawa ta mo\
e stanowić istotną trudność, poniewa\
wymaga od producenta ogólnego
rozeznania odnośnie istniejących dyrektyw. W skrajnych przypadkach wyrób mo\
e być objęty
2
nawet pięcioma  sześcioma dyrektywami i ró\
nymi procedurami w ka\
dej z nich. Nale\
y przy
tym zwracać uwagę na wyłączenia wyrobów z zakresu dyrektyw. Wyroby wyłączone z danej
dyrektywy objęte są z reguły innymi dyrektywami.
" Sporządzić, poprzez analizę potencjalnych zagro\
eń stwarzanych przez wyrób, wykaz
mających zastosowanie zasadniczych wymagań.
" Ustalić wykaz norm zharmonizowanych przyporządkowanych do danej dyrektywy i
mających zastosowanie do wyrobu.
Producent mo\
e nie stosować norm zharmonizowanych i dowieść oceny zgodności
opracowanymi przez siebie metodami. Jest to jednak droga ucią\
liwa i kosztowna, a ponadto
nawet w przypadku świadomego wyboru niestosowania norm zharmonizowanych ich
znajomość mo\
e być u\
yteczna jako wskazówka dla własnych rozwiązań.
" Przygotować komplet dokumentacji technicznej wymagany dyrektywami.
" Wybrać i przeprowadzić samodzielnie mające zastosowanie procedury (moduły) oceny
zgodności zgodnie z procedurą wewnętrznej kontroli produkcji lub z udziałem tzw. strony
trzeciej, gdy jej udział jest obowiązkowy. Stroną trzecią są zazwyczaj jednostki
notyfikowane. W przypadku procedury  wewnętrzna kontrola produkcji (moduł A)
producent dobrowolnie mo\
e skorzystać z usług jednostki kompetentnej, niekoniecznie
notyfikowanej. Jest to sprawa zaufania do takiej jednostki jako partnera w ocenie.
" Po przeprowadzeniu mających zastosowanie procedur oceny zgodności z pozytywnym
wynikiem i uzyskaniu stosownych certyfikatów nale\
y sporządzić deklarację zgodności
producenta.
Mo\
e ją równie\
sporządzić upowa\
niony przez niego przedstawiciel, jeśli producent takiego
ustanowił aby działał w jego imieniu.
Wyjątkiem jest Dyrektywa zabawkowa (88/378), która deklaracji zgodności nie przewiduje.
" Umieścić na wyrobie oznakowanie CE o właściwej formie graficznej i w określonym
dyrektywą miejscu, ewentualnie dodatkowe oznakowania, jeśli dana Dyrektywa przewiduje,
numer identyfikacyjne jednostki notyfikowanej, jeśli brała udział na etapie produkcji.
Producent zobowiązany jest do przechowywania dokumentacji technicznej wymaganej
dyrektywami, z reguły przez 10 lat od daty zakończenia produkcji ostatniego egzemplarza
wyrobu.
Niedopuszczalne jest umieszczanie oznakowania CE:
" na wyrobach nie objętych Dyrektywami Nowego Podejścia,
" jak równie\
objętych niektórymi z nich ale nie przewidującymi znakowania CE,
" bez przeprowadzania stosownych procedur oceny zgodności z pozytywnym rezultatem.
3
DYREKTYWA NISKONAPI
CIOWA
 Sprzęt elektryczny niskiego napięcia
Dyrektywa Niskonapięciowa, nazywana w skrócie Dyrektywą LVD od nazwy angielskiej
 Low-Voltage Directive obejmuje bardzo du\
y asortyment wyrobów i zapewne dla ka\
dego
elektryka jest najwa\
niejszą dyrektywą. Dyrektywa ta została ustanowiona 19 lutego 1973 r. w
Europejskie Wspólnocie Gospodarczej EWG, czyli jeszcze przed powstaniem Unii Europejskiej
(UE). Dotyczy ona harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do sprzętu
elektrycznego przewidzianego do stosowania w określonych granicach napięcia. W 1973 roku
oznaczono ją numerem 73/23/EWG. 22 lipca 1993 do Dyrektywy tej wprowadzono uzupełnienia
Dyrektywą 93/68/EWG. Od tego czasu Dyrektywę tę oznaczano symbolem 73/23/EWG +
93/68/EWG. Została ona wprowadzona do ustawodawstw wszystkich krajów członkowskich Unii
europejskiej, w tym równie\
do polskiego ustawodawstwa. 12 grudnia 2006 r. Parlament Europejski
zatwierdził dalsze niewielkie zmiany w Dyrektywie Niskonapięciowej i nadał jej numer
2006/95/WE (Dz. Urz. UE L 374 z 27.12.2006 r.). Ta ostatnia wersja Dyrektywy Niskonapięciowej
została wdro\
ona do ustawodawstw członków UE w miejsce wcześniej obowiązującej. Obecnie w
Polsce obowiązuje Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 21 sierpnia 2007 r. w sprawie
zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1089), które
wdra\
a ostatnią wersję Dyrektywy Niskonapięciowej.
Dyrektywa Niskonapięciowa obejmuje sprzęt elektryczny przeznaczony do u\
ytkowania
przy napięciach od 50 V do 100 V prądu przemiennego i od 75 V do 1500 V napięcia stałego.
Dyrektywa ta nie obejmuje sprzętu elektrycznego o napięciach ni\
szych od 50 V prądu
przemiennego i 75 V prądu stałego. Nale\
y stąd domniemywać, \
e w świetle tej dyrektywy sprzęt
elektryczny o tak małych napięciach nominalnych mo\
na uwa\
ać za bezpieczny pod względem
zagro\
enia pora\
eniem elektrycznym.
Sprzęt elektryczny o napięciach wy\
szych od 1000 V napięcia przemiennego i 1500 V napięcia
stałego, nazywany sprzętem wysokonapięciowym nie podlega \
adnej dyrektywie. Jego ocenę
zgodności dokonuje się w oparciu o normy jego dotyczące i Dyrektywę o ogólnym bezpieczeństwie
wyrobów. Je\
eli nie dotyczy go \
adna z  dyrektyw nowego podejścia , to sprzętu tego nie oznacza
się znakiem zgodności CE.
Ka\
dy elektryk lub kandydat na elektryka (czytaj student Wydziału Elektrycznego) powinien
dokładnie zapoznać się z Dyrektywą Niskonapięciową. Dlatego dołączono ją do tych materiałów
pomocniczych w postaci obowiązującego w Polsce Rozporządzenia Ministra Gospodarki. Nale\
y
zwrócić uwagę na ż2, w którym podano sprzęt wyłączony z Dyrektywy Niskonapięciowej.
Załącznik:
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 21 sierpnia 2007 r. w sprawie zasadniczych wymagań
dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. 2007, Nr 155, poz. 1089)
4