S5004049

404 Marcin Rudnicki

Hachulska-Lcdwos R., Woźniak Z.

1976 Formy do wyrobu krążków menniczych z I w. p.n.e z Krakowa-Nowej Huty (Mogiła, sum. 1), Mac Arch. Nowej Huty 5, a. 202-206.

Hartmann A.

1985 Ober Maierialanatysen an GoldmOnzen der kelu-schen Bojer. Jahrb. RCZM 32, s. 660-664.

Hartmann A., Nau E.

1976 Ober die spękaahmalytische Untersuchung einiget griechischer Philipp- und Alexandcr-Statere sowie dereń kehischer Nachprdgungcn. (w:) Festschrift zum 75-jahńgen Bestehen des WOnembergischen Vcrans fur Mitnzkunde, Stuttgart, a. 7-34.

Kaczanowski P.

1996 Zfote moneta celtycka z osady kultury przeworskiej w Kryspinowie, woj. Kraków. Spr.Arch. 48, l. 119-133.

Kicdiiiska A., Hildt T.

1951 Materiały z Cieszyna, Sprawozdania P.M.A. 4, Ł 3-4, s. 121-123.

Kolnikovi E.

1998a Keltskó mince v peńainych dejinóch Moravy, |vr:| Penize v promenóch Lasu, Ostrava, s. 21-33.

1998b Vypoved ndlezor minet o keltskom bradisku v TrenCianskych Bobuslaviciach, „Slovenska Nu-Biizmsttka* 15, s. 11-44.

Knlnfltnyj E , Minarovićova E.

1999 Najstarhe rażeni ziato na Sicwensku (kehskż a ri-mske mince!, „Minerałia Slovaca" 31, s. 435-442.

Lehrberger G., Fridrich J. et al. cds

1997 Dos prahisiorische Gold in Bayem. Bóhmen und Móhren: Herkunft-Technalogie-Funda. Pamitky arcbeologjcke — Supplementum 7, Praha, vol. 2.

Martinek K. P.

1997 Matenalzusammensetzung des latónezeidichen Goldes in Boyem, |w:| Lehrberger G.₍ Fridrich |. et al. (red.), Dos prahisiorische Gold in Bayem. Bóhmen und Móhren: Herkunft-Technologie-Funde. Pamitky archeologickć - Supplementum 7, Praha. vol. 1, s. 247-249.

Meduna (.

1980    Die latdnezeitbche SicdJungen in Móhren, Praha.

Morawiecki L.

1986 Mennictwo celtyckie IZarys mennictwa europejskiego. val. 3/, Kraków.

Morteani G., Martinek K. P.

1997 Die chemische Analyse prhistoriscber Goldobjek-te, |w:| Łehrherger G., Fridrich J. et al. (red.), Dos próhistorischc Gold in Bayem. Bóhmen und Móhren Herkunft-Technologie-Fundę, Pamitky archeologickć - Supplementum 7, Praha, vol. 1, a. 127-135.

Mycielaka R.

1981    Nowe znalezisku formy do wyrobu krążków menniczych za stanowiska Zakrzów. woj. Kraków, AAC 21. a. 145-151.

Noaek S.

1947 Materiały do poznania kultury wenadzkiej, „Światowo" 18, a. 111-164.

Okuliczowa Ej

1962 iprawozdania z badań w Pełczyskach. pow. Pińczów. 5 Zespól Badań nad Polałam średnio-wiecaetn Uniweraytetu Warszawskiego i Politech-H8 Warszawskie!. Sprawozdania 1959, Warsaa-73-75 .' ŁSi

Paulaen R.

1933 Die MOnzprógung der Boier, 1-2, Lcipzig-Wien.

Poleska P.

1996 Die latinezeitliche Siadlung In Kraków-Nowa Huta-Pleszów, |w:| Kontakte langs der Bernstein-strofie, a. 211-242.

von Rotcn H.

1991 Keltische Goldmónzen in der Schweiz, |w:| Furgźr A., Molier F. et al. (red.), Gold der Helveuer. Keltische Kostharkeiten aus der Schweiz, Aus-atellunga kata log, ZOrich.

Rudnicki M.

1996 The Celtic Settlement at Pelc zyska near Złota, (w:J Kontakte lóngs der Bernsteinstrafle, a. 243-256.

Striewe K.

1996 Studien zur Nauheimer kibel und óhnlichen For-men der Spćtlatónezeit, (Internationale Archaolo-gie 29|, Munchen

Voute A.

1985 Die Fcingehaltsbestimmung der GoldmOnzen, |w:| K. Caatclin (red.), Keltische MOnzen. Katalog der Sammlung des Schweizerischen Landesmu-seums ZOrich, vol. 2, ZOrich, a. 55-68.

Waldauser J.

1998 Die Galdfingeninge ran Munsingen-Rain und ihre Vergleichsstucke aus Flachgrdberfeldern im Cebra zwischen dem schweizerischen Miltelland und dem Karpatenbccken. „Schriften des Bemi-achen Hiatoriachen Museums" 2, Bem, s. 1-37.

Wirska-Parachoniak M.

1981 Analiza technologiczna celtyckich foremek menniczych z Małopolski, AAC 21, s. 153-157.

Woźniak Z.

1977    Keltische Scbrótlingsformen aus Kraków-Mogiła, [w.) Festschrift zum 50 -jahrigen Bestehen des Vorgeschichtlicben Seminars Marburg |Marburger Studien zur Vor- und Fruhgeschichte, vol. 1], s. 231-251.

1978    Celtycki warsztat menniczy z okolicy Krakowa, AAC 18, s. 101-112.

1979    Starsza faza kultury lateńskiej w Polsce i jej oddziaływania, (w:)). Dąbrowski, Z. Rajewski (red.), PZP IV, s. 209-220.

1984 Mennictwo celtyckie. Stan i perspektywy badań, (w.) Pieniądz starożytny. Stan i perspektywy polskich badań, Warszawa, s. 22-36.

1966 Działalność mennicza Celtów w Malopolsce, (w:) Celtowie i ich mennictwo, Warszawa, s. 69-75.

1990 Osada grupy tynieckiej w Podlężu, woj. krakowskie, Wrocław.

1992 Zur Chronologie der keltischen Siedlungsmate-rialien aus Schlesien und Kleinpolen, (w:) Pro-bierne der relativen..., s. 9-17.

1996    Neue Forschungsergebnisse Ober die jOngere Laiónezeit in SOdpolen, „ArheoloSki vestnik", 47, Ljubljana, a. 165-172.

Ziegaua B.

1997    Datierung boischer MOnzen durch eine Analyse von Schatzfunden, |w:| Łehrherger G., Fridrich | et al. (red.), Das ptóhisumsche Gold in Bayem, Bóhmen und Móhren: Hetkunft-Technologie-Fundę. Pamitky archcolngickź - Supplementum 7, rai. I, Praha, a. 213-221.

Zebrawski T.

18S7    8 Numizmatyczne, „Czas, Dodstek

Miesięczny* 5, Kraków, a. 618—640.

MONUMENT A STUDIA GOTHJCA IV, LUBLIN 2004

EUROPA BARBARICA

Sylwester Sadowski

Grób wojownika kultury przeworskiej z „Piotrowego Pola" w okolicach Iłży. Uwag kilka w kwestii rozprzestrzenienia grotów typu „Obrowiec"

W 2002 roku w ręce prof. A. Kokowskiego trafiło za pośrednictwem Adama Kity z Lublina, kilka elementów uzbrojenia wojownika kultury przeworskiej, pozyskanych przy pomocy detektora metali przez „eksploratorów" poszukujących w okolicach Iłży uzbrojenia z czasów 0 wojny światowej. Miejsce odkrycia zabytków zlokalizowane jest na zalesionych terenach w pobliżu „Piotrowego Pola", około 1000 metrów na zachód od wsi Wólka Modrzejowa Kolonia, koło miejscowości Grabowiec ipow lipski, woj. mazowieckie). Trudno jest określić przynależność administracyjną samego miejsca odkrycia zabytków, gdyż leży ono prawic idealnie na granicy woj. mazowieckiego i świętokrzyskiego, na terenie Lasów Iłżeckich iryc 1).

Według informacji znalazców, prezentowany zespół przedmiotów, w którego skład wchodziły. umbo i imacz tarczy, grot oszczepu, sprzączka oraz okucie pasa ifot. 1), został odkryty w jednym skupieniu, loórc można interpretować jako grób wojownika. Wyraźne ślady patyny ogniowej na umbie, grocie i iroaczu jednoznacznie wskazują, że zabytki stanowiły wyposażenie grobu ciałopalnego. Brak danych o wystąpieniu wraz z uzbrojeniem ceramiki może sugerować, że mógł być to pochówek jamowy, bez popielnicy.

W skład wyposażenia grobu wchodziły.

1.    Wykonane z żelaznej blachy umbo, z brzegiem nieznacznie uszkodzonym pracz korozję. Pokrywa umba jest lejkowato wyciągnięta do góry i uformowana na kształt tępego kolca. Jego zakończenie tworzy brązowa kolista płytka średnicy 2,3 cm z umieszczonym centralnie pól-kulistym guzem. Krawędź podstawy pokrywy zagina się do wnętrza tworząc wyraźną kryzę w miejscu połączenia „na zakładkę* z odgiętą na zewnątrz blachą kołnierza. Wysokość całkowita zabytku wynosi 8,2 cm (wysokość brązowego guza - 1 cm, wysokość pokrywy - 5 cm, wysokość kołnierza - 2,2 cm). Średnica brzegu umba mierzy 16 cm, natomiast kołnierza - 12 era. Umbo mocowane było do tarczy czterema nitami, z których zachowały się trzy. Czwarty znajdował się w uszkodzonej partii brzegu. Główki nitów o średnicy około 0,7 cm mają kształt półkolisty. Po wewnętrznej stronic tarczy mocowały umbo za pomocą niewielkich podkładek żelaznych o wymiarach około 1x1 cm |ryc. 2).

2.    Zachowany w połowie imacz tarczy z lódkowato ukształtowanym uchwytem oraz diho wyodrębnioną trapezowa tą płytką mocowaną pojedynczym mtem. Zachowana długość zabytku -

10.2    cm,- szerokość uchwytu - 2 cm; wysokość około 0,8 cm. maksymalna szerokość płyty mocującej - 4,6 cm; nu długości 1,8 cm iryc. 3a|.

3.    Grot oszczepu z laurowa tym, dosyć masywnym liściem o przekroju rombowa tym, wyraźnie oddzielającym się od bardzo krótkiej tulejki. Okrągła w przekroju tulejka z otworem na pojedynczy nit nieznacznie rozszerza się ku otworowi wiórowemu Długość całkowita grotu -

18.2    cm,- długość liścia - 15,8 cm. maksymalna szerokość hscu - 3.4 cm umieszczona w 1/4 długości liścia; długość tulejki - 2,4 cm; średnica tulejki - 2,5 cm u podstawy i 2,1 cm w miejscu jej przejścia w liść (ryc. 3bj.

¹ Klasybkacia wg A Kokowskiego (1991. s. S£|. odpowiadane* typowi XXI wg £ lifTiwwiikwy 1199S, a 24.

ubl. xrV:6).

* Wtkatelki proporcji egzemplarza i Btogwey Ma* nkwdnoc m pedwamr wkafniaW aptacowanydi dU ktacyiikacji broni draewenwej I obtzaru kultury prccwondocf    199$, | I wyamzg TC - 0,15. Al. -

0.11. 00.-0,74.