mgr Jolanta Sadek
BUDOWA I WYMIARY KANAA
U RODNEGO
Kanał rodny:
1. Kanał kostny = ściany kostne miednicy mniejszej
2. Część miękka = dolny odcinek macicy (cieśń) + szyjka macicy + pochwa + mięśnie dna
miednicy
KANAA
KOSTNY
Składa się z 4 przestrzeni ograniczonych 5. płaszczyznami.
axis pelvis
1. Płaszczyzna wchodu górna
2. wchodu dolna
3. próżni
4. cieśni
5. wychodu
a. Przestrzeń wchodu
b. próżni
c. cieśni
u
d. wychodu
Każda z tych przestrzeni ma następujące wymiary:
1. Wymiar prosty diameter recta  biegnie od spojenia łonowego do kości krzyżowej.
2. Wymiar poprzeczny diameter transversa  przechodzi poprzecznie przez środek danej
płaszczyzny do bocznych ścian miednicy.
3. Wymiary skośne (we wchodzie)
Øð Wymiar skoÅ›ny prawy (I) diameter obliqua dextra  przebiega od wyniosÅ‚oÅ›ci
biodrowo-łonowej po stronie lewej do prawego stawu krzyżowo-biodrowego.
Øð Wymiar skoÅ›ny lewy (II) diameter obliqua sinistra  przebiega od wyniosÅ‚oÅ›ci
biodrowo-łonowej po stronie prawej do lewego stawu krzyżowo-biodrowego.
Należy zapamiętać następujące kierunki:
a) od przodu  od strony spojenia Å‚onowego
b) od tyłu  od strony kości krzyżowej
c) ku górze  w kierunku głowy osoby badanej
d) ku dołowi  w kierunku kończyn dolnych
e) strona prawa
f) strona lewa w odniesieniu do badanej ciężarnej
1
PRZESTRZEC
WCHODU MIEDNICY
Ograniczona jest:
od góry płaszczyzną wchodu górną rozciągającą się od guzków łonowych do
promontorium;
od dołu płaszczyzną wchodu dolną (graniczną) przebiegającą przez kresę graniczną.
Obie płaszczyzny są do siebie równoległe.
Kształt wchodu jest poprzecznie owalny
Wymiary:
1. Wymiar prosty (sprzężna anatomiczna)  zawarty między górnym brzegiem spojenia
Å‚onowego a promontorium = 11  11,5 cm.
2. Wymiar poprzeczny  zawarty między najbardziej na boki oddalonymi punktami na linii
granicznej = 13  13,5 cm.
3. Wymiar skośny prawy (I)  przebiega od wyniosłości biodrowo-łonowej po stronie lewej
do prawego stawu krzyżowo-biodrowego = 12  12,5 cm.
4. Wymiar skośny lewy (II)  przebiega od wyniosłości biodrowo-łonowej po stronie prawej
do lewego stawu krzyżowo-biodrowego = 12  12,5 cm.
II
po str. prawej
P L
PRZESTRZEC
PRÓŻNI
Najobszerniejsza część kanału rodnego.
Kształt prawie kolisty (owalny).
Przebiega przez środek wewnętrznej powierzchni spojenia łonowego, po bokach przez
wewnętrzny środek panewek stawu biodrowego, do tyłu przez środek trzonu trzeciego kręgu
krzyżowego.
Wymiary:
1. Wymiar prosty  przebiega od środka wewnętrznej powierzchni spojenia łonowego do
środka trzonu trzeciego kręgu krzyżowego = 12  12,5 cm.
2. Wymiar poprzeczny  pomiędzy wewnętrznymi środkami panewek stawu biodrowego =
12  12,5 cm
2
PRZESTRZEC
CIEÅšNI
Znajduje się między płaszczyzną próżni a płaszczyzną cieśni.
Kształt podłużnie owalny.
Płaszczyzna cieśni przebiega od dolnego brzegu spojenia łonowego, przez kolce kulszowe
do stawu krzyżowo-guzicznego
Wymiary:
1. Wymiar prosty  od dolnego brzegu spojenia łonowego do stawu krzyżowo-guzicznego =
11 cm.
2. Wymiar poprzeczny  odległość pomiędzy kolcami kulszowymi (linia międzykolcowa) =
10,5 cm.
3. Wymiar skośny tylny cieśni  zawarty między kolcem kulszowym a boczną powierzchnią
kości krzyżowej = 5  6 cm.
PRZESTRZEC
WYCHODU
Zamknięta od góry płaszczyzną cieśni, od dołu płaszczyzną wychodu.
Kształt romboidalny (podłużnie owalny).
Składa się z dwóch trójkątnych, prawie prostopadłych płaszczyzn.
dolny brzeg spojenia Å‚onowego
trójkąt przedni
Å‚uk Å‚onowy
guzy kulszowe
więzadła krzyżowo-guzowe
trójkąt tylny
ostatni kręg kości guzicznej
Wymiary:
1. Wymiar prosty  od dolnego brzegu spojenia łonowego do ostatniego kręgu kości
guzicznej = 9  9,5cm, a przy odgięciu kości guzicznej 11  11,5cm.
2. Wymiar poprzeczny  odległość pomiędzy guzami kulszowymi = 11cm.
3
SPRZ
ŻNE WEWN
TRZNE
1. SPRZ
ŻNA ANATOMICZNA coniugata anatomica = wymiar prosty płaszczyzny
wchodu (j.w.): 11  11,5 cm
2. ! SPRZ
ŻNA PRAWDZIWA coniugata vera inaczej POA
OŻNICZA coniugata
obstetricia  linia łącząca najbardziej wystający do wewnątrz kanału rodnego punkt
spojenia Å‚onowego z promontorium = 10  11 cm
Wielkość tej sprzężnej możemy obliczyć znając wartość sprzężnej przekątnej lub
zewnętrznej:
sprzężna prawdziwa (położnicza) = sprzężna przekątna  2 cm
(np.13cm  2cm = 11cm)
= sprzężna zewnętrzna  10 cm
(np. 20cm  10cm = 10cm)
3. SPRZ
ŻNA PRZEK
TNA coniugata diagonalis  linia Å‚Ä…czÄ…ca dolny brzeg
spojenia Å‚onowego z promontorium = 12,5  13 cm.
Pomiaru
sprzężnej
przekÄ…tnej
dokonuje siÄ™
za pomocÄ…
palców
w badaniu
wewnętrznym:
Przebieg sprzężnych:
anatomicznej
położniczej
przekÄ…tnej
zewnętrznej
4
OÅš MIEDNICY axis pelvis = LINIA PROWADZ
CA MIEDNICY =
= OÅš KANAA
U RODNEGO
Linia przechodząca przez środek kanału rodnego, łącząca środki geometryczne wszystkich
płaszczyzn. Jej przebieg  kierunek warunkuje krzywizna wewnętrzna kości krzyżowej.
Przebiega prostopadle od płaszczyzny wchodu do płaszczyzny cieśni,
na wysokości linii międzykolcowej zagina się ku przodowi i przechodzi przez płaszczyznę
wychodu poniżej spojenia łonowego.
Literatura
1. Bręborowicz G. (red): Położnictwo. Podręcznik dla położnych i pielęgniarek. PZWL, Warszawa 2002
2. Pisarski T. (red): Położnictwo i ginekologia. Podręcznik dla studentów. PZWL, Warszawa 2001
3. Pschyrembel W.: Położnictwo praktyczne i operacje położnicze. PZWL, Warszawa 1997
4. Troszyński M.: Ćwiczenia położnicze. PZWL, Warszawa 2009
5. http://emedicine.medscape.com/article/271175-overview
5
6