CEREBELLUM
Kora móżdżku
W cortex cerebelii można wyróżnić trzy warstwy: zewnętrzną - stratum moleculare, środkową - stratum
ganglionare i wewnętrzną  stratum granulosum.
Aksony komórek gruszkowatych przeważnie kończą się synapsami na komórkach jąder móżdżku, na które
jako neurony GABA-ergiczne wpływają hamująco.
Do perykarionów komórek gruszkowatych i do ich dendrytów dochodzą aksony kończące się synapsami
zarówno hamującymi (włókna pnące, aksony komórek gwiaz
dzistych i koszyczkowych), jak i pobudza-
jącymi (aksony komórek ziarnistych).
Włókna nerwowe dochodzące do kory móżdżku występują w dwóch odmianach jako:
1) włókna kiciaste
2) włókna pnące.
Włókna kiciaste (mszyste). Są naliczniejszymi włóknami rdzennymi, dochodzącymi do kory móżdżku.
Wychodzą one głównie z rdzenia kręgowego, jąder przedsionkowych i jąder mostu.
Włókna pnące. Są głównie aksonami neuronów jąder oliwki.
J
DRA MÓŻDŻKU
W ciele rdzennym móżdżku znajdują się 4 parzyste jądra, z których trzy: jądro zębate, jądro
czopowate i jądro kulkowate leżą w półkulach, a czwarte, jądro wierzchu, w robaku.
nucleus dentatus
nucleus emboliformis
Aksony komórek głównych jądra czopowatego wchodzą przeważnie do konara górnego móżdżku.
nucleus globosus
Aksony komórek głównych podążają prawdopodobnie zarówno do pęczków móżdżkowo-
opuszkowych, jak i do konara górnego móżdżku.
nucleus fastigii
aksony podążają przeważnie do jąder przedsionkowych oraz do tworu siatkowatego rdzenia
przedłużonego.
ISTOTA BIAA
A. DROGI MÓŻDŻKU
Istota biała móżdżku tworzy corpus medullare, dochodzące do znacznych rozmiarów w obu
półkulach, a stosunkowo małe w obrębie robaka.
DROGI WA
ASNE MÓŻDŻKU
1. Połączenia kory móżdżku z jego jądrami.
Są one utworzone przez aksony komórek gruszkowatych kory.
do jądra wierzchu dochodzą włókna rozpoczynające się w korze robaka i kłaczków,
do jądra zębatego  biorące początek w obrębie półkuli.
do pozostałych dwóch jąder: czopowatego i kulkowatego, biegną włókna z podłużnego pasa kory
móżdżku, leżącego na pograniczu półkul i robaka.
2. Połączenia między poszczególnymi jądrami móżdżku.
Zalicza się do nich, między innymi, włókna spoidłowe, które łączą ze sobą jądra wierzchu.
3. Połączenia między różnymi częściami kory móżdżku.
Liczne włókna spoidłowe łączą ze sobą obie półkule móżdżku. Większa ich część grupuje się w
postaci spoideł: przednio-górnego i tylno-dolnego; to ostatnie przebiega w sąsiedztwie jąder
wierzchu.
DROGI DOPROWADZAJ
CE MÓŻDŻKU
Drogi filogenetycznie stare kończą się zasadniczo w płacie grudkowo-kłaczkowym, w płacie
przednim oraz w piramidzie i języku płata tylnego, a więc w obrębie archicerebellum et
paleocerebellum. Natomiast drogi filogenetycznie nowe dochodzą do nowego móżdżku 
neocerebellum.
DROGI DOMÓŻDŻKOWE FILOGENETYCZNIE STARE.
1. tractus vestibulocerebellaris
Jej włókna rozpoczynają się w jądrach przedsionkowych oraz w zwoju przedsionka.
Biegną one przez część przyśrodkową konara dolnego móżdżku, zwana ciałem przypowrózkowym,
kończąc się w jądrze wierzchu oraz w płacie grudkowo-kłaczkowym; niektóre włókna dochodzą
również do płata przedniego lub tylnego w obrębie robaka.
Drogą przedsionkowo-móżdżkową docierają do kory móżdżku impulsy nerwowe z receptorów
przedsionka oraz kanałów półkolistych tej samej strony. Niektóre jednak włókna przedsionkowo-
móżdżkowe dochodzą również do jąder wierzchu (obustronnie).
2. tractus spinocerebellares
* tractus spinocerebellaris posterior biegnie przez rdzeń kręgowy i rdzeń przedłużony, a następnie
przez część środkową konara dolnego kierując się do móżdżku. Większość jej włókien kończy się w
obrębie kory robaka. Są to przeważnie włókna nie skrzyżowane, przekazujące informacje głównie z
kończyny dolnej tej samej strony, chociaż istnieje pewna liczba włókien skrzyżowanych,
kończących się w przeciwległej połowie móżdżku.
* tractus spinocerebellaris anterior po przejściu przez rdzeń kręgowy, rdzeń przedłużony i most
owija się dookoła konara górnego móżdżku, a następnie dochodzi do kory móżdżku w obrębie płata
przedniego.
3. tractus cuneocerebellaris
jest utworzona z włókien nerwowych, rozpoczynających się w jądrze klinowatym dodatkowym.
Wchodzą one do móżdżku przez konar dolny, kończąc się w obrębie paleocerebellum.
Droga klinowo-móżdżkowa pośredniczy w przekazywaniu impulsów nerwowych z kończyny górnej
i szyi do móżdżku, będąc jak gdyby przedłużeniem pęczka klinowatego.
4. tractus nucleocerebellaris
łączy jądra nerwu trójdzielnego oraz jądro samotne z korą móżdżku.
5. tractus reticulocerebellaris
Rozpoczyna się w jądrach TS, głównie zaś w jądrze bocznym oraz w komórkach rdzenia
przedłużonego, leżących w pobliżu szwu.
Włókna siatkowo-móżdżkowe biegną przeważnie przez konar dolny móżdżku, częściowo również
przez konar środkowy i górny.
6. tractus tectocerebellaris
wnika do móżdżku od góry kończąc się w obrębie robaka.
7. tractus olivocerebellaris accessorius
rozpoczyna się w jądrach dodatkowych oliwki i wchodzi do móżdżku przez jego konar dolny.
Kończy się w korze robaka w postaci włókien pnących.
DROGI DOMÓŻDŻKOWE FILOGENETYCZNIE NOWE.
1. tractus pontocerebellaris
Bierze początek w jądrach mostu. W większości jej włókna przechodzą na stronę przeciwległą! i
wnikają do konara środkowego móżdżku. Kończą się one prawdopodobnie w obrębie całej kory
móżdżku z wyjątkiem filogenetycznie najstarszego płata grudkowo-kłaczkowego.
Droga mostowo-móżdżkowa jest drugim neuronem układu dróg, przekazujących impulsy nerwowe z
kory mózgu do móżdżku, której pierwszym neuronem jest droga korowo-mostowa.
2. tractus olivocerebellaris
Rozpoczyna się w przeciwległym jądrze oliwki i biegnie w konarze dolnym móżdżku. Zakończenia
włókien oliwkowo-móżdżkowych znajdują się głównie w korze półkul.
Kończą się one w korze móżdżku jako charakterystyczne włókna pnące.
Niewielka część włókien oliwkowo-móżdżkowych dochodzi również do jąder móżdżku.
We wspólnych pęczkach z włóknami oliwkowo-móżdżkowymi znajduje się pewna ilość włókien
móżdżkowo-oliwkowych.
DROGI ODPROWADZAJ
CE MÓŻDŻKU
1. fasciculi cerebellobulbares
Opuszczają móżdżek przez konar dolny.
Biorą początek w jądrze wierzchu i w korze archicerebellum.
Część z nich, zawierająca włókna nie skrzyżowane, biegnie w ciele przypowrózkowym, gdzie ulega
przemieszaniu z włóknami drogi przedsionkowo-móżdżkowcj.
Większość jednak włókien, pochodząca głównie z przeciwległego jądra wierzchu, zatacza łuk
dookoła konara górnego móżdżku i wchodzi do głównej części konara dolnego jako fasciculus
uncinatus.
Zarówno włókna ciała przypowrózkowego, jak i pęczka haczykowatego dochodzą do jąder
przedsionkowych jako tractus cerebellovestibularis oraz do TS rdzenia przedłużonego jako tractus
cerebelloreticularis inferior.
2. pedunculus cerebellaris superior
Jest utworzony przez włókna nerwowe, rozpoczynające się w jądrze zębatym oraz w jądrze
czopowatym i kulkowatym.
Większość z nich przechodzi w śródmózgowiu na stronę przeciwległą w decussatio pedunculorum
cerebellarium superiorum. Dalej biegną one w kierunku śród- i międzymózgowia, kończą się w
jądrze czerwiennym i we wzgórzu (głównie w jego jądrze brzusznym pośrednim); tworzą one:
a) tractus cerebellorubralis
b) tractus cerebellothalamicus
Oprócz włókien skrzyżowanych, podążających w stronę międzymózgowia (włókna wstępujące
skrzyżowane), konar górny móżdżku ma również włókna wstępujące nie skrzyżowane oraz włókna
zstępujące.
Włókna wstępujące nie skrzyżowane kończą się głównie w TS śródmózgowia łącznie z istotą szarą,
otaczająca wodociąg mózgu;
zstępujące zaginają się ku dołowi i dochodzą do komórek tworu siatkowatego mostu oraz rdzenia
przedłużonego jako
c) tractus cerebelloreticularis superior
oraz do jąder oliwki.