HI-FI
HI-FI
HI-FI - Zespoły głośnikowe 2000-3000 zł
HI-FI
HI-FI
Firma Epos należy do grupy
kultowych firm brytyjskich
(określenie kultowy powoli już
wychodzi z mody, pozwalam więc
sobie go użyć - gwoli kultywo-
wania), którym jednak legenda,
sława i renoma nie zagwaranto-
wały spokojnego trwania w latach
spadku, nie ma co ukrywać,
zainteresowania tradycyjnym
stereofonicznym hi-fi.
arka Epos, stworzona w po-
łowie lat 80. przez Robina
Marshalla, byłego inżyniera
M
M
M BBC, już pod koniec lat 80.
M
M
przeszła pod skrzydła dużej firmy Mor-
daunt-Short, która mogła zapewnić jej,
jak się wówczas wydawało, warunki do
rozwoju, a przynajmniej bezpieczną eg-
zystencję. Jednak dziesięć lat póz
niej
problemy dotknęły samego Mordaunt-
Shorta (dawno mówiłem, że z taką na-
zwą - Mordą w Szortach - nie ma w
Polsce czego szukać). Odbiło się to
również na dystrybucji w Polsce - do-
tychczasowy przedstawiciel porzucił
sprawę MS i Eposa, i obydwie marki
były do wzięcia. Eposa przygarnął dys-
trybutor Creeka, bo Creek i Epos się
teraz kolegują, i dostarczył nam do testu
coś - coś niby nowego, ale jednocześnie
coś znajomego.
Symbol M12 słusznie podpowiada,
Epos M12
że jest to sukcesor modelu ES12, zresz-
tą jego wygląd jest bardzo podobny do
poprzednika, choć kilka różnic upewnia, brała). Na pewno wygodniej, ale już bez żono pełny ekran. Mamy więc kolejnego
że nie mamy do czynienia tylko ze zmia- tego wyspiarskiego szpanu... Pozostała zasłużonego audiofila, dzisiaj umizgują-
ną oznaczenia. Zrezygnowano np. z tra- jednak taka sama obudowa (eleganckie cego się do kina domowego. I słusznie,
dycyjnej niegdyś dla Eposów maskowni- ścianki boczne z MDF-u, oklejone natu- z czegoś trzeba żyć. Ale to przecież nic
cy, robionej z plastra rzadkiej gąbki ralnym fornirem, ze wszystkimi krawę- nie znaczy dla brzmienia, a tam, gdzie
przyklejanej na paski rzepów, na rzecz dziami zaokrąglonymi), której najbar- rodzi się dz
więk, Epos trzyma się daw-
rozwiązania również niekonwencjonal- dziej charakterystyczną cechą jest front nych rozwiązań, z których był słynny. W
nego - maskownicy z metalu. Oględziny wykonany z tworzywa sztucznego. Cała M12 widzimy zwrotnicę najprostszą z
z tyłu również potwierdzają, że Epos po- ta część stanowi jednocześnie jakby możliwych. To nawet mniej niż zwrotni-
rzucił też inne kontrowersyjne, aczkol- wielki kosz głośnika nisko-średniotono- ca 1. rzędu, bowiem głośnik nisko-śred-
wiek wyróżniające go niegdyś rozwiąza- wego - jest wykonywana jednocześnie niotonowy w ogóle nie jest filtrowany
nie - widzimy bowiem zwykłe, uniwer- wraz z nim, co zdaje się być rozwiąza- elektrycznie - jego charakterystyka opa-
salne podwójne gniazdo przyłączenio- niem bardzo nietypowym, ale całkiem da w sposób naturalny. Głośnik wysoko-
we, zamiast dwóch par otworów akcep- sensownym. We froncie przygotowany tonowy podłączony jest przez pojedyn-
tujących tylko bananki (bywały w kom- jest otwór dla głośnika wysokotonowe- czy kondensator, jest jeszcze tylko rów-
plecie, o ile obsługa sklepu ich nie za- go, który jest więc już elementem możli- noległy rezystor (w takiej sytuacji mają-
wym do oddzielenia. Obydwa głośniki cy przede wszystkim zadanie w pew-
są bardzo podobne do stosowanych nym stopniu wyrównać przebieg impe-
wcześniej, i pokazują wybór materiałów dancji w zakresie rezonansu mecha-
membran, jakiego Robin Marshall do- nicznego, aby charakterystyka tłumienia
konał już ponad 20 lat temu wraz nie odbiegła tam zbytnio od 6dB/okt.).
z pierwszą swoją konstrukcją - Ponieważ nie ma rezystora szeregowe-
ES14. 16-cm głośnik nisko- go, więc głośniki musiały zostać dobra-
średniotonowy ma więc mem- ne pod względem efektywności. Idea
branę polipropylenową (a w krótkiej ścieżki sygnału jest może pięk-
środku korektor fazy), ko- na, ale trudna do realizacji, jeśli nie ma
pułka jest aluminiowa. Już być obarczona poważnymi problemami,
wcześniej głośnik wysoko- i jednocześnie nawet najlepsze przykła-
tonowy miał dodatkowy dy takich rozwiązań nie są idealne. Ale
pierścień magnetyczny, ideału nie ma wśród głośników w ogóle,
ale dopiero teraz na układ pozostaje kwestia uznania, jaki kompro-
magnetyczny głośnika nis- mis jest najlepszy. Jak wiemy, więk-
ko-średniotonowego zało- szość konstruktorów decyduje się na
dalej idącą pomoc filtrów w kształtowa-
niu charakterystyki.
Tylko jeden kondensa-
Bass-reflex jest z tyłu obudowy, ma
tor - zwrotnica najprost-
umiarkowaną średnicę 4 cm i tunel 10-
sza z możliwych, charak-
cm. Wytłumienie obudowy jest skrom-
terystyczna dla dwudroż-
ne, w pionie biegnie wieniec wzmacnia-
nych układów Eposa. jący konstrukcję.
10/2001
63
HI-FI
HI-FI
HI-FI - Zespoły głośnikowe 2000-3000 zł
HI-FI
HI-FI
Epos to marka i brzmienie, któ-
Laboratorium
rym ryzykowne jest się sprzeciwać
- głośniki nie sprzedają się może jak
Jak przystało na ortodoksyjny brytyjs-
świeże bułeczki, ale otoczone są cichym
ki podstawkowiec, M12 jest konstrukcją o
uznaniem, nawet pewnym nimbem. Ale ja
impedancji znamionowej 8&! (minimum w
się nie boję. Eposa męczyłem jako trzeci
zakresie nisko-średniotonowym występu-
głośnik w kolejce - po B&W i Mission - i
rys. 1
je na poziomie ok. 7&! - rys. 1
rys. 1). Choć to wia-
rys. 1
rys. 1
niestety od razu wiedziałem, że jest to dla
domość korzystna dla możliwości użycia
mnie w tym towarzystwie dz
więk najbrzyd-
M12 z każdym wzmacniaczem, to natu-
szy. Winę za to ponosi przede wszystkim
ralną konsekwencją jest niska efektyw-
góra pasma - nieciekawa i jednocześnie
ność napięciowa - 84 dB - więc szukać
męcząca. Mission grało trochę za bogato
należy wzmacniacza, który już przy 8&!
- wysokich tonów zawsze było dużo, z
wykazywać się będzie przyzwoitą mocą.
podkreśleniem dz
więków bliskich same- Charakterystyki ciśnienia z otworu
mu skrajowi pasma, Epos jest w tym za- bass-reflex, samego głośnika i charakte-
rys. 2.
rys. 2.
kresie znacznie uboższy. Na niektórych rystykę wypadkową pokazano na rys. 2.
rys. 2.
rys. 2.
Rys. 1 - charakterystyka modułu impedancji.
nagraniach - zwłaszcza rockowych, z du- Otwór pracuje efektywnie, szczyt jego
charakterystyki leży wysoko, a kształt jest
żą zawartością blach perkusji - wysokie
bardzo prawidłowy, z nieistotnymi tylko
tony stają się tępe, obcesowe, na innych,
rezonansami pasożytniczymi w zakresie
delikatniejszych, gdzie pracują raczej mio-
średnich tonów. Charakterystyka wypad-
tełki, nagrano szmery, szelesty, i oczeku-
kowa ma spadek -6dB w okolicach 48Hz.
jemy także na oddech akustyki pomiesz-
rys. 3
Zakres średnio-wysokotonowy (rys. 3
rys. 3)
rys. 3
rys. 3
czenia, Epos nie wdaje się w odnajdywa-
pokazuje lekką tendencję wznoszącą; re-
nie i analizowanie tych detali, upraszacza
zonans widoczny przy 4kHz nie rozpoczy-
sprawę, skleja górę ze środkiem, uspoka-
na pracy głośnika wysokotonowego, ale
ja szczegóły, przez co przy dużej sympatii
jest niestłumioną  nieczystością na skra-
do tej marki można powiedzieć, że kreuje
ju pasma przetwarzania głośnika nisko-
brzmienie spójne, plastyczne i dz
więcz-
średniotonowego - w ogóle niefiltrowane-
ne, o pierwszoplanowej roli średnicy.
go. Korzystniejszy kształt uzyskujemy pod
O
O
O
Stępienie najwyższych tonów powoduje O
kątem 30O - choć pogłębia się osłabienie
Rys. 2 - z
ródła niskich częstotliwości,
utratę powietrza, na tym tle nawet lekkie
przy 3kHz, to jednak możemy aż do
pomiar sinusoidą w polu bliskim.
wyeksponowanie niższych partii zakresu
20kHz otrzymać +/- 2,5 dB. Aby uniknąć
wysokotonowego rodzi metaliczność - na
natarczywości brzmienia, o której powodo-
szczęście nie zawsze. Tylko tyle, że zda- wanie można podejrzewać ów rezonans,
rza się M12 brzmieć zupełnie znośnie, nie należy M12 kierować na wprost miejs-
jeśli trafimy z muzyką, którą akurat polu- ca odsłuchowego.
Rys. 4
Rys. 4
Rys. 4
Rys. 4
bią. Ale trudno dobierać muzykę pod ką- Rys. 4 potwierdza te wnioski, ponie-
tem głośników. Błędy w zakresie wyso- waż wobec zakresu średnich częstotliwoś-
ci bas nie został wyeksponowany, więc
kich tonów niestety nie są rekompenso-
lekkie osłabienie zakresu wysokich przy-
wane przez specjalne umiejętności w in-
niesie jeszcze lepszą równowagę, niż te-
nych dziedzinach, skala dz
więku jest ra-
rez widoczna.
czej ograniczona, tak jak paleta barw, tyl-
ko przestrzenność jest nieco powyżej
Impedancja znamionowa [&!]8
przeciętnej, za co dam Eposom plus. Nie
Efektywność (2,83V/1m) [dB] 84
mógłbym także czepiać się basu, czyste-
Rek. moc wzmac.* [W] 10-100
go i nawet dość szybkiego. Docenić moż- Rys. 3 - zakres średnio-wysokotonowy, na osi 00, 150 i 300,
Wymiary (WxSxG)[cm] 37,5x20x25
w płaszczyz
nie poziomej, pomiar MLS.
na też swoistą naturalność ekspresyjne-
* wg danych producenta
*
*
*
*
go (bo lekko  podmetalizowanego ) środ-
ka pasma. Jednak w przypadku M12 w
90
jeszcze większym stopniu niż w  781
upośledzona zostaje muzyka rockowa i w
85
zasadzie należy ją skreślić z repertuaru
albo skreślić M12. Już jestem w stanie
80
zgodzić się, że muzyka  audiofilska , w
ramach konkretnego - oczywiście też nie
75
w pełni neutralnego - sposobu odtworze-
nia - może stanąć tutaj w obronie tych
70
szlachetnych z rodowodu, aczkolwiek mało
uniwersalnych głośni-
65
ków.
60
55
50
10 100 1000 10000
Cz ęs totliw ość w Hz
Rys. 4 - charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Epos M12 zdobył ekrano-
M12
wanie magnetyczne dla
Cena (za parę) [zł] 2500,-
obydwu głośników; kosz Dystrybutor: AUDIO SYSTEM
głośnika nisko-średnioto-
WYKONANIE i KOMPONENTY: Klasyczna
nowego, tak jak konstrukcja Eposa z elegancką obudową
i oryginalnymi głośnikami.
wcześniej, jest
OCENA: dobra+
integralną częścią
przedniej ścian- LABORATORIUM: Bardzo bezpieczna 8-omo-
wa impedancja, niska efektywność, niewielkie
ki, wykonanej
niedoskonałości charakterystyki przetwarzania,
z tworzywa
dobra ogólna równowaga.
sztucznego.
OCENA: dobra
BRZMIENIE: Spójne, z metalizującym
przełomem średnich i wysokich tonów i
ograniczoną detalicznością.
OCENA: dostateczna+
OCENA KOC
COWA:
10/2001
64 DOBRA
Ci
ś
nienie w dB