Który z poetów 20-lecia międzywojennego jest Ci najbliższy (na wybranych
przykładach).

Leopold Staff (1878-1957) to poeta trzech pokoleń literackich, dramatopisarz i
tłumacz (z języka francuskiego, niemieckiego i łacińskiego).Twórczość swoją
rozpoczął w okresie Młodej Polski tomem "Sny o potędze" (1901 r.). Omawiając
ten etap twórczości wykorzystam trzy wiersze: "Kowal", "Deszcz jesienny",
"Curriculum Vitae". "Kowal" ("Sny o potędze", 1901) - marzenie o aktywnej
postawie wobec świata (wpływ nietzscheanizmu) na przekór słabościom epoki,
hasło doskonalenia wewnętrznego; tytułowy kowal jest symbolem tęsknoty do siły,
przeciwstawienie się dekadenckiemu pesymizmowi. "Deszcz jesienny" ("Dzień
duszy", 1903) - utwór utrzymany w konwencji poetyki młodopolskiej; cechuje go
melodyjność (powtarzający się refren, rytmika wiersza - regularny
dwunastozgłoskowiec), muzyczna nastrojowość (dźwiękowe określenia: "deszcz
dzwoni", "krople padają", "jęk"), malarskość ("dal ciemna..., szara, mglista"),
symbolika - szatan (symbol zła, smutny, sam zatrwożony ogromem uczynionego
spustoszenia). Ale Staff - miłujący świat i ludzi - dostrzega też ludzkie
tragedie, choć mówi o nich w sposób enigmatyczny: "ktoś poszedł... umarł....
byłem na jakimś pogrzebie... zmarł nędzarz.... spaliły się dzieci... jak ludzie
w krąg płaczą". "Curriculum Vitae" ("W cieniu miecza", 1911) - wiersz napisany
kilka lat po "Kowalu"; zawiera ocenę dotychczasowej drogi twórczej poety.
Uleganie młodopolskim nastrojom należy już do przeszłości. Poeta odnalazł drogę
do afirmacji świata w klasycznym pięknie: "Dopiero od posągów, od drzwi i od
trawy, Nauczyłem się prostej, pogodnej postawy." W tym okresie twórczości Staff
nawiązuje często do obrazów wziętych ze świata antycznego i starożytnej
filozofii, np. w "Początku bajki" czy "Przedśpiewie". Z tego ostatniego wiersza
pochodzi głęboko humanistyczna myśl cytowana w tytule omawianego tu
zagadnienia. Cechy poetyki młodopolskiego okresu twórczości poety to: - kult
słowa, staranność w doborze środków artystycznych; - zróżnicowane nastroje: od
marzycielstwa do opanowania; - klasyczna jasność i zwięzłość. Okres
międzywojenny w twórczości Staffa to czas dojrzałego klasycyzmu. Chciałbym
omówić tu cztery wiersze: "Kartoflisko", " Lipy", Wysokie drzewa", "Ars
poetica". "Kartoflisko" ("Ścieżki polne", 1919) - nowy motyw w poezji Staffa -
powszechność i rodzimość, które sugerują, że poeta dostrzega uroki życia także
z klasycznym pięknem. Temat pracy prostych ludzi będzie pojawiał się jeszcze
wielokrotnie w jego twórczości. "Lipy" ("Wysokie drzewa", 1932) - kult tradycji
czarnoleskiej, niedościgniętego wzoru piękna dla poety. Urzeka tu głębokie
odczuwanie radości życia i piękna przyrody. "Ars poetica" ("Barwa miodu", 1936)
- program poetycki: ostateczne pożegnanie młodopolskiej konwencji, akceptacja
klasycyzmu i humanizmu wyrażającego się w umiłowaniu prostoty: "I niech wiersz,
co ze strun się toczy, Będzie, przybrawszy rytm i dźwięki, Tak jasny, jak
spojrzenie w oczy, I prosty jak podanie ręki." "Wysokie drzewa" ("Wysokie
drzewa", 1932) - dojrzała precyzja obrazowania, wyjątkowa plastyka obrazów,
kolorystyka: "brąz zachodu", synestezja (łączenie wrażeń zmysłowych) - "zapach
wody".Poetyka tego okresu twórczości poety wzbogaca się o nowe
elementy:-prostotę opisu polskiego pejzażu;-niepoetycki temat ujęty
uwznioślająco (zwrot do codzienności);-dążenie - przy zachowaniu form
klasycznych - do swobody i lekkości wiersza;-rosnący kunszt poetycki:
mistrzowskie operowanie poetyzmami....Jak przystało na dojrzałego humanistę,
wybuch wojny powitał Staff słynnym, wyważonym lirykiem "Pierwsza przechadzka"
(ukazał się drukiem w tomiku "Martwa pogoda" w 1946 r.) To wiersz - nadzieja,
zawiera przekonanie, że "przejdą dni ciężkie" i będziemy "jeszcze mieszkać w
swoim domu, będziemy stąpać po swych własnych schodach".Okres powojenny.Tu
chciałbym omówić trzy wiersze: "Chciałem już zamknąć dzień" ("Martwa pogoda",
1946), "Podwaliny", "Most" ("Wiklina", 1954). Po wojnie ukazały się trzy tomy
poetyckie: "Martwa pogoda" 1946r., "Wiklina" 1954 r. - za życia poety, oraz
"Dziewięć muz" - tom wydany po śmierci Staffa. "Chciałem już zamknąć dzień" -
po straszliwym kataklizmie poeta, człowiek starszy, nie chce pozostać obojętny
wobec rodzącego się na nowo życia: "Oto dzień nowy i świat nowy, Tysiącem
dziwów mi gra. Zerwałem się na równe nogi Przed wysokimi stanąłem
schodami."Nowatorstwo poetyckie widać wyraźnie w wierszach z tomu "Wiklina".
Pod wpływem twórców młodej generacji poeta sięgnął po nowe dla niego środki
artystyczne:-przełamanie tradycyjnych systemów wiersza;-ograniczenie
metafory;-wprowadzenie zwrotów potocznych. Wiersze często mają charakter
żarcików, kalamburów, oparte są na paradoksach, np. "Niebo w nocy". "Podwaliny"
- dla piewcy ładu i harmonii doświadczenia wojenne stały się ciężką próbą.
"Budowałem na piasku I zawaliło się. Budowałem na skale I zawaliło się. Teraz
budując zacznę od dymu z komina." Kończąc wypowiedź posłużę się lirykiem pełnym
poetyckiej zadumy nad życiem ludzkim - "Ostatni z mego pokolenia". Tym wierszem
sam poeta najwłaściwiej podsumował własne życie i twórczość: "Ostatni z mego
pokolenia, Drogich przyjaciół pogrzebałem. Widziałem, jak się życie zmienia, I
sam jak życie się zmieniałem.Człowiekam kochał i przyrodę, W przyszłości
patrzyłem jasnym okiem, Wielbiłem wolność i swobodę Zbratany z wiatrem i
obłokiem. Nie wabił mnie spiżowy pomnik, Rozgłośne trąby, huczne brawa.
Zostanie po mnie pusty pokój I małomówna, cicha sowa." Z pośmiertnie wydanego
tomu, opracowanego przez Tadeusza Różewicza, "Kto jest ten dziwny nieznajomy",
1964 r.).