koreyso. to stosowność mott być traktowana |ako onentacti, której calem jest zaj* * -m. (1 mne| osobie <U«C» osoboml. Dtott$o optymalizacja kompetencji polega na nprwmwiu |ik naj^U praMgu interakcji dla związku i dła lodzi biorących w Ala) udział, przy równoczesny. ,. H | osiągnięcia własnej korzyści.
Przyjrzyjmy się triem pryktedom taxnun<kaql interpersonalnej. W pierwszym, twoja w, .,1 k* Chomie na śmiertelną chorobą i wiesz. tt zesłało jej nłewtete czasu We przy łóżku w mówisz |ej. tt eaeoysŁ tt znajdzie sposób ha pokonanie choroby. W drugim przyU*3*, J najlepsza przyjaciółki mów) o, tt zdradza swojego chtopaka, ale prosi, byś nfe ujawni >ru ty W tacom przykładzie, na drugie] z kolei randće student zaczyna rozpinać bluzką dziewczynie. zftj sę sętótkar a ona wymieś za nsu solidny pobaek W przy Widach tych manty zilustrowani-:- oitł~ y»v»* tajemnicę, przymus 1 przemoc. Każdy z tych przykładów pozwała na Inne spojrzenie na MrĄ towunfoty,
W pierwszym przykładzie, okłamywanie osoby chorej jest na ogół uznawane a stosowa ponieważ powodowane jest szczerym pragnieniem pomocy drugiej osobie Jeżeli komuny J bytaby bardziej egoistyczna w swej naturze. to takie okłamywanie dla uniknięcia poczute aftptefel w zmierzeniu się z rzeczywistością byłoby oceniane jako mniej stosowne. W skrócie, oszukiwane e> komptóntne w tym stopniu, w jakim intencja ma na celu raczej korzyść mnycto osób nizwtasrą j W drugjm przyteKtoe, prośba, Dy n« ujawniać nieetycznej zachowania jifzyjK M liczne problemy. Mozesz traktować orośbę przyjaciółki jako naetyczną, ponieważ jest ęęfafz. Zarówno jej niewierność, jak l ptóba o utrzymywanie tego w tajemnicy mogą być uznane prze i
I chłopaka za niestosowne. Jętek jednak sądzisz, tt nie jest to przelotna miłostka apan * mozkwość stworzenia sinego i trwałego związku, to możesz dojść do wniosku, tt . tajemnicy pozwoli na uniknięcie zniszczenia tego związku. Co więcej, twoja przyjazd z tądzfMcz^l mott zapewniać pewne rrozurwmw relacji Na przykład, mott ona utrzymywać ^tajemnicy ton uchybienia i jej prodba mott dać ci szansą na odmtoąatrae się z je] strony. Innymi słowy, to. | zachowujesz aą etycznie, najprawdopodcfcrwej określa twoja ocena ważności różnych )eJ TłW;acriąću^anłareiac|izHdziewczynąDr«wa2anadbyt^stoscwnymwoa»:niŃC«cę* to wówczas będziesz skłonny do njugawiM tajemnicy. Jeżeu jednak twoje standardy są roezależne od związku, na przykład, gdy sądzisz, ze roewemość jest czymś złym, bez wzgtyfe u tónl&l, to wtedy będmsz mmej skłonny do zachowania tajemnicy. W takim pfzyp^omćgttts-s:* okazać, tt caiówno ty, jak i twoja przyjaciółka, postrzegalibyście swoje leakcje jako metompete^
W tnacwn przykładzie, etoefci na ogil tiaidujemy przemoc jako niestosowni nawet My jest Skuteczna, większość ludzi pttaktMtfaby policzek jako łormę samoobrony. Jako takie, kogiś mott byt stosowne, ponieważ zabezpiecza przed niestosownym zachowaniem, któro i***i wsobw przymuś Mówiąc toej, w tym kontekście przymus jest niestosowny,Wiewai kebrótenie pAazali w jasny sposób, tt takie stanowcze zachowanie mogtoby być stosowne l feuds?r r mott być traktowane jako stosowne, poneważ powstrzp* inną osobę przed otetosownr zachowaniem,
Te Wy przykłady ttustreją, jak etyka komunikacji ciągle balansuje między wtasnymi tśm ttttttzrvc4cią a pottnamtemi innych ortb na temat tep. co jest stosowne l uprawna?«•...>•■ sytuacji. Co więcej, styczna komunikacja czasami balansie między własnym poczuciem siMcwro!.. a tym. co byłoby skuteczne. Okłamywanie, auAiwanro i przymuszanie wogą być teotoerw, ale h stosowne [edynia windy, gdy powsbiymuląjimythp^W nWyarrym postępowaniem m mająw
OtoftąyoiesiH^ to^» maym w-sin Wt^nie|aiiMi|wuka\w4łunVłciiwjw/iu*:i«,wWAwn naiato* wnyfci dtt fejra lub kimon sanny slabu Be mpnmUdtwUH Wach McWwft.
EljftedĄay mmnajci.wałMcI, standardo« pottąpKonii lun nętenciainuan patąpwaiM-W^SSIDU łw»,prąw(Joppaobn« stwiantótjiby. M osruklMimB ł promoc są nleetyuns te tftiądu ni okoliczności, to gdy ztodalą swoje eodzume żyćii tantecj ec»fl)to»o, Oławie 1I1I. it rjfi w fljff mależC wiataprzykładów działali budzeących wątpliwe*:!. Niewinna Mamttwa, uzywan* alty fizyczne] w samoobronie, udzielania niaferinooiaonych odpowśdń, aby umknąt wODIamów i Inna «clemnfe* termy komunikacji są częstymi praktykami ICupach, SptUtoft 1994), lej) powioch-noSć budzi pytania etyczne. Dla oscóy angażuj He w tak* zachowania, ćpania te irogą być ttCfóńiltZOwane |ako toczna, de <11.1 outy odbtmMtal ja. taka ocena rom Być dute mniej oczywista.
2.1.3. Etyka a kompetencja komunikacyjna
Etyka |pjnumlcacji Wyła opisywana już prze* starożytnych Grekom 1'liunn Hi|dzj.l, i* każdo .wskazówka dotycząca retoryki ino/c być użyta prze/: hul/ł |M>zbawit»uycłt zasad etycznych do wykpraystywantn innych. Według Plutona, jeżeli kojnurakucja nie duży prawdzie, to może ludzi od prawdy odwieść. Jego uczeń Arystoteles zręcznie odrzucił ten argument i stwierdził, żc najlepszą obroną przed takim wykom>Jani«-m jest posiadane informacji na temat sposobów niewłaściwego używania, komunikacji. W tym rozumieniu, im bardziej kompetentny jesteś pko osbte-komunikująca się. tym mniej jest prawdopodobne, że tnśttt być wykorzystany, ponieważ /nas/, techniki wykor/ystywania.
Widu ltrdzt od czasów Platona i Arystotelesa argumentowało na rzecz standardów', etycznych, a pomocą których raożua by oceniać komunikację. Standardy takie dostań żyłyby podstaw do ołarc/enoodpowiedziałnokiętarówno komunikacji. jak i osób komunikujących się. Na przykład. National Commumaóao Assodaooa (NCA) sworzyło .kredo" (ząb. ramka) będące zbiorem przekonań ni tetnat etycznej komunikacji - wartości wolności ekspresji, otwartości dostępu, wierności treści, różnorodności reprezentacji, szacunku dla osób i poglądów. Kodeksy etyczne sq zbioramiżasad kierujących zachowaniem, które jest uważane /a dobre lub moralne w swcj nnturze. Większość kodeksów etycznych podkreśla naturę,łitmego zacliowania, cele. którym 10 zachowanie służy hib szczegółowe zalecenia dotyczące kontekstu, w którym dane zachowanie zachodzi, Te trzy rodzajekodeksów reprezentują normy (I) zorientowane tui środki. (2) zorientowane na wyniki oraz (3) /orientowano na kontekst.
Kredo NCA dotyczące etyki komunikacji • Poęeimy prawdomOmtóć. wtarnrtc. uadtoe • tfisąte ido