74542 Werbalna1

EL 69

gg Część ł. Podstawy komunikacji

specyficznych sytuacjach, które nic muszą występować powszechnie. Na przykUd, wyobraź sobie, że podszedłeś do koleżanki na kampusie i zadałeś jedno i trąd, następujących pytań: .Czy wyjdziesz ze mną dziś wieczorem?"• .Czy przysdał^t do mnie d/i» wieczorem?^- albo -Czy chciałabyś ze mną spędzić noc? Które z tych pytań Lunie reguły pierwszego spotkania / kimś. kto ci się podoba? Pierw.,, pyunie pewnie nie zostałoby uznane za złamanie reguły, podczas gdy rłw, następne prawdopodobnie tak. Faktycznie, w badaniu tych trzech sernanutry Stwierdzono, ze jest to prawdą, pr/ynajnuiicj dla kobiet. Pięćdziesiąt pi ot cni mężczyzn i kobiet akceptowało prośbę o randkę, ale - co ciekawe - podews gity żadna kobieta nie akceptowała prośby o przyjście do mieszkania lub o spęd/em, wspólnej nocy. prawic 70% mężczyzn zgadzało się nu takie propozycje (Clark. IlatJidd, 1089)!

Na ogól poznaje*/, że istnieje jakaś reguła w momencie, gdy została danuru Naruszenie reguły zazwyczaj wywołuje reakcje nazywane sankcją, czyli Jtcgaty^nj ocenę wyrażaną poprzez uniesienie brwi. obrzucenie gniewnym spojrzeniem • zv nawei wymierzeniem polic zka. Sankcja jest informacją zwrotną, która pozwala ci na dowiedzenie się. żc zrobiłeś coś niestosownego. Stosowna komunikacja ma zwykle tendencję do bycia w pewnym stopniu niewidzialną dla uęze*uiic/ąc)xłi w niej osób. Tylko wtedy, gdy komunikacja jest niestosowna, wywołuje sankcje wskazujące, żc jakaś zasada została złamana.

Skuteczność

Skuteczność opisuje utopień, w jakim komunikacja doprowadza do osiągnięcia oczekiwanego rezultatu. Wszyscy dążymy do zrealizowania naszych celów i intencji w interakcjach z innymi. Możesz zadzwonić do kogoś tylko po to. hy pożyczyć od niego notatki, zaprosi kogoś nu randkę, prowadzić rozmowę o pną albo przemawiać do grupy, by przekonać ich do popierania twojej propozycji W ten speysób komunikacja jest funkcjonalna (zob. Rozdział l) - służy wykonaniu pewnego zadania. Kultura, społeczeństwo, polityka, rcligia. biznes, konflikt i zwiądi są osiąg.mc przez interakcję, przez zacłiowania komunikacyjne. Oczywiste jest, te bycie kompetentnym wymaga od osoby zdolność i do wypełniania podMdHuwjtJi zadań komunikacyjnych w życiu codziennym. W tym znaczeniu, kompetemp dotyczy stopniu, w jakim ludzie są skuteczni w osiąganiu cckSw za pnmmj komunikacji.

Skuteczna komunikat ja jest kiilr powiązana z pojęciem celów (Argylf. hnahum. <>rabam. 1981). Cele są rezułmranu, tnmiar.iini lub dążeniaim p» SZiikfwanymi w komunikacji. Cele i funkcje są ze tobą związane, ale nie są łożu Hi r (dr tą preferowanymi wynikami, które kwnunikacju może bądź nie skutccni osiągnąć. zwłaszcza gdy liiiilu.jonuje w sposób dalrkl od zamierzonych intencji Ni przykład, jrzrb /apias/asz kogoś do kina. to możesz mieć oczywistą jittciKK poznania urj osoby « obcjrzenia filmu. Drugą osobę mo/r to jednak dopro* • do wniosku, ze jesteś zainteresowany związkiem uczuciowym.

RnałrW 2. Modę* fccmptfmgi toimimkacy

Chociaż osiąga** swoje cele dzięki komunikacji, nic zawsze zdajesz tubie sprawę ze wszystkich celów. Na przykład, możesz, nie zdawać snbie sprawy, że chrćsz negocjować w sprawie podwyżki, dopóki nie rozpocznie «ę dyskusja z szefem na temat oceny twojej pracy. Jeżeli uznasz, ze jednym z twoich celów m negocjac je w sprawie podwyżki, to rozmowa o trudnościach, jakie przeżywasz ze swoimi współpracownikami, najprawdopodobniej nic będzie funkcjonalna.

Skuteczność jest definiowana w terminach „oczekiwanych" rezultatów Nie U/JUU4I to jednak, żc efektywna komunikacja jest zawsze satysfakcjonująca. Czasami musisz. wybierać mniejsze zło. Na przykład, kłótnia z kimś może przynieść korzystne lub niekorzystne rezultaty. Kłótnia / szefem w procy może pomóc w u/yskaniu podwyżki, a kłótnia z partnerem może doprowadzić do ponownego określeniu waszego związku i poprawienia go Nawet jeśli kłótnie przynoszą pozytywne efekty, większość Łudzi traktuje takie konflikty jako negatywne i mało satysfakcjonujące. Jak można być niezadowolonym. ale ciągle skutecznym? Odpowiedź jest bardzo prosta.

Ludzie tnogą nic lubić kłótni na ważne tematy. Mimo to jasne jest, ze istnieją lepsze i gorsze sposoby spierania się. Czy wolałbyś, żeby ktui na ciebie krzyczał i cię krytykował czy raczej spokojnie określał problemy związane z twoim stanowiskiem?

Nawet jeśli możesz dę czuć niewygodnie w obu sytuacjach, w kulturze _

Ameryki Północnej spokojna dyskusja jest traktowana jako mniej tęrmrmt. en m niezadowalająca niż krzyki i wrzaski: Stąd skuteczność czasami ozna- Cr»m io±n.» ve cza wybór ntnięj problem itycznegn działania, nawet w sytuac ji, gdy wszelki możliwy przebieg d/ułan jest postrzegany jako negatywny.

Skąd wiesz, ety byłeś skuteczny? Na ogół twoja skuteczność ui coś, co tylko ty potrafisz określić. Zazwyczaj sądna. ae jesteś skuteczny, kiedy uzyskujesz (ł) coś, co cenisz, (2) coś, co założyłeś, że jest twoim celem (be/ względu na id. na Ile świadomy był to cel) oraz (3) coś. czemu poświęciłeś jakiś wysiłek, by to uzyskać (Scihołd. Spćtzberg. 1982). Odwrouue do nonwnnin. która jest oceniana przez innych ludzi, skuteczność to coś, co określasz tylko ty dla samego uebie, ponieważ, tylko ty wiesz, ery oriągnąlrł. oczekiwany rezultat.

2.1.2. Schemat kompetencji

Po/nałc* trzy możliwe standardy kompetencji - klarowność, nuwowinm i skuteczność — i jak zauważyłeś, każdy z nich zależy od pozostałych. Ponieważ klarowność jest tylko wtedy kompetentna, jplyjeu stosowna i skuteczna, w rzeczy* wirniki istnieją tylko dwa standard) kompecemp komunikacyjnej. Jeżeli wt-nmcim jkh| uwagę możliwość, żc ktoś mnąc być postrzegany jako niestosowny * me-skinecrny. to istnieją ełtery możliwe kombinat je komunikat j< Osoba inożr być: (I) niestmowna i-nieskuteczna. (2) wotoamna i skuteczna. (3) stowmoa l mr •kuirc/na ora/ (4) stosowna i tkiitrcrna.

1'iriwwt możliwy ijNaśl) komunikowania jest zarazem niestosowny i tne-•luicc/m Reprezentuje on zminimalizowany rodny inuiakcp. w której Jakas