3582278258

www.dilettante.pl

COMMEDIA DELLARTE

SLAJD 1. TYTUŁ

WSTĘP

SLAJD 2. EUROPA XVI/XVII WIEKU

Commedio deWarte pojawiła się we Włoszech na początku XVI wieku jako zjawisko wyjątkowe na tle elitarnej, erudycyjnej kultury epoki odrodzenia.

Na początek spróbujmy naszkicować zjawiska, jakie towarzyszyły narodzinom komedii deWarte i jej zaistnieniu w innych krajach europejskich. W tym celu „przenieśmy się" do ówczesnej Europy (najważniejsze informacje):

•    Anglia: panowanie Elżbiety I -» teatr plebejski i dworski -» William Szekspir

•    Francja: panowanie Ludwika XIII i Ludwika XIV -» schyłek wielkich misteriów, prężnie rozwijająca się scena dworska, narodziny klasycyzmu

-» Jean Baptiste Radne, Molier

•    Hiszpania: panowanie Filipa II i Filipa III -» Złoty Wiek kultury hiszpańskiej -» twórczość Lope de Vegi, Calderona -» rozkwit autos sacramentales

SLAJD 3. TEATR WŁOSKI W XVI/XVII WIEKU

Włochy w XVI wieku były podzielone na wiele księstw, a głównymi ośrodkami kulturalnymi były miasta, w których mieściły się dwory wielkich rodzin książęcych oraz ośrodki uniwersyteckie. Do najważniejszych należały: Rzym, Florencja, Ferrara, Padwa, Bolonia. Na dworach w dobie renesansu i baroku działały teatry wystawiające odkrytą na nowo klasykę grecką i rzymską (Sofokles, Eurypides, Plaut, Teren-cjusz). Były to teatry elitarne, intelektualne, oparte na literaturze i służące jej odczytywaniu. We Włoszech wykształcił się w tym czasie nowy rodzaj sceny, tzw. scena pudełkowa, w dekoracjach zaś stosowano nowo odkrytą perspektywę malarską.

SLAJD 4. NAJWAŻNIEJSZE SCENY WŁOSKIE

•    Teatro Olimpico -» architekt Andrea Palladio ■* Vincenza, 1584 rok

•    Teatro Farnese -» Parma, 1618 rok

COMMEDIA DELLARTE

SLAJD S. NARODZINY

Komedia deWarte była na tym tle zjawiskiem wyjątkowym. Powstała ok. 1550 roku i przez około dwa stulecia była nieodzowną częścią europejskiej kultury teatralnej. Była spadkobierczynią i kontynuatorką tego typu teatru, który wywodził się z jarmarcznych występów antycznych rzymskich mimów, improwizowanych komediowych scenek rodzajowych, średniowiecznych fars, interludiów, błazenad. Ten rodzaj teatru narodził się w opozycji do innych form renesansowej sztuki scenicznej, głównie jako reakcja na elitarną, hermetyczną i literacką kulturę Włoch tamtego okresu. Komedia deWarte była formą teatru ludowego, opartą na improwizacjach aktorów, którzy grali określone postaci, nie mając wyuczonego tekstu. Operowała galerią charakterystycznych postaci komicznych. Nie była oparta na literaturze, główną rolę w przedstawieniu pełniła zgrabnie skonstruowana intryga. W przeciwieństwie do innych odmian teatru, w komedii deWarte najważniejszy był nie autor-dramatopisarz, lecz AKTOR. Był to teatr „czysty", oderwany od literatury.

SLAJD 6. SCENA

Spektakle odgrywane przez artystów deU'arte mogły odbywać się wszędzie - na placach miejskich, jarmarkach, a także w zamkniętych przestrzeniach sal pałacowych. Nie wymagały bowiem ani stałej sceny, ani teatralnej maszynerii.

www.mik.krakow.pl

miK

COMMEDIA DELL'ARTE |    1