20191

Merkantylizm (Europa Zachodnia XVI - XVII w.) - doktryna, która stworzyła zasadnicze podstawy ukonstytuowania się przedsiębiorstwa jako jednostki gospodarczej. Byl to system społeczno-ekonomiczny. który zmierzał do zbudowania potęgi politycznej państwa na podstawie jego potęgi gospodarczej.

Narzędzia tego rozwoju stanowiły:

•    tworzenie przez państwo własnych manufaktur, kopalni i in. Pizedsiębioistw produkcyjnych,

•    gromadzenie zasobów kruszcowych

•    podatki.

•    rozwój administracji gospodarczej.

•    pojawienie się kredytu publicznego.

•    rozwój bankowości.

•    wynalazki techniczne i ich zastosowanie w działalności gospodarczej.

Gł. przedstawiciele: Th. Miui. A. Serna, J. B. Colbert. w Polsce: A. M. Fredro. W. Gostkowski. M. Kopernik.

Liberalizm - (zaczął się fonnować w Europie Zach. Od końca XVII w. Jako ideologia rodzącej się buiżuazji. kontynuacja w XVII w. I XIX) - doktryna głosząca, że państwo powinno pozostawić wszystkim jednostkom gospodarczym swobodę działania. Działalność gospodarcza stała się wyłącznie kwestią samych podmiotów gospodarczych -przedsiębiorstw, które decydowały: co. kiedy. jak. gdzie i za pomocą czego i przy pomocy kogo produkować i sprzedawać.

Narzędzia realizacji:

•    zniesienie feudalnych ograniczeń wiążących cliłopów,

•    zniesierue ograniczeń krępujących rozwój, rzemiosła przemysłu i liandłu.

Gł. przedstawiciele: Smith. Ricardo (frzjokraci).

Interwencjonizm - (rozpoczął się w okresie międzywojennym w USA i Europie Zach., rozwinął się na szeroką skalę - II wojna św.) - całokształt polityki gospodarczej państwa mającego na celu wpływanie na rozwój gospodarki, gł. przeciwdziałanie kryzysom i przyspieszenie wzrostu gospodarczego. Powstał na skutek kryzysów gospodarczy cli i polegał min. na zerwaniu z zasadami wolnego liandłu i przywróceniu protekcjonistycznego systemu celnego. Po I wojna św. W wielu państwach europejskich zaczęto tworzyć przedsiębiorstwa państwowe oraz nacjonalizować przedsiębiorstwa prywatne.

Gł. przedstawiciele: J. M. Keynes

Etatystyczna gospodarka planowa (kraje socjalistyczne 1945-1989) - rynek został zastąpiony planem centralnym określającym:

•    wielkość produkcji.

•    strukturę produkcji.

•    środki realizacji.

Stosowanie do potrzeb gospodarki i społeczeństwa.

Własność indywidualna zastąpiona społeczną. Przedsiębiorstwa sprowadzono do roli wykonawcy planu centralnego.

WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE

Liberalne

•    interwencjonizm państwowy ma być ograniczony do wprowadzenia, utrzymania i utrwalenia wolnej konkurencji.

•    opieka społeczna jest wyjątkiem a nie regułą, wiruia mieć cliaiakter jednostkowy a nie grupowy,

•    tylko efektywne przedsiębiorstwo może liczyć na pomoc.