Zadanie 1. (0-2)
Biotechnologia jest dziedziną nauki wykorzystującą wiedzę biologiczną do opracowywania technik umożliwiających wykorzystywanie wirusów, organizmów oraz ich elementów do celów użytkowych. Jest to stosunkowo nowa dziedzina nauki, chociaż procesy biotechnologiczne człowiek wykorzystywał już w starożytności. Stąd też wyróżnia się biotechnologię klasyczną (tradycyjną) i molekularną.
a) Określ, które z wymienionych procesów są przykładami biotechnologii tradycyjnej, a które - biotechnologii molekularnej. Wpisz znak X w odpowiednie miejsca tabeli.
Biotechnologia |
Biotechnologia | ||
tradycyjna |
molekularna | ||
1. |
produkcja piwa z wykorzystaniem drożdży | ||
2. |
tworzenie transgenicznych roślin | ||
3. |
produkcja insuliny przez bakterie | ||
4. |
krzyżowanie organizmów odmiennych ras |
b) Zaznacz nieprawidłowe uzasadnienie stwierdzenia mówiącego o tym, że biotechnologia
molekularna ma przewagę nad biotechnologią tradycyjną.
A. Dzięki zdobyczom biotechnologii molekularnej możliwe jest uzyskanie genetycznie zmodyfikowanych roślin odpornych na szkodniki oraz ograniczenie stosowania pestycydów w uprawach.
B. Dzięki transgenicznym bakteriom jest możliwa walka z zanieczyszczeniami środowiska.
C. Zastosowanie technik biotechnologii molekularnej umożliwia uzyskanie pożądanych cech u organizmów przy niższym nakładzie finansowym niż w wypadku biotechnologii tradycyjnej.
D. Zastosowanie technik biologii molekularnej umożliwia otrzymanie organizmu o cechach niewystępujących wśród osobników jego gatunku.
Zadanie 2. (0-3)
Enzymy restrykcyjne wykorzystywane w inżynierii genetycznej występują naturalnie w komórkach bakterii. W ich wnętrzu pełnią funkcje ochronne, tnąc DNA bakteriofagów lub obcych organizmów. U żyjącej w gorących źródłach bakterii Thermus aąuaticus występuje enzym restrykcyjny, który rozpoznaje sekwencję 5'-TCGA-3' i rozcina ją między T i C. Działaniu tego enzymu poddano niżej przedstawioną cząsteczkę DNA.
5-GACCTTAGGTCGAATTCGAGGCCTATCCAT-3’
3-CTGGAATCCAGCTTAAGCTCCGGATAGGTA-5'
a) Podaj liczbę fragmentów, które powstaną po przecięciu DNA przez enzym.
b) Podaj liczbę par zasad, z których będzie się składał każdy z powstałych fragmentów.
c) Określ, czy w wyniku działania enzymu powstałe fragmenty DNA będą miały lepkie czy tępe końce. Uzasadnij swoją odpowiedź.
a) Poda) numer elementu schematu (I-III) ilustrujący zjawisko elektroforezy.
b) Określ, jaki ładunek mają cząsteczki DNA w żelu.
c) Wyjaśnij, od czego zależy prędkość przemieszczania się cząsteczek DNA w żelu.
Zadanie 4. (0-1)
Etapem wielu badań biotechnologicznych jest identyfikacja komórek mających określony gen lub wersję genu. Wyszukiwanie takich komórek jest możliwe poprzez zastosowanie różnych metod, jedną z metod jest hybrydyzacja DNA z sondą. W tej metodzie wykorzystuje się znakowaną izotopowo lub fluorescencyjnie sondę DNA, komplementarną do szukanej sekwencji genu. Sondę wprowadza się do roztworu zawierającego rozdzielone nici DNA z próbki Wiąże się ona z komplementarnym odcinkiem, a znakujący ją radioizotop lub barwnik fluorescencyjny pozwała na identyfikację, inna metoda, zwana metodą immunologiczną, polega na wykryciu obecności produktu genu, czyli białka lub jego fragmentu.
Zaznacz zdanie poprawnie informujące o zastosowaniach przedstawionych wyżej metod.
A. Metody wykrywania transgenicznych bakterii zawierających wstawioną sekwencję DNA opierają się zawsze na hybrydyzacji wstawionej sekwencji DNA z sondą.
B. Metoda wykrywania genu przez wyszukanie jego produktu może być stosowana jedynie wtedy, gdy jest znana sekwencja nukleotydowa danego genu.
C. Metoda wykrywania genu poprzez wyszukanie jego produktu opiera się na reakcji antygen-przeciwciato.
D. Zastosowanie znakowanej sondy jest efektywne pod warunkiem, że szukana sekwencja jest aktywnym genem - ulega transkrypcji i .translacji
I
n