1. John Locke (1632-1704)- empiryzm, „Myśli o wychowaniu": ważny autorytet rodziców, należy zachować umiar w środkach dyscyplinujących, z wiekiem dziecko coraz bardziej rozumne
2. Jean Jacąues Rousseau- naturalizm, do 12 r. ż. dziecko nie potrafi rozumować, kieruje się impulsami i uczuciami, należy je wychowywać w sposób naturalny, nie stosując przymusu, co umożliwi mu właściwy rozwój, kompromis między skłonnościami indywidualnymi i wymogami społecznymi, dziecko nie iest miniatura dorosłego
3. Johann Nicolaus Tetens (1736-1807)- „Badania filozofa nad naturą ludzką i jej rozwojem": relacja między rozwojem duchowym i cielesnym, geneza i zakres różnic indywidualnych, zmian regresywnych i progresywnych, rola aktywna człowieka- twórca własnego rozwoju, procesy adaptacyjne w okresie starości
4. Jędrzej Śniadecki (1786-1838)- „Teoria jestestw organicznych", podział:
a. życie płodu
b. epoka niemowlęca (do pierwszych zębów)
c. dziecinna (do zębów stałych)
d. młodzieńcza (do całkowitego rozwinięcia organów płciowych)
e. dojrzewania (do południa życia)
f. trwania (do 50 r. ż.)
g. starość (zgrzybiałość)
5. Jan Śniadecki- ?
Okresy rozwojowe w dziejach psychologii rozwojowej wg Cairnsa 1983:
• formatywny (1882-1912) - praktyka
• środkowy (1913-1946)- instytuty, placówki naukowe, rozproszenie, kwestie szczegółowe
• nowoczesny (1947-1982)- ekspresja, dojrzewanie nurtów teoretycznych, metodologia
Ważne daty:
• 1879- W. Wundt pierwsze laboratorium psychologii eksperymentalnej w Lipsku
• 1882- Wilhelm Preyer „Dusza dziecka", początek psychologii rozwojowej, spostrzeżenia nad umysłowym rozwojem człowieka w pierwszych latach życia
Przedstawiciele psychologii rozwojowej:
1. Stanley Hall (1844-1924)- ojciec amerykańskiej psychologii rozwojowej, Boston- wykłady o rozwoju dziecka, czasopismo „Journal of Genetic Psychology), sekcja badań nad dzieckiem, rekaoitulacia- ontogeneza skrótem filogenezy, dziecko jest egocentryczne
2. James Baldwin (1861-1934)- „Mental development of the child and the race", epistemologia genetyczna i teoria rozwoju poznawczego, zmiany osobnicze mogą wpłynąć na zmiany gatunkowe, między środowiskiem a dziedzicznością jako czynnikami rozwoju nie ma sprzeczności, wtoku ewolucji gatunków iw ontogenezie rozwój świadomości, ewolucyjne procesy adaptacji wraz z