Wstąp
W warunkach gospodarki rynkowej niemal każda decyzja gospodarcza, finansowa lub inwestycyjna zawiera w sobie elementy niepewności i ryzyka. W konsekwencji proces decyzyjny potrzebuje ciągłego dopływu informacji i wykonywania na ich podstawie analiz ekonomiczno-finansowych należących do podstawowych elementów zarządzania strategicznego.
Podstawowymi materiałami do przeprowadzenia analizy finansowej są: zweryfikowane bilanse i rachunki wyników za lata poprzednie. Głównym celem analizy finansowej jest ocena realności założeń firmy na okres kredytowania w zakresie efektywności finansowej (planowanej wielkości sprzedaży, kosztów i zysku) oraz sytuacji majątkowo-płatniczej (przewidywanej wartości majątku trwałego i obrotowego oraz przewidywanych zobowiązań wobec banku i pozostałych wierzycieli).
Analiza finansowa może przebiegać w różnych kierunkach, a mianowicie może być prowadzona jako analiza porównawcza, analiza strukturalna oraz analiza wskaźnikowa wielkości wykonanych (ex post) oraz przede wszystkim wielkości prognozowanych (ex antę). Analizy te mają głównie na celu ustalenie trendów kształtowania się danych finansowych, porównanie pozycji firmy z sytuacją w branży.
Analiza porównawcza, polega na porównaniu poszczególnych danych sprawozdawczych między sobą w kolejnych okresach (np. kształtowanie się w kolejnych latach wielkości sprzedaży). Ten sposób analizy w polskich warunkach musi jednak uwzględniać wskaźniki inflacji, może bowiem okazać się, że np. 15% zwiększenie sprzedaży - przy 20% inflacji - oznacza realny jej spadek.
Analiza strukturalna bilansu i rachunku wyników polega na określeniu udziału poszczególnych części składowych w łącznej wartości sprawozdania, np. procentowy udział w aktywach produkcyjnego majątku trwałego w okresie kolejnych lat.
Analiza wskaźnikowa służy do określenia pozycji finansowej firmy, poprzez:
• porównanie aktualnego i przyszłego poziomu współczynników do osiąganych w przeszłości,
• poziomu wskaźników osiąganych przez firmę do wskaźników innych przedsiębiorstw z danej branży,
• poziomu wskaźników osiąganych przez firmę do założeń planu.
Przy przeprowadzaniu analizy wskaźnikowej ocenie poddaje się działalność przedsiębiorstwa pod kątem:
1. efektywności finansowej, rozumianej jako zdolności do generowania zysku netto wystarczającego na finansowanie potrzeb bieżących i rozwojowych,
2. płynności płatniczej, czyli zdolności firmy do terminowej spłaty bieżących zobowiązań,
3. sytuacji majątkowej (wielkość majątku i źródła jego finansowania).