3582316198

I PODSTAWOWE ZAGADNIENI A NAUKI O PAŃSTWIE I POLITYCE

Jako dyscyplina naukowa polityka rozwinęła się dość późno -11 poLXXw. Jest to nauka empiryczna. Polityka ma bardzo bogatą tradycję filozoficzno-antyczną. Filozoficzne podejście przejawia się w planowaniu idealnych modeli. Jednak w antyku koncepcje polityczne (filozoficzne, filozofia polityki) były idealne, „zbyt idealne".

Granice polityki

-    między polityką a filozofią polityczną

między polityką a historią państwa (polityka szuka uogólnień, modeli uniwersalnych np.; z przeszłości, lustoryk szuka szczegółów, kiedy? gdzie?)

między polityką a prawem publicznym jprawnik nie pyta „dlaczego tak jest"?, ale „jak jest" np.; przepis w konstytucji- w teorii prezydent Francji jest silniejszy od prezydenta w Finlandii, ale w praktyce j est odwromie.

Przedmiot nauki o państwie i polityce

-    władza

-    instytucje polityczne (struktury)

-    interesy polityczne

-    idee, myśli polityczne

-    siły, ruchy, partie polityczne

-    stosunki polityczne (MY i WY (rządzący rządzcni)a także międzynarodowe).

Zachowania polityczne (w sferze publicznej).

Rozwój nauk politycznych

1)    XIXw. - SZKOLĄ NIEMIECKA- Max Weber

2)    S zlany Zajednoczone- lata 20. XX w. Silnie związana z socjologią, znaczny wkład w empiryczną naukę o polityce.

3)    Francja- lata 50 XX w. —wyodrębniła się nauka Alexis de Tocqueville i Moris Duverger (współczesna politologia).

4)    Szwecja- wcześnie powstały nauki o polityce jako kierunek akademicki, autonomiczny.

Funkcje polityki

1)    opis rzeczywistości, zjawisk itp.

2)    Wyjaśniająca- eksplikacyjna.

3)    Prognozująca- możliwości przewidywania

4)    Ideologiczna, instrumentalna.

Teorie polityczne

1)    behawioralna

2)    konfliktowa

3)    wyboru społecznego

4)    systemowa itp.

Metody badawcze politologii- metodologia (często zaczerpnięte z innych dziedzin np.; socjologii).

1)    Historyczna - spojrzenie historyczne, geneza zjawisk, faz, procesów rozwojowych.

2)    Statystyczna-jakościowe, ilościowe zmienne.

3)    Systemowa - (politologia amerykańska) system wykorzystywany do analiz rzeczywistości politycznej.

4)    Porównawcza - współcześnie rozwijana Teoria gier (pocli. z USA) szukanie prawidłowości w' zachowaniach.

II Państwo - geneza, istota, definiowanie L Arystoteles

państwo to wynik naturalnego rozwoju

etapy rozwoju rodzina (gospodarstwo domowe) => gmina => państwo

państwo to wspólnota doskonała, która jest kresem ewolucji form organizacji życia społecznego

„człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie"

podział na wolnych i niewolnych

3 rodzaje związków międzyludzkich l) pan - niewolnik 2) ojciec - dzieci 3) mąż - żona wspólnota państwowa jest rezultatem naturalnego zachowania się jednostek 3 podstawowe czynniki władcze- obradujący, sądzący i rządzący

polis jako organizacja suwerenna i wszechogarniająca człowieka, wyznaczona przez porządek naturalny, istniejący

dla zapewnienia ludziom dobrego życia i bezpieczeństwa

ustrój dobry w jednych warunkach może okazać się zły w innych

dobre formy: monarchia, arystokracja i politea

złe formy: tyraiua. oligarchia i demokracja

2. Gumplowicz

występowały w społeczeństwie pierwotnym grupy ludzkie w postaci hord i plemion stosunki między tymi grupami cechuje tuenawiść i wrogość

-    jedne hordy podbijają drugie, czynią z nich niewolników, każą na siebie pracować państwo służy lepszemu zachowaniu gatunku podbój słabszego przez silniejszego każde państwo powstało poprzez akt siły

podział na rządzących i rządzonych opiera się na odmienności pochodzenia i ras

państwo ma służyć „stworzeniu wyższych warunków istnienia, pierwotnie tylko dla względnie malej grupy społecznej" rozwój ma na celu zdobywanie coraz większego dobrobytu siedem zasadniczych cech państwa

1)    najdoskonalsza forma organizacji społeczeństwa

2)    władcze mniejszość panuje nad większością poddanych

3)    między poddanymi a panującymi zachodzi różnica ras

4)    stosunki panowania określa prawo państwowe

5)    państwo powstaje na drodze walki i podboju 6} jest geograficzną siedzibą ludności (obywateli)

7) dwa państwa łączy przyjaźń tylko ze względu na wrogość wobec państw trzeciego (pokój to okres między wojnami i służy przygotowaniu do wojny) w państwie rozwijają się naród, klasy i stany 3 klasy => 1) zwycięzcy 2) stan średiu    3) zwyciężeni

3. Hobbes