I PODSTAWOWE ZAGADNIENIA NAUKI O PAŃSTWIE I POLITYCE
Jako dyscyplina naukowa polityka rozwinęła się dość późno -II poŁXXw. Jest ro nauka empiryczna. Polityka ma bardzo bogatą tradyc ję filozoficzno-antyczną. Filozoficzne podejście przejawia się w planowaniu idealnych modeli. Jednak w antyku koncepcje polityczne (filozoficzne, filozofia polityki) były idealne, „zbyt idealne".
Granice polityki
- między polityką a filozofią polityczną
między polityką a historią państwa (polityka szuka uogólnień, modeli uniwersalnych np.; z przeszłości, historyk szuka szczegółów, kiedy? gdzie?)
między polityką a prawem publicznym )prawnik nie pyta „dlaczego rak jest"?, ale „jak jest" np„ przepis w konstytucji- w teorii prezydent Francji jest silniejszy od prezydenta w Finlandii ale w praktyce j est odwrotnie.
Przedmiot nauki o państwie i polityce
- władza
- instynicje polityczne (struktury)
- interesy polityczne
- idee, myśli polityczne
- siły, ruchy, partie polityczne
- stosunki polityczne (MY i WY (rządzący rządzcińja także międzynarodowe).
Zachowania polityczne (w sferze publicznej).
Rozwój nauk politycznych
1) XLXw. - SZKOŁA NIEMIECKA - Max Weber
2) S zlany Zajednoczone- lata 20. XX w. Silnie związana z socjologią, znaczny wkład w empiryczną naukę o polityce.
3) Francja- lata 50 XX w. — wyodrębniła się nauka Alexis de Tocquevilłe i Moris Duverger (współczesna politologia).
4) Szwecja- wcześnie powstały nauki o polityce jako kierunek akademicki, autonomiczny.
Funkcje polityki
1) opis rzeczywistości, zjawisk itp.
2) Wyjaśniająca- eksplikacyjna.
3) Prognozująca- możliwości przewidywania
4) Ideologiczna, instrumentalna.
Teorie polityczne
1) behawioralna
2) konfliktowa
3) wyboru społecznego
4) systemowa itp.
Metody badawcze politologii- metodologia (często zaczerpnięte z innych dziedzin np.; socjologii).
1) Historyczna - spojrzenie lustoryczne, geneza zjawisk, faz, procesów rozwojowych.
2) Statystyczna-jakościowe, ilościowe zmienne.
3) Systemowa - (politologia amerykańska) system wykorzystywany do analiz rzeczywistości politycznej.
4) Porównawcza - współcześnie rozwijana Teoria gier (poch. z USA) szukanie prawidłowości w zachowaniach.
11 Państwo - geneza, istota, definiowane
1. Arystoteles
państwo to wynik naturalnego rozwoju
etapy rozwoju rodzina (gospodarstwo domowe) => gmina => państwo
państwo to wspóhiota doskonała, która jest kresem ewolucji form organizacji życia społecznego
„człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie"
podział na wolnych i niewolnych
3 rodzaje związków międzyludzkich 1) pan - niewolnik 2) ojciec - dzieci 3) mąż - żona wspóhiota państwowa jest rezultatem naturalnego zachowania się jednostek 3 podstawowe czynniki władcze, obradujący, sądzący i rządzący
polis jako organizacja suwerenna i wszechogarniająca człowieka, wyznaczona przez porządek naturalny, istniejący
dla zapewnienia ludziom dobrego życia i bezpieczeństwa
ustrój dobry w jednych warunkach może okazać się zły w> innych
dobre formy, monarchia, arystokracja i politea
złe formy: tyrania, oligarchia i demokracja
2. Gmnplowicz
występowały w społeczeństwie pierwotnym grupy ludzkie w postaci hord i plemion stosunki między tymi grupami cechuje nienawiść i wrogość