Istota uwarunkowania badania
Kapitalizm - przez Jego narodziny cywilizacja europejska wyłamała się z feudalnej organizacji życia społecznego
1 gospodarczego. Już we wczesnej fazie rozwoju wykazywał międzynarodowe właściwości: obrót kapitału, rynek międzynarodowy, międzynarodowy podział pracy, geograficzna ekspansję najwyżej rozwiniętych państw
Merkantylizm, internacjonalizacja, ad hoc
Od pokoju westfalskiego (1648) stała tendencja do tworzenia systemów równowagi sił, pojmowanego jako pewien porządek międzynarodowy.
Możliwość ekspansji zamorskiej również łagodziła potencjalne niebezpieczeństwo konfliktów w Europie.
2 połowa XVIII - wielka transformacja - powstaje kapitalizm przemysłowy. Rozwój społeczny i ekonomiczny narodów osiągnął moment w którym jego kontynuacja wymagała stałego przekraczania granic państwowych.
Rudymenty współzależności międzynarodowej
1857 - pierwszy kryzys gospodarczy o zasięgu międzynarodowym.
W XIX wieku stosunki „stały się istotnie międzynarodowe" - angażują nie tylko rządzących, ale i rządzonych, a przedmiotem obrotu były materialne i niematerialne wytwory całego społeczeństwa. Wymuszało to formalnoprawna, instytucjonalną regulację różnego rodzaju powiązań, międzynarodowych. Pod koniec XIX wzrosła liczba zawieranych konwencji i innych porozumień międzynarodowych.
Kongres Wiedeński - nowy porządek na świecie, koniec wojen napoleońskich. Koncert Europejski - dyrektoriat 5 mocarstw (Francja, Austria, Prusy, Anglia) - Primus Inter pares - decydują o losach Europy, zapewniają względną stabilność i zasady rodzącej się gospodarki światowej
Imperializm - agresywny egoizm i ekspansywny nacjonalizm, wyrastające z przekonania, iż interesy partykularne mogą być realizowane bez względu na interesy narodowe i państwowe innych państw, wbrew nim, a nawet ich kosztem.
Kongres Berliński 1885 - zakończono podział świata - nic nie pozostało już do podziału.
Nowe strefy wpływów, rynki zbytu i zaopatrzenia można było osiągnąć wyłącznie na drodze wojny
1919 na mocy traktatu wersalskiego powstałą Liga Narodów - pierwszy światowy system bezpieczeństwa zbiorowego. W jej ramach podpisano w 1928 pakt Brianda -Kelloga, które delegalizował wojnę agresywną i nakazywał państwom rozwiązywanie sporów za pomocą środków pokojowych
Stos inki międzynarodowe zachodzą między uczestnikami życia międzynarodowego (tworzą społeczność międzynarodową):
a) Najważniejsze z nich to państwa, które jednocześnie w świetle prawa międzynarodowego, są - i tylko one - pierwotnymi, pełnymi i suwerennymi podmiotami prawa międzynarodowego. Są niezmiennie podstawowymi składnikami rzeczywistości międzynarodowej
b) Niepaństwowi uczestnicy:
a. Organizacje międzynarodowe: ponadnarodowe - UE, międzynarodowe, pozarządowe,
korporacje transportowe, ruchy międzynarodowe - międzynarodówki, instytucje prywatne
Wraz ze wzrostem potrzeb wewnętrznych oraz wynikających z konieczności reagowania na wyzwania zewnętrzne wzrasta aktywność międzynarodowa państw. W konsekwencji nierzadko pojawiają się z woli państw nowi, niepaństwowi uczestnicy stosunków międzynarodowych, których zadaniem jest rozwiązywanie nowych problemów.
Polityka zagraniczna - jest to aktywność wykazywana wobec innych uczestników (państw, aktorów niepaństwowych), wobec zachodzących między nimi relacji, a także wobec cech nieodłącznych rzeczywistości międzynarodowej. Podejmując taką aktywność, państwa dożą do utrwalania liir kreowania sytuacji korzystnych oraz zapobiegania lub przeciwdziała niekorzystnym
Środowisko międzynarodowe - uczestnicy, ich pozycja, czynniki determinujące stosunki międzynarodowe, relacje zachodzące między różnymi elementami rzeczywistości międzynarodowej
Stosunki międzynarodowe (utożsamiane z procesami oddziaływań międzynarodowych) - wzajemne oddziaływanie wszystkich składników rzeczywistości międzynarodowej, zarówno aktywnych, jak i tych, które oddziaływania warunkują: wzmacniają, osłabiają czy zniekształcają.
Wzrastająca interpenetracja - wzajemne przenikanie się wszystkich dziedzin stosunków międzynarodowych Uwarunkowania stosunków międzynarodowych: czynniki wewnętrzne i zewnętrzne
a) Czynnik geopolityczny - geograficzne uwarunkowanie zjawisk politycznych
b) Czynnik geo - ekonomiczny
c) Czynnik demograficzny
d) Czynnik narodowościowy - struktura narodowościowa ludności państwa