page0241

238

świętych i silny wiarą, że Pan przez jego usta poda to co dla słuchaczy na pożytek duchowy najpotrzebniejsze, wstępuje na kazalnice.

Makowski w mowie pogrzebowej Birkowskie-go woła:

„Cóż ja mam rzec o tym samowładcy, który umysły hołduje i prawie przymusem na co chce niewoli?'*

Zarzucają Birkowskiemu, że przebywanie w o-bozach nauczyło go tych wyrazów szorstkich i szczególniej według dzisiejszych pojęć, zanadto dosadnych, jakie się czasem napotykały w jego kazaniach; lecz wypływało to raczej ze wstrętu jego do wszelkich ozdób retorycznych i z przekonania, że kaznodzieja powinien słuchaczom podawać prawdę w sposób najprostszy. Mówił ją też Birkowski śmiało w oczy każdemu; nie było żadnego względu, któryby go mógł powstrzymać. Oprócz mowy na pogrzebie Skargi, wielu jeszcze najpierwszych panów koronnych uczcił wymową swoją. Nie pochlebstwo zaś pobudzało go czcze kadzidła nieboszczykom palić, ale raczej pragnął ducha, który owe martwe zwłoki opuścił, przenieść w żyjących.

Na pogrzebie Jana Karola Chodkiewicza, rozrzewnia słuchaczy' takiemi wstępneini słowy;