maistre o papiezu014901

149

. f

Oskarżają Papieża, że wysyłał” zbyt wielu legatów, ale to jedynie dla tego, że nie mógł zaufać soborom prowincjonalnym, a Fleury który nie jest podejrzanym, i któryby przeniósł te sobory nad legatów 1), zgadza się przecież, że jeżeli prałaci tak bardzo lękali się przybycia legatów, to dla tego. śe czuli się winnymi prze-dajnośfii, i widzieli zbliżających się ku sobie sędziów Słowem już nie byłoby kościoła, mówiąc po ludzku, nie miałby już formy zewnętrznej, nie miałby wewnętrznego porządku, a wkrótce i imienia, bez nadzwyczajnego \vdania się Papieżów, którzy zastępując miejscowe władze zbłąkane albo zepsute, rządzili sposobem bardziej bezpośrednim dla przywrócenia porządku.

Nie byłoby już równie monarchii Europejskiej, gdyby monarchowie nie byli znaleźli na swej drodze straszliwej zapory: mówiąc zaś w tej chwili tylko o Grzegorzu VII, wątpię, ażeby każdy prawy człowiek nie podpisał się jia sąd. zupełnie bezinteresowny, jaki o nim wydał historyk rewolucyj Niemieckich. „Proste zestawianie faktów“ powiada on „okazuje, że postępowanie tego Papieża było tern, jakiego każdy maż stałego charakteru i oświecony, byłby się chwycił w podobnych okolicznościach 3). “ Napróżno walczyć przeci iv prawdzie, ludzie mądrzy inuszą ją w końcu uznać.

Rozdział VIII.

i

fr- •    '    . t; o

O NATURZE WŁADZY WYKONYWANEJ PRZEZ PAPIEŻY.

• itł •    / łJniJUiJ <.?"• ro- t?*'rv :    n« !i .?»    «!.•»• u i • <.

Wszystko, co można powiedzieć przeciwko świeckiej potędze papieżów i użytkom jaki z niej robili, mieści się, że tak powiem ześrodkowane, w tych dwóch gwałtownych wierszach, jakie się pojawiły z pióra jednego z urzędników francuzkich.

„Szaleństwo wszechwładzy świeckiej papieżów, zalało Europę krwią i zapełniło fanatyzmem.4)

Proszę o pozwolenie sprzeciwienia się autorowi*! bo nieprawda, iżby papieże kiedykolwiek rościli sobie prawo do świeckiej wszech władzy; nieprawda, aby Władza o jaką się starali, była sza-

. i    ' i jM

1)    IV. Disc , N. II.

2)    Hisl. eccl. liV- LX11, N. 11.

3)    Riyoluzione della Germania, di Garlo Deuina. Firenze, Piatti, in

8vo, tom. II, cap. V, pag. 49.    c    4    1.

4) Lettres sur fliistoire, tom. 11, lett. XXVIII, page222₉ ibid. tet. XLl.