3582316511

Analiza dyskursów medialnych, wykład, semestr letni 2011/2012 Dziennikarstwo 1 Komunikacja społeczna, U stopień Marek Czyżewski, Instytut Socjologii, Uniwersytet Łódzki

Zagadnienia egzaminacyjne

(materiał z wykładu oraz literatura podana w sylabusie oraz w programie zajęć) w każdym przypadku chodzi o omówienie zagadnienia i pełne sformułowanie przykładów

1.    Koncepcja dyskursu J. Habermasa

Dyskurs: To przede wszystkim wymiana argumentów dotycząca prawdziwości, wartości, rozważania interesów i krzywd wszystkich zainteresowanych osób, rozstrzyganie zrozumiałości i poprawności wypowiedzi. Tradycja oświeceniowa. Kategoria normatywna, a nie opisowa. Domaga się poprawności dla dobrej komunikacji i konieczność spełnienia szeregu warunków, żeby układ wypowiedzi można było uznać za dyskurs. Roszczenia ważnościowe (uczestnicy muszą się do nich zobowiązać):

1.    Roszczenie do prawdziwości czyli rozmówcy nie ukrywają przed sobą żadnych faktów.

2.    Roszczenie do normatywnej słuszności. Rozmówcy reprezentują różne poglądy, ale zakładają, że wszystkie są słuszne. Wypowiedzi możliwe do obrony w odniesieniu do wartości. Esencją naszej kultury jest możliwość racjonalnej rozmowy o wartościach. Emanacja rozumu

3.    Roszczenie do zrozumiałości. Komunikacja musi być długotrwała, tak aby strony w pełni zapoznały się z poglądami. Odróżnienie poprawnych i niepoprawnych stwierdzeń.

4.    Roszczenie do szczerości (nieweryfikowalne). Szczerość dyskursu można tylko pokazać ,a nie rozstrzygnąć. Dyskurs jest dyskursem gdy można udowodnić jego prawdziwość, (np. Ratzinger vs. Habermas; problematyczna debata, ponieważ religia nie jest racjonalna.)

2.    Koncepcja dyskursu M. Foucaulta

Nierozerwalny związek władzy i wiedzy. Chodzi o wiedzę praktyczną a nie w sensie poznania rzeczywistości. Chce żądać i opisywać. Mikrofizyka władzy (gdy chcesz coś stworzyć za pieniądze miasta muszą się nachodzić do urzędu).

Dyskurs - nie jest jednoznacznie zdefiniowały; składają się na niego: praktyki komunikacyjne werbalne i niewerbalne. Werbalne komunikaty, nieprzypadkowy dyskurs, nieustrukturalizowany.

3 odmiany władzy-wiedzy

-    suwerenność (władza zakazująca i karząca)

-    dyscyplina (nadzór, normowanie rzeczywistości, panoptyzm)