Rozważania na temat polityki w ramach filozofii;
• Platon -
■ idealne państwo,
■ indywidualizm zagrożeniem dla państwa,
■ państwo ascetyczne (należy dążyć do osiągnięcia celu idealnego, a nie do zdobywania dóbr doczesnych),
■ społeczeństwo jest organizmem,
■ państwo jest tworem pierwotny, jednostka - tworem wtórnym;
• Arystoteles -
■ powstanie państwa - człowiek jest istotą społeczną i tworzy grupy społeczne,
■ państwo jest najwyższą formą uspołecznienia człowieka;
• Machiavelli -
■ natura ludzka jest z gruntu zła,
* badania nad socjotechniką (jak podporządkować sobie ludzi),
* rozważania na temat tego, jakie cechy powinien mieć przywódca;
• T. Hobbes-
■ zakwestionowanie teorii Arystotelesa - polityka, to nie współpraca, a konflikty,
* człowiek jest zły, egoistyczny, zawsze rywalizuje,
* stan przedpolityczny nazywany „stanem natury", w którym panował ciągły chaos i strach; człowiek oddaje się nadrzędnemu władcy, żeby czuć się bezpiecznie
* państwo ma trzymać obywateli w ryzach;
• J. Locke -
■ liberalizm polityczny,
■ człowiek jest istotą racjonalną, skorą do współpracy,
■ „stan natury", to stan wiecznej szczęśliwości, wolności i równości,
■ powstanie państwa na drodze umowy społecznej (władza ustawodawcza, wykonawcza, sądownicza);
• Monteskiusz -
* istnieją powiązania między czynnikami społecznymi a prawami (każde prawo zależy od panujących warunków) i instytucjami politycznymi,
■ prawo dostosowane do charakteru społeczeństwa (religia, obyczaje, handel, bogactwo narodu).
Podstawy socjologii (X1X/XX w.):
• A. Tocqueville-
* rozważania nad społecznymi zasadami funkcjonowania demokracji,
* „O demokracji w Ameryce" - analiza systemu politycznego USA,
* badanie społeczeństwa obywatelskiego,
* nurty pluralistyczne;
• K. Marks -