3582317095

Co to znaczy: (jedno z tych pojęć pojawi się na pewno na egzaniinie)

*    pan teizm

Stanowisko i pogląd religijno-filozoficzny odrzucający istnienie Boga w postaci osoby panteizm utożsamia Boga z przyrodą, wszechświatem czy kosmosem. Przeciwieństwo teizmu.

*    ileizm

Stanowisko religijno-filozoficzne powstałe w Oświeceniu, odrzucające wiarę w Boga, który miałby ingerować w losy świata i człowieka. Wg. deistów Bóg jest tylko „pierwszą przyczyną", stwórcą świata i dawcą praw przyrody.

*    teizm

Stanowisko religijno-filozoficzne zakładające istnienie transcendentalnego, jedynego, osobowego Boga, który cały czas interweniuje w ludzką historię, który jest stwórcą wszechświata i jego opiekunem.

■    ateizm

Stanowisko religijno-filozoficzne zaprzeczające istnieniu Boga lub możliwości jego poznania albo wyrażające brak zainteresowania i obojętność wobec tego zagadnienia. Inne rozumenie to postawa charakteryzująca się świadomym odrzuceniem wiary.

■    nihilizm

Pogląd i postawa oparte na absolutnym negowaniu, relatywizowaniu i odrzuceniu wszelkich norm, wartości, zasad moralnych i konwencji przyjętych i obowiązujących w danej grupie społecznej lub społeczeństwie.

*    relatywizm

Stanowisko filozoficzne, w myśl którego nie istnieją żadne absolutne kryteria wiedzy pozwalające na ocenę wartości poznawczych, etycznych, logicznych, estetycznych itp. Wszelkie zaś normy i wartości kulturowe mają względny (relatywny) charakter.

2. w epistemologii stanowisko przeciwstawne wobec absolutyzmu.

ABSOLUTYZM — doktryna filozoficzna, zakładająca, że wszystkie wartości (np.. dobro, piękno, prawda) są stałe oraz istnieją w sposób obiektywny i niezmienny, niezależnie od poznającego je podmiotu.

*    agnostycyzm

(gnoseologia, teoria dotycząca poznania - możliwości ludzkiego poznania są ograniczone) Pogląd filozoficzny głoszący całkowitą lub częściową niepoznawalność obiektywnej rzeczywistości łub jej fragmentów i rządzących nią praw, a także niemożność udowodnienia prawdziwości takiego poznania, forma sceptycyzmu poznawczego. W religioznawstwie zaprzeczenie istnienia Boga w ogóle lub co najmniej kwestionowanie możliwości jego poznania. Sokrates — „Wiem, że nic nie wiem". Kant - „Niemożliwość poznania rzeczy samych w sobie". Radbruch Postawa umożliwiająca respektowanie i szacunek dla poglądów odmiennych.

*    irracjonalizm

Kierunek w filozofii negujący wartość rozumu i doświadczenia jako narzędzi poznania rzeczywistości, zakładający, że źródłem prawdziwego poznania są różne środki pozarozumowe np. intuicja, objawienie czy medytacja; uznaje również istnienie takich obszarów rzeczywistości, które nie dadzą się w ogóle zwerbalizować.

*    istnieć obiektywnie

to znaczy istnieć niezależnie od woli i świadomości człowieka (człowieków)

*    istnieć subiektywnie

to znaczy istnieć zależnie od woli i świadomości człowieka.

*    system eklektyczny