3582317295

2. Słowo wstępne - ROBOTYKA W XXI WIEKU

Można śmiało zacząć od słów Już starożytni .... Istotnie, właśnie w już starożytności skonstruowano aniołka podającego ręcznik królowi po kąpieli. Wprawdzie nie był to robot w sensie obecnej definicji, ale można uznać tę konstrukcję za protoplastę obecnych robotów. Termin robot pochodzący od słowa czeskiego robota, oznaczającego niewolniczą, pańszczyźnianą pracę, po raz pierwszy został użyty przez czeskiego pisarza Karola Ćapka w fantastycznym dramacie RUR-Z?o6o/ Uniwersalny Rossuma wydanym w 1920 roku. Utwór zyskał dużą popularność i pojęcie robot weszło do niemal wszystkich języków europejskich. Pierwotnie oznaczało sztucznego człowieka.

„... produkować sztucznych robotników to przecież to samo co wyrabiać silniki spalinowe. Produkcja musi być jak najprostsza, a produkt jak najlepszy, jak najpraktyczniejszy...jaki robotnik jest dla fabryki najlepszy?... Taki, który jest najtańszy. Który ma jak najmniej potrzeb. Młody Rossum skonstruował robotnika mającego minimum potrzeb. Musiał go uprościć. Odrzucił wszystko, co bezpośrednio nie wiąże się z wykonywaniem pracy. W ten właśnie sposób zlikwidował człowieka i stworzył Robota..."

Kareł Ćapek: "R.U.R. — Rossum's Universal Robots"—w przesadzie Andrzeja Sieczkowskiego

Dopiero w połowie lat sześćdziesiątych słowo robot uzupełniono przymiotnikiem, tworząc nowe pojęcie robot przemysłowy. W tym znaczeniu ta konstrukcja nie jest kopią człowieka, a jedynie ma za zadanie wyręczać człowieka w wykonywaniu licznych prac, zwłaszcza monotonnych oraz uciążliwych, związanych z procesem produkcyjnym. Tak narodziła się robotyka i od czasu jej powstania budzi zrozumiałe zainteresowanie. Dotyczy to również Polski, chociaż trudno uznać, że jest to kraj w tym względzie przodujący.

Stosunkowo późno, wprowadzono u nas nauczanie robotyki, bowiem kierunek studiów Automatyka i Robotyka został powołany dopiero w 1987 roku. W zakresie robotyki studenci Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej uczestniczą obowiązkowo w przedmiocie Podstawy Robotyki, który jest w całości prowadzony przez Katedrę Automatyki. Studenci mogą również wybierać dodatkowe przedmioty z tego kierunku studiów, prowadzone przez inne Katedry Politechniki Gdańskiej. W nowym programie studiów udział robotyki znacznie zwiększono, podwójnie rozszerzając czas przeznaczony na Podstawy Robotyki oraz wprowadzono nowy przedmiot Mechatronika powstały na bazie przedmiotu Urządzenia Automatyki i Robotyki.

Program wykładów przedmiotu Podstawy Robotyki obejmuje mechanikę i projektowanie robotów, sterowanie robotów, sensorykę i elementy inteligencji maszynowej oraz robotykę przemysłową i ze wzglądu na brak aktualnie przedmiotu Roboty Przemysłowe, program Podstaw Robotyki częściowo zawiera elementy tego pierwszego.

Laboratorium z Podstaw Robotyki jest prowadzone dla studentów odbywających studia na kierunku Automatyka i Robotyka zarówno na Wydziale Elektrotechniki i Automatyki jak i na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej. Ćwiczenia są prowadzone według skryptu Politechniki Gdańskiej współautorstwa: Ryszarda Arendta, Andrzeja Grono, Pawła Kubiaka, Artura Opalińskiego i Piotr Orzechowskiego pt.: „Laboratorium podstaw robotyki”, wydanego pod redakcją Andrzeja Grono.

7