3582318256

HDL należą do łipoprotein bogatych w cholesterol. Na łch powierzchni znajduje się cholesterol wolny i fosfolipidy. We wnętrzu znajduje się cholesterol zestryfikowany i bardzo niewiele trój glicerydów. Trójglicerydy nie są zasadniczym elementem składowym HDL ale pojawiają się na pewnym etapie jako prezent od VLDL Najbardziej charakterystycznym elementem cząstek HDL jest ich dojrzewanie. Pierwszy etap dojrzewania polega na odbieraniu cholesterolu z tkanek obwodowych. Cholesterol lokalizuje się wówczas na powierzchni cząstki. Drugim etapem dojrzewania jest estryfikacja cholesterolu i następnie jego przemieszczanie z powierzchni do wnętrza. W formie tzw. natywnej, czyli tej która dopiero musi dojrzeć, cząstki HDL przyjmują postać dyskoidaJLną, są to dwie warstwy fosfolipidów. HDL powstają wszędzie, gdzie się tylko da, a zwłaszcza w węzłach chłonnych będących filtrem, do których trafiają fosfolipidy z rozpadłych komórek i tam formuje się ta dwuwarstwowa struktura. Natomiast białka, które wchodzą w skład cząstek HDL produkowane są w wątrobie. Ich głównym elementem składowym jest rodzina białek apo A, z których apoAI ma znaczenie kluczowe dla metabolizmu cząstki.

Odebrany cholesterol zaczyna się gromadzić na powierzchni. W związku z czym taka cząstka HDL gdyby nic dalej się nie działo miałaby ogromną powierzchnię i byłaby płaska. Po to by przyjęła kształt kulisty musi nastąpić estryfikacja. Enzymem estryfikującym jest LCAT, czyli acylutransferaza lecytynowo-cholesterolowa. Enzym ten produkowany jest w wątrobie, W przypadku chorób tego narządu może dochodzić do zaburzeń w estryfikacji cholesterolu, jak to ma miejsce we wrodzonym niedoborze LCAT. Znaleziskiem stwierdzanym w badaniu laboratoryjnym jest wówczas duże stężenie cholesterolu niezestryfikowanego, czyli wolnego, a mała Ilość estrów cholesterolu. U człowieka w warunkach prawidłowych 2/3 cholesterolu jest ^estryfikowane, a zaledwie 1/3 jest w formie wolnej, W przypadku deficytu tego enzymu sytuacja się odwraca. Taka cząstka HDL, która posiada stosunkowo dużo tego (niezesiryfikowanego) cholesterolu nosi nazwę cząstki HDLg. Skąd się bierze kwas tłuszczowy do estryfikacji cholesterolu? Jest urywany przez LCAT z fosfolipidu - lecytyny. Produktem działania jest luolecytyna. W trakcie dalszej estryfikacji (aktywacja LCAT za pośrednictwem apoAI) dochodzi do zwiększania ilości cholesterolu zestryfikowanego w miarę odbierania cholesterolu tkankom i powstaje tzw. IIDL^ cząstka też niejednorodna. Czyli porównując cząstkę LIDL2 z HDL3, HDL2 jest bogatsza w cholesterol i posiada więcej estrów cholesterolu.

W efekcie powstania estrów cholesterolu, bardziej hydrofobowych niż cholesterol wolny, który jest bardziej wodorozpuszczałny, następuje przemieszczanie estrów cholesterolowych do wnętrza z formy dyskoidalnej, która jest natywnym HDL powstaje LIDL3 a następnie HDL2. Przy okazji tego dojrzewania na etapie przemiany HDL3 w HDL2 następuje również transfer innych białek m.in apoC i apoE. Dawcą tych białek jest cząstka VLDL. To co postało z HDL₃ nazywa się ściśle HDL.2a. HDL _2a przypominam jest bogaty w cholesterol zwłaszcza w cholesterol zestryfikowany. Na tą cząstkę działa kolejny enzym CETP - białko transportujące estry cholesterolu (cholesterol ester transfer protein). Działanie tego białka łączy dojrzewanie HDL z dojrzewaniem VLDL. VLDL wytworzony w wątrobie dojrzewa otrzymując cholesterol z LIDL2a oddając na to miejsce trójglicerydy, tj. miejsce w którym CETP spaja metabolizm łipoprotein bogatych w cholesterol, czyli HDL z metabolizmem VLDL czyli cząstek bogatych w trójglicerydy. Wszystkie defekty w 1ym miejscu implikują wzrost HDL - obniżenie trój glicerydów i vice versa.

1